Koalicija 27 uputila je pismo zvaničnicima Evropske unije u kojem se, kako su saopštili, problematizuju brojna otvorena i izazovna pitanja u svim podoblastima sadržanim u pregovaračkom poglavlju Životna sredina i klimatske promjene.
Ta koalicija, koja okuplja 20 nevladinih organizacija iz Crne Gore sa ciljem praćenja pregovora u okviru poglavlja 27, pismo je uputila evropskom komesaru za životnu sredinu Karmenu Veli, generalnom direktoru Direktorata za životnu sredinu Danielu Kaleja Krespu, komesaru za susjedsku politiku i pregovore o proširenju Johanesu Hanu kao i šefu Delegacije EU u Crnoj Gori, Aivu Oravu
Kako je saopšteno iz Koalicije 27, u pismu su izneseni ključni zaključci i nalazi dobijeni u toku pripreme nacrta Izvještaja iz sijenke, koji je ta koalicija pripremila za period april 2016- jun 2017. godine, a koji će finalno biti završen i objavljen u proljeće naredne godine.
"U pismu se, pored konstatovanja jasnih i očiglednih napora relevantnih institucija da usklade nacionalno zakonodavstvo sa EU zakonodavstvom u oblasti zivotne sredine, problematizuju brojna otvorena i izazovna pitanja u svim podoblastima sadržanim Poglavljem 27“, kaže se u saopštenju.
Iz Koalicije su kao jednu od problematičnih oblasti naveli prostorno planiranje i aktuelni proces donošenja novog Zakona o prostornom planiranju i izgradnji objekata koji, po mišljenju Koalicije, centralizuje proces donošenja odluka u procedurama planiranja i izdavanja dozvola.
"Što je u suprotnosti, ne samo sa EU standardima, već zapravo poništava i lokalne prostorne planove i planove posebne namjene, kao što su na primjer oni koji se odnose na nacionalne parkove i priobalnu zonu“, smatraju u Koaliciji 27.
Oni su u pismu iskazali zabrinutost za sudbinu Ulcinjske solane jer, kako su naveli, taj Zakon poništava tek nedavno usvojeni Lokalni prostorni plan za opštinu Ulcinj, kojim je Ulcinjska Solana prepoznata i identifikovana kao zaštićeno područje i čija je zaštita potencirana i od same EU u procesu otvaranja pregovora za poglavlje životna sredine.
Iz Koalicija skreće pažnju na potrebu znatno ozbiljnijeg pristupa u cilju obezbjeđivanja značajnih finansijskih sredstva u iznosu od 1,5 milijardi EUR potrebnih za dostizanje standarda EU u oblasti životne sredine i uspješno zatvaranja pregovora o tom poglavlju.
"Trenutno predložena rješenja u okviru Eko fonda, koji bi trebalo da bude osnovan do polovine naredne godine i koji se od vlade predstavlja kao mehanizam za obezbjeđivanje potrebnih novčanih sredstava, nijesu ni izdaleka dovoljna za procijenjene potrebe i neće moći značajno da doprinesu ispunjavanju preuzetih obaveza iz ovog Poglavlja“, smatraju u Koaliciji 27.
Oni su kritikovali i proces spajanja Agencije za zaštitu životne sredine sa Ministarstvom održivog razvoja i turizma, i njeno reorganizovanje kao odeljenje unutar nje, navodeći da je sam proces pratio nedostatak transparentnosti i konsultacija sa važnim zainteresovanim stranama.
Kao posljedica toga, kako navode, nastao je očigledan sukob interesa u njihovom radu, kao i gubitak nezavisnosti u procesu donošenja odluka Agencije, koja je sada pod Ministarstvom - Direktorat za životnu sredinu.
U pismi se napominje i da je izražen nedostatak ljudskih resursa, uglavnom u pogledu kapaciteta državnih službenika, koji se na kraju odražava na kašnjenja u donošenju podzakonskih akata, što se odražava na problem efikasnosti u implementaciji cjelokupnog pravnog okvira.
"Dodatni razlog za zabrinutost su i nedovoljni kapaciteti inspekcijskih organa u pogledu malog broja zaposlenih“, smatraju u Koaliciji 27.
Oni su se osvrnuli i na saradnju resornih institucija sa NVO sektorom, konstatujući da su saradnja i efikasno učešće javnosti i dalje na niskom nivou, a da je mišljenje cvilnog sektora uglavnom marginalizovano posebno u važnim slučajevima.
Kao primjer takvih slučajeva, iz Koalicije su naveli uspostavljanje Eko fonda, zaštita Ulcinjske Solane, projekat Porto Skadar lake, izgradnja drugog bloka Termoelektrane Pljevlja, kao i usvajanje novog Zakona o prostornom planiranju i izgradnji objekata.
U pismu se konstatuju i kašnjenja u transpoziciji EU propisa u sektoru voda, kao i kašnjenja i brojni problemi na izgradnji adekvatne infrastrukture za tretman otpadnih voda, ali i odlaganje odluke o konačnom izboru opcije za upravljanja otpadom, što za posljedicu ima odlaganje rješavanja problema otpada u Crnoj Gori.
Pismom je obuhvaćena i oblast zaštite prirode, pa se tako navode problemi koji se tiču držanja, nelegalne trgovine i ubijanja zaštićenih vrsta, problem lova i ribolova nedozvoljenim sredstvima i njihove loše inspekcijske kontrole.
Konstatuje se, između ostalog, da je neophodno uspostaviti efikasan sistem sa opštom zaštitom važnih staništa, biljnih i životinjskih vrsta, sprječavanje i zaustavljanje nezakonitih i štetnih aktivnosti uzrokovanih neodrživim korištenjem prirodnih resursa.
„Koalicija se osvrnula i na druge podoblasti sadržane u Poglavlju 27, i skrenula pažnju na aktivnosti koje je potrebno preduzeti u narednom periodu kako bi se omogućio dalji proces usklađivanja sa EU u oblasti životne sredine“, kaže se u saopštenju.
Bonus video:
