Dezinformacije o koronavirusu, a naročito o vakcinama, i dalje su u velikoj mjeri prisutne na društvenim mrežama, ali ne i u crnogorskim medijima.
To su za “Vijesti” ocijenili iz portala Raskrinkavanje, platforme Centra za demokratsku tranziciju (CDT) čiji su primarni ciljevi suprotstavljanje medijskim manipulacijama, povećanje kvaliteta sadržaja medija, medijske pismenosti čitalaca i poštovanja profesionalnih standarda na medijskoj sceni.
”Sada kada je značajan dio populacije vakcinisan, najčešća dezinformacija na koju naizlazimo je da je neko preminuo od posljedica vakcine. Skoro da se svaka iznenadna smrt mlađe osobe, naročito ako je svjetski poznata, bilo da je sportista, umjetnik, pokušava povezati sa vakcinacijom protiv kovid-19. Bez ikakvih dokaza, naravno”, tvrdi glavni i odgovorni urednik tog portala Darvin Murić.
On je objasnio da su dezinformacije pratile tok pandemije i na neki način se “usklađivale” sa njom.
”Na samom početku pandemije dominirale su tvrdnje da virus zapravo ne postoji i da je u pitanju obični grip. Kako je pandemije uzimala maha, uslijedile su dezinformacije o navodnom lažiranju broja zaraženih, a kada se počelo govoriti o vakcini, e tada je krenula priča da Bil Gejts želi da nas čipuje i smanji populaciju”, kazao je Murić.
On je podsjetio da je sa početkom vakcinacije krenula i priča o prisilnom vakcinisanju, a što se građana više vakcinisalo, više se i pričalo da se od vakcine dobijaju teška oboljenja, pa čak i umire.
Tokom ove godine ipak je zabilježeno manje dezinformacija u vezi sa koronavirusom, s obzirom na to da se mjesecima bilježi pad broja oboljelih. Neke od dezinformacija koje su obilježile 2021. godinu su da vakcine izazivaju AIDS, dovode do srčanog udara, slabe libido i potenciju.
Jedna od posljednjih, koju je objavljivala američka feministkinja Naomi Volf, je da vakcine protiv kovida povećavaju rizik od spontanih pobačaja, kao i da bebe vakcinisanih majki češće umiru.
To, međutim, nije potvrđeno nijednom naučnom studijom.
Na sajtu vakcine.ba, čiji rad podržava UNICEF i USAID u Bosni i Hercegovini (BiH), a koji uređuje biološkinja i naučna novinarka Jelena Kalinić, navodi se da velike studije o sigurnosti vakcina sprovedene u opštoj populaciji ne pokazuju povećan rizik od pobačaja nakon vakcinacije, te da je o tome posebno pisala i dr Viki Male, koja predaje reproduktivnu imunologiju na Kraljevskom londonskom koledžu.
U drugom autorskom članku, takođe iz ove godine, Kalinić piše i da dosadašnja praćenja sigurnosti vakcina protiv kovid-19 pokazuju da ove vakcine ne uzorkuju oticanje, niti upale testisa, niti smanjuju seksualnu želju i remete muške hormone.
”Kako je rekla dr Ema Dankan, profesorica kliničke endokrinologije s Kraljevskog londonskog koledža, ‘pitanje muške plodnosti i vakcina protiv kovid-19 proučavano je za mRNA vakcine i nema dokaza da vakcinacija /cijepljenje utiče na broj ili pokretljivost spermatozoida ili na plodnost muškaraca. Postoje dokazi da muškarci koji se oporavljaju od umjereno teškog kovid-19 imaju smanjen kvalitet sperme i 1-2 mjeseca nakon bolesti, u poređenju s muškarcima koji imaju blagu ili asimptomatsku infekciju”, pojasnila je Kalinić.
Na sajtu vakcine.ba detaljno je razbijen i mit da vakcine izazivaju srčani udar, za koji ne postoje nikakvi naučni dokazi. Naime, tačno je da mRNA vakcine mogu izazvati miokarditis (upalu srčanog mišića čiji je najčešći uzrok virusna infekcija) i perikarditis (upala srčane maramice), ali koji spadaju u vrlo rijetke nus pojave.
Međutim, Savjet Evrope (SE) je, u studiji “Poremećaj infomisanosti: Kako do interdisciplinarnog istraživanja i kreiranja politika”, naglasio da je, bez obzira na to što postoji “ekspanzija inicijativa koje imaju za cilj razotkrivanje i provjeru činjenica” hitno potrebno ustanoviti mehanizme koji bi “najefikasnije prepoznali šta to zapravo izaziva radoznalost i skepticizam publike o informacijama koje konzumiraju i izvorima tih podataka”.
”Jednostavno izbacivanje više ‘činjeničnih informacija’, bez dovoljnog razumijevanje emocionalnih i ritualnih elemenata komunikacije, može biti gubitak vremena i resursa”, upozorili su autori studije SE Kler Vardl, En Brns i Nik Dias.
Bonus video:
