U Crnoj Gori se, među pripadnicima odrasle populacije, od 15 do 64 godina, u posljednjoj deceniji evidentira tendencija rasta prevalencije upotrebe duvanskih proizvoda, saopšteno je iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).
Iz te zdravstvene ustanove kazali su da, prema podacima posljednjeg istraživanja ponašanja stanovništva, zastupljenost pušača u opštoj populaciji iznosi 35,4 odsto, što je značajno više u odnosu na evropsku populaciju.
“Navedeno istraživanje je pokazalo da je, još 17,1 odsto populacije nekada tokom života koristilo duvanske proizvode, što znači da je samo 47,6 odsto ili manje od polovine stanovnika tokom cijelog života apstiniralo od pušenja“, kaže se u saopštenju.
Iz IJZ-a su naveli da je među ženama u Crnoj Gori zabilježeno 34,5 odsto onh koji koriste duvanske proizvode, što je značajno više u poređenju i sa Evropom, a posebno sa svijetom.
“Pri tome, treba naglasiti da je u populaciji mlađih žena, starosti između 15 i 24 godine, prevalencija veća, za čak jedan odsto, nego među muškarcima iste starosti“, rekli su iz Instituta.
Kako su kazali, procjenjuje se da su promjene u vrijednostima i vjerovanjima uslovile promjene u stavovima kod crnogorskih žena, što je uslovilo i promjene u njihovom ponašanju.
Iz IJZ-a su rekli je, s obzirom da su novi obrasci ponašanja u Crnoj Gori kada je riječ o upotrebi duvanskih proizvoda neusklađeni sa zdravljem, razumljivo da se komplikacije upotrebe duvanskih proizvoda javljaju u sve ranije kod žena i da su ishodi sve češće ozbiljniji i komplikovaniji za tretman.
“Osim toga, zbog pušenja žena u trudnoći i tokom ranog razvoja djeteta, komplikacije su često evidentne i dječijem dobu“, upozorili su iz IJZ-a.
Oni su naveli da su podaci pokazali da je prevalencije pušenja u populaciji Crne Gore najviša među stanovništvom starosti između 45 i 54 godina, gdje je iznosila gotovo 45 odsto.
Iz IJZ-a su istakli da se ostvaruje značajan rast vrijednosti tog pokazatelja i među mladima.
"Naime, broj korisnika duvanskih proizvoda je značajno povećan i među petnaestogodišnjacima (GYTS) i među šesnaestogodišnjacima (ESPAD)“, dodali su iz IJZ-a.
Kako su rekli, posebno je povećana zastupljenost mladih pušača muškog pola i iznosi oko 11 odsto među petnaestogodišnjacima, što je dvostruko više u odnosu na predhodno istraživanje.
Iz IJZ-a su naveli da je zastupljenost među šesnaestogodišnjacima iznosila 18 odsto, što je značajno više nego u prethodnom istom istraživanju.
"Kod djevojaka se bilježi tendencija povećanja nakon 16. godine i u 18-oj je bila veća nego kod vršnjaka muškog pola“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je, s obzirom da su pomenuta istraživanja ukazala da se sve češće smanjuje starosna dob kada se počinje sa eksperimentisanjem sa duvanom, razumljivo da su i komplikacije nastale zbog upotrebe sve izraženije i kompleksnije.
Osim toga, dokazano je da je nikotin iz duvana uzrok pojave bolesti zavisnosti, koja je, kod mladih, vrlo često povezana sa upotrebom drugih psiho-aktivnih supstancije, tokom života“, dodaje se u saopštenju.
Iz Instituta su rekli da je duvanska zavisnost priznata kao bolest u Međunarodnoj klasifikaciji bolesti Svjetske zdravstvene organizacije i Američkom psihijatrijskom udruženju za dijagnostiku i statistiku.
"Komplikacije upotrebe duvanskih proizvoda se mogu sagledati u različitim aspektima, ali su zdravstvene sa najtežim posljedicama, a pri tome su preventabilnog karaktera“, kazali su iz IJZ-a.
Kako su naveli, već duže vrijeme se ističe ozbiljnost upotrebe duvana, jer ono uzrokuje oboljenja respiratornog, kardivaskularnog, a dokazano je da afektira i sve ostale organe u tijelu.
Iz IJZ-a su istakli da se povećava i rizik nastanka velikog broja različitih malignih bolesti.
"Naime, postoje dokazana korelacija između pušenja i karcinoma pluća, kao najteže komplikacije upotrebe duvana“, naveli su iz Instituta.
U Crnoj Gori, kako su rekli, raste prevalencija karcinoma pluća, sa sve većim učešćem žena u strukturi oboljelih, što se povezuje sa sve većom zastupljenošću žena među pušačima.
Iz IJZ-a su upozorili da se osim karcinoma pluća, duvan povezuje sa malignim oboljenjima drugih organa.
"Kao što su: usna duplja, usane, grla (ždrijela i grkljana), jednjaka, uzrokuju mijeloidne leukemije, rak nosnih i paranazalnih sinusa, debelog crijeva, bubrega, jetre, pankreasa, želuca, jajnika, donjeg urinarnog trakta (uključujući bešiku, ureter i bubrežnu karlicu)“, navodi se u saopštenju.
Ističe se da su neke studije pokazale vezu između pušenja duvana i povećanog rizika od raka dojke, a poznato je da pušenje povećava rizik od raka grlića materice kod žena zaraženih humanim papiloma virusom.
"Autori ističu da, zbog vrlo teških posljedica, upotreba duvanskih proizvoda zahtijeva, kao i ostale bolesti vrlo ozbiljan pristup u smislu promocije nekorišćenja, prevencije korišćenja, odvikavanja i adekvatnog i kompetentnog tremana posljedica“, kaže se u saopštenju.
Iz Instituta su kazali da je ograničenje upotrebe duvanskih proizvoda na javnim mjestima u Crnoj Gori značajno unaprijeđeno, ali da još uvijek postoje mogućnosti za poboljšanje.
Oni su ukazali da najveći broj mladih i sada smatra da se duvanski proizvodi veoma lako nabavljaju i da su njima dostupni, iako je zakonska zabrana prodaje duvanskih proizvoda maloljetnicima na snazi.
"Cijene cigareta su povećane, ali još nijesu dostigle vrijednosti po kojima se prodaju u zemljama u kojima kontrola duvana ima dugu tradiciju“, rekli su iz IJZ-a.
Kako su kazali, mladi nepušači navode da se smanjuje izloženost pasivnom uticaju duvanskog dima u kućama, ali da su izloženi uticaju na javnim mjestima, zbog upotrebe duvana od strane njihovih vršnjaka
Bonus video:
