Vraćenje u nadležnost opština izrade planskih dokumenata, davanje građevinskih dozvola i odborenja za privremene objekte pozitivne su stvari u setu novih zakona koji se odnose na prostorno planiranje, dok bi u procesu legalizacije trebalo pojednostaviti postupak zbog prevelikog broja dokaza koji se od vlasnika tih objekata traže. Uz to, obezbijediti legalizaciju svih objekata koji se nalaze na orto-foto snimku koje je moguće uklopiti u planske dokumente i stvoriti preduslove za naplatu naknade za korišćenje prostora.
To je za “Vijesti” kazala generalna sekretarka Zajednice opština (ZO) Mišela Manojlović.
Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma na javnu raspravu je stavilo tri nova nacrta zakona o legalizaciji bespravnih objekata, planiranju prostora i izgradnji objekata koja traje do 27. juna. Do sada je oblast koju tretiraju ova tri nova zakona bila uređena jedinstvenim Zakonom o planiranju prostora i izgradnji objekata iz 2017. godine, koji je lokalnim samoupravama u prethodnom periodu stvorilo probleme, a na šta su više puta ukazivali iz ZO.
“Zajednica opština je nacionalna asocijacija koja štiti i zastupa interese svojih članica i kao takva je pouzdan partner svojim članicama. Takođe, svojim radom i djelovanjem nastojimo biti i dobar partner centralnim organima, pogotovo kada su u pitanju ovakvi zakoni koji su od velikog značaja za funkcionisanje lokalnih i centralnih organa. Što se tiče pomenutih nacrta zakona, javna rasprava je u toku i nakon što prikupimo sugestije naših članica i i obradimo ih, dostavićemo ih obrađivaču. Ističemo da je nadležno ministarstvo odradilo dobar posao, mada uvijek ima prostora za prilagođavanje pojedinih rješenja potrebama opština kako bi se ubrzao njihov razvoj. Načelno veći dio sugestija ZO i u daljem radu ćemo se baviti analizom konkretnih rješenja, kazala je Manojlović.
Ona je navela da treba istaći činjenicu da će opštine izrađivati plansku dokumentaciju i da je to pozitivna stvar, a primjedbu imaju na centralizaciju prilikom odlučivanja o izradi i donošenja lokalnih planskih dokumenata, odnosno pribavljanja saglasnosti od nadležnog ministarstva.
“Lokalna samouprava se jemči Ustavom i Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi, koju je Skupština ratifikovala 2008. godine, a kojom je propisano da lokalna samouprava podrazumijeva pravo i sposobnost lokalnih vlasti da, u zakonskim okvirima, uređuju i upravljaju značajnim dijelom javnih poslova iz svoje nadležnosti i u interesu lokalnog stanovništva i da će javne poslove prvenstveno obavljati oni organi vlasti koji su najbliži građanima. Centralizacija poslova u ovoj oblasti od 2017. godine, donošenjem Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata, pokazala se veoma neefikasnom i značajno usporila lokalni ekonomski razvoj. Iz svega navedenog neophodno je omogućiti opštinama da Odluku o izradi planskih dokumenata i donošenje planskih dokumenata donese bez saglasnosti ministarstva”, kazala je Manojlović.
Kada je u pitanju Nacrt zakona o izgradnji objekata, pozitivno je, smatra ona, da se vraćaju građevinske dozvole i odobrenja za privremene objekte.
“Poslovi izdavanja urbanističko-tehničkih uslova, zbog njihovog obima i zbog obezbjeđivanja prava građana na ekonomičnu i efikasnu uslugu, tradicionalno su bili u nadležnosti opština (osim za najsloženije vrste objekata), sve do donošenja Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata iz 2017. godine. U vezi sa tim ne treba ograničavati lokalnu samoupravu na izdavanje urbanističko-tehničkih uslova za objekte do 5000 metara kvadratnih, kako je to navedeno nacrtom zakona. Takođe, smatarmo da treba preciznije definisati nadležnosti glavnog gradskog arhitekte, a kroz dalje konsultacije sa našim opštinama razmotrićemo i podjelu nadležnosti”, istakla je Manojlović.
U ZO smatraju da kada je u pitanju legalizacije bespravnih objekata optimalno je izvršena njihova klasifikacija, odnosno rješavanje najvećeg broja zahtjeva neće zavisiti od planske dokumentacije, za šta se ZO zalagala.
“ZO se zalagala i za pojednostavljenje postupka legalizacije i regulisanje plaćanja naknada u ovom postupku. Naime, do sada je podnijeto nešto više od 50 hiljada zahtjeva za legalizaciju, što je pokazalo veliku zainteresovanost vlasnika bespravnih objekata da iste uvedu u legalne tokove. Međutim, tokom sprovođenja upravnih postupaka po zahtjevima za legalizaciju, resorni opštinski sekretarijati su uočili da je taj prvobitni polet splasnuo zbog utvrđene obaveze vlasnika da obezbijede veliki broj dokaza sa upitnom svrhom. Da bi se zadržala ili dodatno podspješila zainteresovanost bespravnih vlasnika za legalizaciju, neophodno je pojednostaviti postupak i obezbijediti legalizaciju svih objekata koji se nalaze na orto-foto snimku, a koje je moguće uklopiti u planske dokumente”, rekla je Manojlović.
Nadležno Ministarstvo je odradilo dobar posao, mada uvijek ima prostora za prilagođavanje pojedinih rješenja potrebama opština kako bi se ubrzao njihov razvoj, ocijenila je Manojlović
Sporno utvrđivanje liste bespravnih objekata
Manojlović je kazala da treba stvoriti preduslove da se omogući uvođenje i naplata naknade za korišćenje prostora.
“Opštine su u postupku utvrđivanja liste bespravnih objekata koja je osnov za uvođenje naknade naišle na problem. Bespravni objekti za koje nije podnijet zahtjev za legalizaciju, a nijesu upisani u katastar nepokretnosti, ne mogu se identifikovati na osnovu raspoloživih podataka sa orto-foto snimka, odnosno, ne može se utvrditi vlasništvo, površina objekta i druge potrebne informacije od značaja za utvrđivanje naknade”, navela je sagovornica “Vijesti”.
Iz ovih razloga, opštine su u nemogućnosti da sprovedu odredbe važećeg Zakona, kao i nacrta zakona, kojima im je utvrđena obaveza za sačinjavanje liste bespravnih objekata.
“Imajući u vidu kompleksnost problematike i preplitanje, odnosno nedovoljno jasno utvrđene nadležnosti više organa i institucija (organ lokalne uprave, Uprava za katastar i državnu imovinu, ovlašćene geodetske organizacije, inspekcijski organ), neophodno je dodatno sagledati ovo pitanje i utvrditi primjenjivo rješenje jer je isto od presudnog značaja za uspješnost postupka legalizacije i sprečavanja dalje bespravne gradnje”, kazala je Manojlović.
Ona je rekla da i dalje ostaje otvoreno pitanje statusa objekata izgrađenih nakon orto-foto snimka i utvrđivanja naknade za korišćenje prostora.
“Ali sve su to pitanja o kojima će ZO dati konkretne predloge do kraja javne rasprave. Nakon izjašnjenja svih opština Zajednica će resornom ministarstvu dostaviti zvanično izjašnjenje na nacrte ova tri zakona”, kazala je Manojlović.
Bonus video:
