Jedan od najatraktivnijih svjetskih brodova - replika starih jedrenjaka, ruska fregata “Štandart”, naredne godine vrlo vjerovatno bi mogla svoj novi dom naći u Crnoj Gori i dobiti novu matičnu luku u marini Porto Montenegro u Tivtu.
Iz krugova bliskih vlasniku “Štandarta”, ruskom pomorskom preduzetniku, inženjeru brodogradnje, pomorcu i zaljubljeniku u maritimnu baštinu Vladimiru Martusu, “Vijestima” je potvrđeno da, ukoliko se sve “kockice poklope”, postoji vrlo velika mogućnost da će polovinom naredne godine, atraktivni drveni brod koji je gotovo potpuno identičan istoimenoj ruskoj fregati iz 1703. godine, doploviti u Boku i tu dobiti svoju novu matičnu luku.
”Štandart” je trenutno u Francuskoj, u luci La Palis na obali Biskaja, a nakon učešća u nekoliko velikih pomorskih fešti i okupljanja starih jedrenjaka koji se u Francuskoj održavaju na proljeće naredne godine, trebalo bi da se uputi na Jadran, u Crnu Goru.
Menadžmenet Porto Montenegra je, kako saznajemo, već izuzetno pozitivno reagovao na interesovanje Martusa da svoj brod dovede i stacionira u toj marini, odakle bi “Štrandart” ubuduće kretao na krsternja po Jadranu i Mediteranu.
Brod je od izgradnje u Sankt Peterburgu 1999. godine, do sada većinom plovio po Batičkom i Sjevernom moru, kao i Atlantskom okeanu, dolazeći u brojne luke sjeverne i zapadne Evrope, dok je prilično rijetko zalazio u Mediteran.
Mami poglede
Dolazak i stacioniranje super-atraktivnog broda, koji izgleda i u najvećoj mjeri funkcioniše jednako kao fregate sa početka 18. vijeka, bili bi dodatni impuls ovdašnjoj turističkoj privredi i atrakcija koja bi dovodila dodatne posjetioce u Tivat.
Naime, gdje god da se pojavi, “Štandart” privlači poglede i interesovanje ne samo pomoraca, već i brojnih ljudi koji su oduševljeni prilikom da vide, posjete, obiđu ili čak plove na reinkarnaciji drvenog trojarbolnog ratnog broda pogonjenog jedrima, s početka 18. stoljeća.
Stoga je 34,5 metra dugi, 6,9 metara širok jedrenjak od 220 tona, do sada, pored ostalog, “glumio” u 18 filmova, a prikazan je u više od 500 novinskih članaka i TV priloga.
”Štandart” je pravi magnet za kamere i novinare, čemu ništa manje ne doprinosi ni jedinstvena “životna priča” broda i misija cijelog “Projekta Štandart” koji je osmišljen za njega.
Od izgradnje 1999. do danas, “Štandart” gotovo neprekidno plovi kao živi muzej i istovremeno školski brod, na kojem mladi ljudi iz cijelog svijeta uče pomorski zanat i vještine navigacije na jedrenjaku. U savladavanju tih vještina pomaže im deset stalnih članova posade broda, na čelu sa kapetanom i vlasnikom Vladimirom Martusom, a koji 30 ukrcanih pitomaca uče bukavalno o svemu tome kako se živjelo i plovilo na jedrenjacima početkom 18. stoljeća.
Misija “Projekta Štandart”, osim njegovanja pomorske baštine i obrazovanja mladih, je i širenje kosmopolitizma, pa je tako preko palube jedinstvene replike ruske fregate u protekle 23 godine prošlo više od 7.000 pitomaca iz tridesetak država svijeta.
Da za “Štandart” ne važe nikakve podjele, pokazuje i činjenica da se u posadi koja sada plovi nalaze Rusi, ali i Ukrajinci, i da svi oni zajedno rade i žive na brodu, promovišući mir i razumijevanje među ljudima i narodima, kao i pomorstvo i maritimnu baštinu.
Do sada je jedinstveni brod učestvovao na sedamdesetak velikih međunarodnih pomorskh skupova i okupljanja atraktivnih jedrenjaka u Evropi, preplovio je ukupno više od 150.000 nautičkih milja, što je distanca veća od sedam oplovljavanja oko Zemljine kugle, pri čemu je u 80 odsto vremena brod plovio isključivo na jedra, a ne na motor. Naime, dva ugrađena dizel motora najveća su (uz modernu navigacijski i opremu za spasavanje) razlika aktuelnog, modernog “Štandarta” i njegovog originala iz 1703. U svemu drugome - od drveta od kojeg je napravljen, preko dimenzija, do snasti i opute, brod je identičan fregati naoružanoj sa 26 topova, a koja je sa navoza u Olonecu, u carskoj Rusiji, porinuta krajem jula 1703.
Petar Veliki, admiral Zmajević i tri vijeka istorije
Originala fregata “Štandart” je bila kombinacija najboljih praksi i tehnoloških rješenja u gradnji ratnih brodova krajem 17. i početkom 18. vijeka iz Holandije i Velike Britanije, gdje je ruski car Petar Veliki prethodno učio brodogradnju i sakupljao znanje potrebno za izgradnju ruske flote i postepeno uspostavljenje Rusije kao nove velike pomorske sile na Baltiku. Stoga je i sam ruski car učestvovao u projektovanju “Štandarta”, čiju je gradnju i lično nadgledao. Koliko je caru ovaj brod bio značajan, govori i podatak da je Petar Veliki bio prvi zapovjednik novoizgrađene fregate kada je “Štandart” 8. septembra 1703. isplovio na prvu plovidbu.
Fregata je u istoriju ruske Mornarice ušla kao prvi brod novoformirane Baltičke flote.
Za Crnu Goru je brod dodatno interesantan jer je učestvovao u ratnim operacijama protiv Šveđana, koje su Rusi vodili početkom 18. vijeka na Baltiku, u floti u kojoj je bio i proslavljeni pomorac iz Perasta - admiral Matija Zmajević (1680-1735). Zmajević se, iako je to žarko želio, igrom životnih okolnosti nikada iz Rusije, gdje se proslavio i dogurao do pozicije drugog čovjeka Mornarice, nije vratio u Boku i rodni Perast, ali bi zato već dogodine ovdje mogla da dođe i svoj novi dom nađe vjerna replika jednog od brodova koji je pod Zmajevićem služio na Baltiku prije više od 300 godina.
Bonus video:
