Treći Internacionalni festival malih etno-grupa i solista “Zmaj preleće s mora na Dunavu” održan je 14. i 15. oktobra u Kolašinu, a prema rječima organizatora i ovog puta ponovljen je visok kvalitet prethodnih izdanja.
Učestvovale su renomirane grupe ADZNM “Gusle” iz Kikinde sa ženskom pjevačkom grupom, ansambl “Makedonija” iz Štipa, Gradski tamburaški orkestar Pljevlja i pjevačke grupe KUD-a “Mijat Mašković” popularne “Đude”, a uz njih i muška pjevačka grupa.
Posebnu draž festivalu dalo je učešće dvojice izuzetnih poznavalaca tradicionalnog (arhaičnog) pjevanja pljevaljskog kraja Milanka Mikija Lalovića i Dragutina Dala Milikića. Oni su, kaže umjetnički direktor festivala Davor Sedlarević, prikazali “dosad gotovo nepoznate načine pjevanja svog rodnog kraja i izazavali ovacije publike”.
”Pozicionirali smo se na na polju tradicionalne muzike kao izvjesna prijestonica, a, uz podršku Opštine Kolašin i Centra za kulturu, nastavljamo da gradimo prepoznatljive manifestacije koje, pored umjetničkog, imaju i izuzetan turistički potencijal. Ističem i to što je u moru plejbek nastupa kojima smo izloženi u, takozvanom ‘folkloraškom’ svijetu, ovo rijetka prilika da publika čuje kako se uživo izvode zaista teški vidovi pjesama i koliko je zapravo to važna činjenica kako za naše nasljeđe, tako i za razbijanje određenih predrasuda o tradicionalnoj muzici”, kazao je Sedlarević.
Ansambl “Makedonija” pri Muzičkoj akademiji Univerziteta u Štipu postaje, podsjeća on, tradicionalan partner Etno-kampa i festivala u Kolašinu. Karakteristika tog ansambla je to što su svi članovi akademski obrazovani za izvođenje tradicionalne muzike i plesova raznih etničkih predjela Makedonije potvrđenih terenskim istraživanjima.
”Kroz zvuke tambura, kavala, gajdi i tapana, a u kombinaciji sa originalnim nošnjama kojih u fundusu ansambla ima preko 150 kompleta, ostavljaju nezaboravan utisak. GTO Pljevlja prezentuje tamburašku tradiciju, kroz rad koji je fokusiran na izučavanje, očuvanje i prenošenje tog tipa nasljeđa. Koliko je bogata crnogorska muzička tradicija govori i podatak da su tokom dvije večeri pokazana čak četiri različita muzička stila iz gradske i seoske tradicije kolašinske i pljevaljske regije. Moglo se čuti pjevanje ‘na bosansku’, ‘na glas’, sevdalinke i gradske a cappella pjesme”, objašnjava Sedlarević.
ADZNM “Gusle”, kao jedno od najstariji udruženja takvog tipa u Srbiji, osnovano 1876. godine, kaže umjetnički direktor festivala, nosilac je istraživačkih projekata vezanih za plesno-muzičko nasljeđe Banata i susjednih krajeva.
Oni su u Kolašinu, “kroz upečatljiv nastup dijela ženske pjevačke grupe dokazali zbog čega sa takmičenja donose najviša priznanja, kao i da savršeno vladaju raznim načinima pjevanja u Srbiji i Bosni i Hercegovini”.
Domaćini iz KUD-a “Mijat Mašković” kroz nastup “Đuda”, prikazali su običaj nevješćenja djevojke u Morači, da bi potom izveli niz pjesama iz Crne Gore sa fokusom na pjesme sa zvukom sekunde. Muška grupa ovog ansambla “povela” je publiku do Boke, a natpjevavanjem su podsjetili na staru pjesmu zabilježenu u kultnoj kolašinskoj kafani “Planinar” oko 1953. godine, kada je na tom mjestu bila i autobuska stanica.
Učesnike je pozdravila i gradonačelnica Kolašina Marta Šćepanović koja je istakla značaj festivala za kulturni, nacionalni i lokalni identitet, kao i otvorenost Kolašina za prezentaciju muzičkih različitosti.
Program je vodio poznati kolašinski pjesnik Nikola Lića Šćepanović
Organizator manifestacije bilo je Nevladino udruženje Centar za izučavanje i revitalizaciju tradicionalnih igara i pjesama CIRTIP iz Kolašina, a projekat je podržala Opština na konkursu za NVU, kao i JU Centar za kulturu Kolašin.
Bonus video:
