Epidemija žutice - hepatitisa A, osim u Herceg Novom proglašena je i u Kotoru, a slučajevi zaraze registruju se i u Budvi, Nikšiću i Podgorici.
Prvi slučajevi hepatitisa A potvrđeni su još u julu, kada je inspekcija sa epidemiolozima kontrolisala objekte na primorju, dok iz Instituta za javno zdravlje (IJZ) u odgovoru “Vijestima” tvrde da je prvi sporadičan slučaj žutice prijavljen 21. jula ove godine, ne precizirajući koliko je inficiranih registrovano u julu i avgustu.
Iz IJZ tvrde da su prijavljene dvije epidemije i da je do 4. oktobra registrovano 27 zaraženih - 18 njih je iz Herceg Novog, četiri oboljele osobe su iz Kotora, po dvije iz Budve i Nikšića i jedna iz Podgorice.
Pojasnili su da skorija obolijevanja možda još nijesu prijavljena jer je obično potrebno nekoliko sedmica da bi se utvrdilo da li je inficirana osoba dio epidemije ili sporadičan slučaj.
U IJZ tvrde i da je pravi broj oboljelih u epidemiji vjerovatno veći od prijavljenog broja, iz razloga što se neki ljudi oporave bez medicinske njege i uopšte se ne testiraju na hepatitis A.
”Prva epidemija hepatitisa A je prijavljena od strane Higijensko-epidemiološke službe (HES) Herceg Novi. Prijava epidemije je u IJZ stigla 14. septembra 2022. godine. Prema podacima iz prijave, epidemija je prijavljena na teritoriji opštine Herceg Novi, a počela je 1. septembra 2022. godine. Do momenta pristizanja prijave registrovano je 15 slučajeva obolijevanja. Od prijavljenog broja oboljelih hospitalizovano je bilo devet oboljelih. Druga epidemija hepatitisa A je prijavljena od HES Kotor. Prijava je u IJZ stigla 15. septembra 2022. godine. Prema podacima iz prijave mjesto na kom je epidemija registrovana je ugostiteljski objekat u Kotoru. Epidemija je počela 8. septembra 2022. godine (kada je i otkrivena)”, navodi se u odgovoru IJZ.
Prva informacija o epidemiji u Herceg Novom pojavila se u drugoj polovini septembra, a IJZ zvanično do sada nije obavijestio javnost o tome da se bilježe slučajevi žutice tokom ljeta u primorskim opštinama, niti da je epidemija zvanično proglašena na teritoriji Herceg Novog i Kotora.
Uzorci hrane iz restorana poslati za Zagreb
Glavna zdravstveno-sanitarna inspektorka Karmela Mujičić “Vijestima” je odgovorila da su u julu i septembru u više navrata po objavještenju HES obavili inpekcijski nadzor u vezi pojave hepatitisa A.
Pojasnila je da ta inspekcija u objektima u poslovanju sa hranom pregleda da li su radnici uredno odradili sanitarni pregled i kontrolišu vodu, dok hranu u objektima kontroliše Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.
Mujičić je kazala da je sanitarni inspektor naložio da radnici koji nemaju simptome odrade testove da se vidi da li su zaraženi – asimptomatski slučajevi i to u razmaku od 15 dana.
”Prošle nedjelje je odrađeno uzorkovanje hrane i vode u ugostiteljskom objektu u kom je bilo najviše slučajeva oboljevanja u saradnji sa Upravom za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove i IJZ, i ti uzorci su poslati za Zagreb na analizu. Rezultati analize još nisu dostavljeni”, piše u odgovoru.
Iz IJZ su kazali da je uzrok epidemije još nije utvrđen i da je epidemiološko istraživanje i dalje u toku, kao i registrovanje novih slučajeva obolijevanja od hepatitisa A.
Imamo 150 vakcina i nepoznat broj testova
Iako je epidemija hepatitisa A zvanično proglašena u septembru, “Vijesti” nezvanično saznaju da je IJZ prethodnih dana imao između 20 i 30 testova na ovaj virus.
Ipak, iz IJZ su kazali da raspolažu dovoljnom količinom testova, ne precizirajući o kojem broju je riječ.
”Što se tiče dijagnostikuma za detekciju hepatitis A infekcije, nakon sprovedenog tendera za nabavku medicinskog materijala pristigle su nove količine, mada smo i do sada imali potrebne količine, što nam garantuje da ćemo uspjeti detektovati svaki slučaj ponaosob”, saopštili su iz ove ustanove.
Iz IJZ su odgovorili i da, prema podacima dobijenim iz “Montefarma” na raspolaganju imaju 150 doza vakcine protiv hepatitisa A
Epidemija na svakih šest do deset godina
Oboljenje hepatitis A predstavlja zapaljenje jetre čiji je uzrok istoimeni virus. Prema podacima IJZ, simptomi bolesti su zamor, malaksalost, glavobolja i povišena tjelesna temperatura, a pored toga javlja se i gubitak apetita, mučnina, nagon na povraćanje.
” Pacijenti primjećuju da je mokraća tamnija, a stolica svetlija. Posle toga se javlja žutica (ikterus) vidljiva na beonjačama, koži i sluzokožama. Ovaj najkarakterističniji znak, po kome je oboljenje i dobilo ime (žutica) se ne mora ispoljiti. Infekcija ovim virusom može proći bez pojave bilo kakvih simptoma. To su asimptomatske infekcije. Blagi oblici i asimptomatske infekcije su naročito česti u dječjem uzrastu. Hepatitis A, za razliku od nekih drugih virusnih hepatitisa (hepatitis B, hepatitis C) je najčešće blago oboljenje koje nikada ne ostavlja trajne posledice”, pojasnili su iz IJZ. Period inkubacije, odnosno vremenski period od ulaska virusa u organizam do pojave simptoma je od 15 do 45 dana, najčešće oko mjesec.
”Virus se širi kontaktom, kontaminiranom vodom ili hranom. Najznačajniji put širenja je kontaktni. Ostvaruje se preko ruku koje su kontaminirane stolicom koja sadrži virus hepatitisa A, bilo direktnim dodirom sa oboljelim ili asimptomno inficiranim ili indirektno, preko kontaminiranih predmeta. Kontaktni put širenja je vodeći u uslovima loših higijenskih prilika i prenaseljenosti. Najčešće se ostvaruje u porodicama, predškolskim i školskim kolektivima i institucijama za zbrinjavanje djece i starih lica. U područjima sa nesigurnim vodosnabdijevanjem, voda predstavlja značajan put širenja”, navodi se na sajtu IJZ.
U IJZ tvrde da su infekcije hepatitisom A u našoj zemlji stalno prisutne, ali u umjerenom intenzitetu, dok se na svakih šest do deset godina registruju epidemije ovog oboljenja.
Bonus video:
