Idejni projekat prekrivanja solanskog kanala u cilju proširenja saobraćajnice ka rtu Đerane, pod izgovorom saniranja problema otpada i fekalija, predstavlja guranje jednog velikog ekološkog problema pod tepih, odnosno betonske ploče, kazala je Jovana Janjušević iz Centra za zaštitu i proučavanje ptica (CZIP).
Ovim putem, ističe, CZIP želi da upozori i Opštinu Ulcinj, kao inicijatora ovog projekta, ali i resorno Ministarstvo, koje ga očigledno podržava, da se problem otpadnih voda neće riješiti postavljanjem betonskih ploča preko kanala, jer će ispusti i dalje nesmetano zagađivati vode. Na ovaj način, dodaje, sadržaj kanalizacionih ispusta u solanski kanal, koji je ove godine zagađivao i samu solanu, neće biti vidljiv golom oku, ali će i dalje predstavljati ekološki problem i Ulcinjske solane i Jadranskog mora.
Ovim projektom, smatra Janjušević, opština je još jednom pokazala da nije suštinski posvećena zaštiti Ulcinjske solane, te da novac koji treba hitno opredjeliti za mjere revitalizacije solanskog sistema, opredjeljuje kozmetički, kako se turisti ne bi zgražavali nedostatkom upravljanja otpadom na lokalnom nivou kako u toku sezone, a tako i van nje.
Sa druge strane, napominje resorno Ministarstvo se nije suočilo sa problemima nelegalno izgrađenih objekata za koje se tačno zna da su svoje ispuste sproveli u solanski kanal.
"Podržavajući ovaj projekat rade upravo suprotno od onoga što su najavili usvajanjem novom Zakona o prostornom planiranju, a to je krajnji obračun sa nelegalnom i neplanskom gradnjom. Obzirom na značaj solane, na nacionalnom i međunarodnom nivou, smatramo da nova zakonska rješenja, Ministarstvo treba sprovesti, prvo na teritoriji opštine Ulcinj i to u kontekstu fekalnih ispusta u solanski kanal, a samim tim i Solanu," kazala je Janjušević.
Nigdje na svijetu, dodaje ona, se problem nezakonitih ispusta fekalnih voda i otpada ne rješava pokrivanjem, pa čak ni u Indiji, koja je odnedavno usvojila bolje standarde u pogledu rješavanja problematike otpada i otpadnih voda u odnosu na Crnu Goru.
"Iz svih navedenih razloga smatramo da ovim projektom neće biti riješen problem sa ekološkog već samo estetskog stanovišta, mada betonske ploče čak ni estetski neće odgovarati ideji ekološke države. Sa aspekta očuvanja kulturne baštine i identiteta Ulcinja, problematična je sama prva faza koja podrazumjeva betonizaciju dijela kanala koji bi narušio autentičnost kalimera koja je ove godine proglašena za nematerijalno kulturno dobro od lokalnog značaja. U rješenju Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore, navodi se da objekti kalimere reprezentuju jedinstveno i autentično kulturno nasljeđe, tradicionalni život, privređivanje i zanat, a ribarenje njima tradicionalnu vještinu i umijeće njihove izrade i korišćenja. “Kalimere su jedinstvena i autentična atrakcija i znamenitost Ulcinja. Ribarenje i same kalimere su znakovi u prostoru Ulcinja i element kulturnog identiteta grada i zajednica koje u njemu žive”," kazala je Janjušević.
Ona je podsjetila da je u Ulcinju nedavno predstavljen i pilot projekat kao predlog za rješavanje problema zagađenja kanala Port Milena u Ulcinju, a koji se odnosio na efektivne mikroorganizme, izum japanske kompanije EM Research Organisation Inc. (EMRO), koja vrlo uspješno vrši sanaciju zagađenih voda, ali koja nije naišla na interesovanje donosioca odluka.
"I ovim primjerom stiče se utisak da nam je draži beton od svega ostalog te da problemima ne pristupamo sistemski već ad hoc i sa željom da još jednom ekološke probleme gurnemo ispod tepiha, u ovom slučaju betonskih ploča. Takođe je upitna transparentnost samog projekta jer u njegovo razmatranje nisu uključeni predstavnici civilnog sektora, koji su incijatori zaštite Ulcinjske solane sa pripadajućim kanalom, čija sanacija je predmet idejnog projekta. Stoga pozivamo opštinu Ulcinj i resorno Ministarstvo, da uključe javnost u ekološki važne projekte, te dobro razmisle o investiciji prije nego kratkoročno eliminišu problem, koji treba rješavati od glave a ne repa, jer će kasnija odnosno prava sanacija biti znatno skuplja," kazala je Janjušević.
Ona je dostavila i fotografije prije i poslije unošenja efikasnih mikroorganizama, koji je predstavljen u Ulcinju, a primjenjen na vode ispod Port Milene.
Bonus video:
