Nevladine organizacije Media centar, Institut za medije, Centar za istraživačko novinarstvo i Društvo profesionalnih novinara dostavili su premijeru Milojku Spajiću inicijativu za povlačenje iz procedure Predloga izmjena Zakona o Radio Televiziji Crne Gore (RTCG).
Potpisnici inicijative pozvali su Vladu da povuče predložene izmjene, kako bi se mogao procijeniti uticaj takve odluke na stabilnost finansiranja medija značajnog za demokratizaciju društva i obavile konsultacije sa svim relevantnim učesnicima, uključujući RTCG i civilno društvo.
U saopštenju koje potpisuje Goran Đurović iz Media centra navodi se da potpisnici inicijative vjeruju da će Spajić obezbijediti poštovanje međunarodnih standarda i najboljih praksi i omogućiti da RTCG dobije odgovarajuća finansijska sredstva za ispunjavanje obaveza u društvu na održiv način.
„Nevladine organizacije izrazile su zabrinutost zbog hitne promjene Zakona o RTCG, načina na koji je promjena predložena i posljedica koje može izazvati po stabilnost nacionalnog javnog emitera“, kaže se u saopštenju.
Đurović je podsjetio da je Vlada predložila izmjene člana 19 Zakona, koji propisuje i garantuje finansijsku samostalnost RTCG, jer se iz budžeta za ostvarivanje osnovne djelatnosti Javnog servisa preusmjeravaju sredstva na godišnjem nivou u visini od 0,3 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP).
Kako je kazao, Predlogom zakona, koji je Vlada usvojila, uklanja se precizno utvrđeni procenat od 0,3 odsto BDP-a.
Đurović je rekao da se Predlogom zakona utvrđuje da će sredstva za obavljanje osnovne djelatnosti RTCG biti obezbjeđivana u “zavisnosti od makroekonomskih parametara i limita potrošnje, s tim da iznos od tih sredstava na godišnjem nivou ne može biti manji od iznosa opredijeljenog za prethodnu godinu”.
Nacionalni medijski javni servis, kako je naveo, ostvaruje važnu ulogu u društvu, u informisanju, otvaranju dijaloga, edukaciji i povezivanju građana.
Đurović je kazao da postojeće rješenje obezbjeđuje stabilan izvor finansiranja RTCG i da je pretpostavka za uređivačku nezavisnot te javne medijske organizacije, što je prepoznato i pozdravljeno od Evropske unije (EU).
„Promjena modela finansiranja, po hitnom postupku, bez prethodne analize posljedica takve odluke na rad RTCG i razmatranja drugih oblika finansiranja, negativno će uticati na finansijsku autonomiju i otvara prostor neprimjerenom političkom uticaju na nacionalni javni medijski servis“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da ukidanje fiksnog procenta BDP-a za finansiranje RTCG onemogućava dugoročnije i predvidivo planiranje razvoja tog nacionalnog javnog emitera.
“Predviđeno brisanje procentualnog budžetskog izdvajanja za finansiranje RTCG je suprotno EU direktivama, koje ukazuju na neophodnost predvidivog i dostatnog finansiranja nacionalnog javnog medijskog servisa, što može provocirati negativne reakcije iz institucija Unije”, kaže se u saopštenju.
Đurović je rekao da je Crna Gora, u okviru Parlamentarnog odbora za stabilizaciju i pridruživanje, prihvatila 2020. godine dokument Zajednički principi finansiranja za javne medijske servise na Zapadnom Balkanu.
“U njemu izričito stoji da bi izmjene zakonskih odredbi o finansiranju javnih medijskih servisa trebalo praviti samo nakon sprovođenja odgovarajuće procjene uticaja i analize sačinjene od nezavisnog tijela”, naveo je Đurović.
U tom dokumentu, kako je dodao, navodi se bi izmjene zakonskih odredbi o finansiranju javnih medijskih servisa trebalo praviti samo nakon sveobuhvatnih javnih konsultacija sa svim relevantnim učesnicima, uključujući javni medijski servis i civilno društvo.
Đurović je rekao da je nezavisno, stabilno i predvidljivo finansiranje naglašeno u mnogim evropskim instrumentima.
„Preporuka Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope o finansiranju javnih radio-difuznih servisa zahtijeva od država članica da garantuju javnim emiterima sigurna i odgovarajuća sredstva, neophodna za ispunjavanje njihovih misija“, navodi se u saopštenju.
U ovom trenutku, kako je kazao Đurović, nije osmišljen drugi model finansiranja koji garantuje finansijsku samostalnost RTCG.
„Pretplata (posredstvom računa za potrošnju električne energije ili kroz neki drugi model) nije ponovo uvedena kao način finansiranja, a nema ni nekih drugih zaštitnih mehanizama koji isključuju uticaj izvršne vlasti na rad RTCG“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je Predlog izmjene Zakona o RTCG tim više zbunjujući i nepotreban u ovom momentu, jer je u finalnoj fazi izrade novi Zakon o RTCG kojeg su pripremale, neopravdano dugo, prethodne dvije vlade.
Bonus video:
