U dva od pet analiziranih uzoraka ambalaže za hranu iz Crne Gore, pakovanju za jaja i pakovanju za kokice, nađene su takozvane “vječne toksične hemikalije”.
To se navodi u studiji “Vječne hemikalije u jednokratnim ambalažama i stonom priboru” o prisustvu PFAS jedinjenja, a u kojem je učestvovala i nevladina organizacija “Green Home”.
Istraživanje sprovedeno u 17 zemalja, u saradnji sa Internacionalnom mrežom za eliminaciju polutanata (IPEN) na ukupno 119 uzoraka, objavljeno je krajem prošle godine. Tada su pitanja u vezi sa rezultatima upućena Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, ali iz Uprave na čijem je čelu Vladimir Đaković, nisu odgovorili.
Prema rezultatima studije, iz Crne Gore upućeno je devet uzoraka - omotači za brzu hranu, pakovanja za kokice (koje se spremaju u mikrotalasnoj pećnici) i ambalaža od recikliranog papira za pakovanje nemasne hrane. Analizirano je pet, a rezultati su pokazali da dva uzorka - pakovanje za kokice i pakovanje za jaja, prelaze graničnu vrijednost za ukupnu količinu PFAS koja smije biti u ambalaži za hranu i napitke prema smjernicama Evropske unije.
Prema podacima iz studije, dozvoljene granične vrijednosti prelaze pakovanje kokica za mikrotalasnu proizvođača “Berny” i pakovanje za jaja farme “Kovačević”.
Izvršna direktorica NVO “Green Home” Azra Vuković juče je kazala “Vijestima” da su na ukupnom nivou rezultati ispitivanja pokazali da “čak 64 od 119 uzoraka (ukupno 54 odsto analiziranih uzoraka) sadrži PFAS, uključujući pakovanja za brzu hranu iz velikih lanaca brze hrane”.
“Od ukupno 58 ciljanih PFAS jedinjenja, ovom metodom, otkriveno je čak 21 jedinjenje. Ovo upućuje na potrebu dodatnih istraživanja na polju bezbjednosti ambalaža po ljudsko zdravlje, na efektivniju primjenu regulative koja se odnosi na kontrolu hemikalija u ambalažama, ali i na bolju osviješćenost ljudi kada je u pitanju odabir proizvoda za konzumaciju”, rekla je Vuković.
Pojasnila je da je metoda koja korištena za određivanje ukupne količine PFAS koja se može ekstrahovati iz uzoraka je ekstrahirajući organski fluor (EOF).
“Određene PFAS hemikalije se nalaze u okviru zabranjenih toksičnih materija Stokholmske konvencije, čija je potpisnica i država Crna Gora od marta 2011. godine. Postoje definisani pragovi za nekoliko malih grupa PFAS jedinjenja, međutim to nije dovoljno da bi se postigla kontrola ovih jedinjenja u jednokratnoj ambalaži za hranu. Neophodna je univerzalna zabrana polimernih PFAS jedinjenja kako bi se zaustavilo izlaganje ljudi ovim toksinima i njihova migracija u segmente životne sredine”, rekla je Vuković.
PFAS (per-i polifluoroalkil supstance) su, pojasnila je ona, velika grupa toksičnih hemijskih jedinjenja koja su široko prisutna u proizvodnji raznih vrsta proizvoda.
“PFAS jedinjenja imaju niz negativnih uticaja po zdravlje čovjeka kao i po životnu sredinu, kao što su uticaji na plodnost, razvoj fetusa, funkcije tiroidne žlijezde. Ove supstance se obično koriste u industriji papira, celuloze i oblikovanih vlakana za proizvodnju ambalaže za hranu i posuđa za jednokratnu upotrebu otpornog na masnoće i vodu. Zbog svojih svojstava kao što je otpornost na masnoću, PFAS se široko koriste u proizvodnji papira za pečenje i korpicama za kolače, pekarskim kesama, kutijama za brzu hranu i za ponijeti, kesama za pripremu kokica u mikrotalasnoj pećnici i posuđu za kompostiranje”, rekla je Vuković.
Kako je dodala, nauci je poznato je da PFAS jedinjenja mogu prelaziti iz ambalaže u hranu, s obzirom na to da su u neposrednom kontaktu.
“Istraživanja su potvrdila da postoji veza između konzumacije hrane koja je upakovana u ambalažu koja sadrži PFAS hemikalije i koncentracijom PFAS hemikalija u ljudskoj krvi. Upravo zbog toga, javlja se zabrinotost ljudi, kada je u pitanju konzumacija hrane koja je upakovana u jednokratne ambalaže”, kazala je Vuković.
Studija “Vječne hemikalije u jednokratnim ambalažama i stonom priboru” objavljena je na stranici https://ipen.org.
Bonus video:
