Ljetnji mjeseci i gužve u saobraćaju iznova aktuelizuju problem bezbjednosti koji pričinjavaju vozači električnih trotineta i motocikala.
Motociklisti, posebno na primorju, kod mnogih vozača automobila i ostalih vozila na četiri i više točkova, imaju bukvalno imidž “samoubica”, jer se po pravilu većina ne pridržava ni osnovnih pravila bezbjedosti saobraćaja.
Koristeći male dimenzije motocikala, mnogi od njih se “provlače” između automobila u pokretu, kamiona i autobusa koji se sporo kreću u gužvama, pretiču preko pune linije, zabilaze vozila i s lijeve i s desne strane, nerijetko oduzimaju pravo prvenstva prolaska na raskrsnicama, ne poštuju ograničenja brzine kretanja...
I sve to rade uz očekivanje da će ih vozači automobila i drugih vozila na vrijeme uočiti i da će im ostaviti dovoljno prostora da motociklom nesmetano “prozuje i prežive” brojne opasne situacije na cestama koje sami provociraju.
I dok kod motociklista vozači drugih vozila mogu računati na kakav-takav vid upozorenja u obliku buke motora, toga nema kada su u pitanju potpuno nečujni električni trotineti. Vozači ovih prevoznih sredstava koja su, zbog svoje konstukcije, malih točkova, izazovnijeg održavanja ravnoteže, ali i velikih brzina koje pojedini mogu razviti, predstavljaju najveći bezbjednosni rizik na cestama, a možda su i najugroženija kategorija učesnika u saobraćaju.
Ipak, zakonski gledano - ti vozači uopšte ne bi ni smjeli biti u prilici da sebe i druge dovedu u opasnost, krećući se po javnim saobraćajnicama, jer električni trotinet uopšte zakonski nije prepoznat kao prevozno sredstvo koje bi smjelo izaći na javne saobraćajnice.
Uprkos tome, saobraćajna policija najčešće uopšte ne reaguje na vozače električnih trotineta, čak ni kada se kreću po magistralnim putevima gdje je propisana brzina kretanja svih ostalih legalnih vozila i do 80 kilometara na sat.
”Uprava policije trenutno nema zakonskog osnova da spriječi upotrebu električnih trotineta iz razloga što važeći Zakon o bezbjednosti saobraćaja na putevima ne prepoznaje ovu vrstu ‘prevoznog sredstva’. S obzirom na to da je pokrenuta inicijativa za izmjene i dopune Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima, u narednom periodu se očekuje i normiranje ovog ‘prevoznog sredstva’”, rečeno je “Vijestima” iz PR službe Uprave policije (UP).
Ovakva interpretacija situacije nužno nameće i dilemu - može li policija sankcionisati vozača automobila koji je udario i oborio električnog trotinetistu jer trotinet pravno gledano ne postoji, pa time ni trotinetista kao ravnopravni učesnik u saobraćaju.
”Ovakvav pristup problemu koji električni trotineti na javnim saobraćajnicama objektivno predstavljaju sa stanovišta sigurnosti i bezbjednosti, zaista otvara velike dileme i potencijalne probleme. Da li, ako nešto - električni trotinet, zakonski ne postoji, neki automobilista koji nesrećnim slučajem obori vozača takvog sredstva, uopšte za to može odgovarati kada, pravno gledano, to što je on oborio uopšte ne postoji? Da li se svi koji upravljaju električnim trotinetima, kao pravo nepostojećim prevoznim sredstvom, samo po tom osnovu mogu kažnjavati jer su na javne saobraćajnice izvezli vozilo koje je opasno jer ni ne postoji u važećoj legislativi”, kazao je “Vijestima” iskusni pravnik koji je insistirao na anonimnosti zbog “osjetljivosti teme”.
On je dodao da je ovakva situacija direktna posljedica nebrige države da adekvatnim i pravovremenim zakonodavnim radom prati razvoj situacija koje svakodnevni život nosi sa sobom.
”Takvo nešto u Crnoj Gori se ne događa samo kada je saobraćaj u pitanju, ali je to na slučaju električnih trotineta možda i najuočljivije jer masovnost njihove pojave na javnim površinama, kolovozima javnih saobraćajnica, biciklističkim stazama, ali i trotoarima kao površinama namijenjenim samo za kretanje pješaka, utiče i može uticati na živote svih nas koji se na drugačije (legalne) načine krećemo tim javnim površinama”, ističe sagovornik “Vijesti”.
Tokom ljetnjih mjeseci, posebno na primorju gdje su saobraćajnice zakrčene velikim brojem automobila, javnost ima problem i sa tada sve brojnijim motociklistima. Brza vožnja, nekorišćenje zaštitne opreme, neobaziranje na saobraćajne propise koji se i na njih odnose, kao i na sve ostale učesnike u saobraćaju, ali često i bezobzirno ponašanje u vožnji, nerijetko rezultiraju ozbiljnim udesima.
U Tivtu je prije nekoliko godina, krećući se u sred grada velikom brzinom, motociklista na licu mjesta ubio ženu koja je prelazila cestu na označenom pješačkom prelazu. U drugom slučaju motociklista, koji je nepropisno preticao kolonu i uletio u “makaze” na magistrali, sam sebi je otkinuo stopalo okrznuvši automobil pred koji je izletio u njegovoj saobraćajnoj traci.
Na to treba dodati i ogromnu buku koju neki motociklisti namjerno prave, skidajući s motora fabrički ugrađene prigušivače na auspusima, ili u noćnim satima organizujući trke po magistrali i gradskim ulicama.
Na sve to, utisak je, saobraćajna policija ne reaguje u adekvatnoj mjeri, iako iz UP za “Vijesti” tvrde drugačije.
”Uprava policije, shodno odredbama Zakona o bezbjednosti saobraćaja, redovno sankcioniše lica koja čine prekršaje prilikom upravljanja motociklom. Pored redovnih kontrola periodično se organizuju i sprovode akcije ‘Motocikl’ gdje je posebna pozornost policijskih službenika na licima koja upravljaju motociklom. Posljednjom akcijom ‘Motocikl’, koja je sprovedena 28. juna 2022. godine, kontrolisana su 192 lica koja su upravljala motociklima. Tokom ove akcije podnijeto je 11 prekršajnih prijava, izdato 66 naloga za plaćanje novčane kazne, dok su iz saobraćaja isključena 34 motocikla”, naveli su iz UP, obećavajući da će “i u narednom periodu sprovoditi mjere i radnje na sankcionisanju lica koja čine prekršaje prilikom upravljanja motociklima, s posebnim akcentom u toku ljetnje turističke sezone.”
"Bučni" demantuje policiju
U policiji naglašavaju da su “Pravilnikom o bližim uslovima koje moraju da ispunjavaju vozila u saobraćaju na putevima”, propisani uslovi u “pogledu dimenzija, ukupne mase i osovinskog opterećenja, tehničkih uslova i uređaja, sklopova i opreme i tehničkih normativa”.
Tim Pravilnikom su, između ostalog, normirane i vrijednosti dozvoljene buke koju, zavisno od kategorije, vozila smiju da proizvode.
”Prilikom redovnog tehničkog pregleda, stanice za tehnički pregled vozila su dužne da postupaju po ovom Pravilniku, kao i po Pravilniku o tehničkom pregledu vozila, a sve u skladu sa Zakonom o bezbjednosti saobraćaja na putevima. Za vozila koja su tehnički ispravna, pored zapisnika o tehničkom pregledu vozila izdaje se obavezno i potvrda o tehničkoj ispravnosti. Ukoliko policijski službenik prilikom redovne kontrole posumnja u tehničku ispravnost vozila - motocikla, dužan je isti uputiti na kontrolni tehnički pregled i, ako se utvrdi da motocikl nije tehnički ispravan (proizvodi nedozvoljeni nivo buke), on se isključuje iz saobraćaja, a vozač se procesuira prema nadležnom sudu”, tvrde iz policije koja, međutim, nije “Vijestima” mogla dostaviti precizan podatak o broju motocikala koji su od početka godine u Crnoj Gori isključeni iz saobraćaja zbog buke, odnosno o sankcijama koje su zbog toga izrečene vlasnicima - vozačima.
Da je stanje na terenu daleko lošije od onoga što predviđa Pravilnik na koji se poziva policija, osim ušiju građana, svjedoči i podatak da se uTivtu redovno ulicama i magistralom vozi jaki i brzi i strahovito bučni motocikl, s kojeg je skinut fabrički prigušivač na auspuhu, a koji je uredno prošao tehnički pregled i čak registrovan pod specijalnom registarskom tablicom - “TV LOUD” (Bučni).
Bonus video:
