U devet postupaka liječenja steriliteta koje je finansijski pomogla Opština Herceg Novi, ostvareno je šest trudnoća, od kojih jedna blizanačka. Zahvaljujući podršci lokalne vlasti u 2022, u Pljevljima su rođene tri bebe.
U drugim opštinama koje pružaju tu vrstu podške, na pitanja “Vijesti” nisu imali i podatke o broju ostvarenih trudnoća i rođenih beba, ali dostavljeni podaci ukazuju da i pojedine lokalne samouprave, uz sredstva koja za liječenje steriliteta opredjeljuje država, odnosno Fond za zdravstveno osiguranje (FZO), posljednjih godina tu podršku planiraju svojim budžetima.
Najviše novca za postupke medicinski potpomognute oplodnje (MPO) izdvaja Opština Nikšić - 50.000 eura, koliko je opredijeljeno i za 2024. Iz te Opštine, na čijem je čelu Marko Kovačević, međutim, pominju samo podršku za parove, a ne i žene bez partnera, iako to predviđa krovni, Zakon o MPO.
Glavni grad prvi put je takvu pomoć predvidio budžetom 2021, ali ove godine neće izdvojiti novac za liječenje steriliteta, jer odbornici u lokalnom parlamentu nisu podržali i Odluku o naknadi troškova postupka MPO, koja je predložena iz dijela opozicije.
“Vijesti” su pitanja uputile svim opštinama. Opštine koje su dostavile odgovor, a imaju sredstva za liječenje steriliteta planirana budžetima za 2024. su Herceg Novi, Nikšić, Bar, Cetinje, Pljevlja i Tivat.
Opštine koje su odgovorile, a nemaju opredijeljena sredstva za istu namjenu su Kotor, Rožaje, Plav i Gusinje.
Iz ostalih opština nisu odgovorili na pitanja redakcije.
Tivat ove godine prvi put pruža podršku za liječenje steriliteta, u iznosu od 22.100 eura.
U Opštini Herceg Novi, prema riječima sekretarke za lokalnu samoupravu Vesne Samardžić, pravilnik o dodjeli jednokratne pomoći za liječenje neplodnosti postupcima MPO donijeli početkom 2022. Pravo na pomoć, kako je kazala, imaju bračni, odnosno vanbračni supružnici, kao i žene bez partnera, sa prebivalištem na teritoriji opštine Herceg Novi.
“Pravo na jednokratnu pomoć može se ostvariti jednom godišnje, u maksimalnom iznosu od 2.250 eura. U protekle dvije godine odobrili smo pomoć za devet parova radi liječenja u inostranstvu, ostvareno je šest trudnoća, u jednom slučaju su rođene i dvojke. Uglavnom nam se obraćaju parovi koji se liječe u inostranstvu, jer u Crnoj Gori imaju pravo na četiri besplatna postupka, do 45 godine života žene, a u skladu sa Zakonom o obaveznom zdravstvenom osiguranju”, rekla je Samardžić “Vijestima”.
Kako je dodala, Opština Herceg Novi nastaviće sa tom praksom i za tu namjenu opredijeljeno je 20.000 eura.
Opština Pljevlja, prema riječima Danijele Anđelić, rukovoditeljke službe za kulturu i druga pitanja, javni poziv za sufinansiranje troškova MPO objavljivala je 2022. i 2023. godine.
Pet parova javilo se i ispunilo uslove 2022. godine.
“Iz pet odrađenih postupaka rodile su se tri bebe. Godine 2023. nije bilo prijavljenih na javni poziv”, rekla je Anđelić.
I Opština Pljevlja sufinansira i bračne, odnosno vanbračne parove i žene bez partnera - kako to predviđa i Zakon o MPO, a za podršku se mogu javiti oni koji isto pravo više ne mogu da ostvare na teret FZO.
“Krajem 2023. Skupština opštine Pljevlja je donijela Odluku o sufinansiranju troškova MPO kojom se propisuju uslovi, kriterijumi i postupak ostvarivanja prava na sufinansiranje troškova MPO u cilju povećanja nataliteta u Opštini Pljevlja”, rekla je ona.
I za hetero parove i za žene bez partnera važi da moraju da imaju prebivalište na teritoriji Opštine Pljevlja najmanje dvije godine do dana podnošenja zahtjeva.
Pravo na sufinansiranje troškova MPO može da se ostvari jednom u toku kalendarske godine, i to za liječenje neplodnosti postupcima MPO obavljenim u Crnoj Gori ili inostranstvu, uz preduslov da su prethodno iskoristili pravo na obavezno finansiranje postupka MPO u skladu sa Zakonom o obaveznom zdravstvenom osiguranju.
Visina odobrenih sredstava za sufinansiranje troškova MPO u Opštini Pljevlja iznosi 70 odsto troškova postupka MPO po predračunu/računu koji izdaje ovlašćena zdravstvena ustanova.
Opština Bar program podrške protiv neplodnosti sprovodi od 2022. i, u skladu sa Zakonom o MPO, finansijski pomaže i parove i žene bez partnera.
Za te svrhe, u 2022. opredijelili su 10 hiljada eura, godinu kasnije taj iznos uvećali su tri puta.
“Za program MPO, Opština Bar je u 2023. opredijelila 30.000 eura, a podršku je dobilo ukupno 13 korisnika, odnosno korisnica. Sredstva su dodijeljena u skladu sa Pravilnikom o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava za MPO, međutim kako su ugovori između Opštine Bar i korisnika/ca potpisani 13.12.2023, trenutno nemamo informacije o broju uspješnih trudnoća i rođene djece”, rekli su “Vijestima”.
Za 2024, kako su kazali, Opština Bar je za liječenje steriliteta opredijelila 45 hiljada eura.
Prijestonica Cetinje je za ovu godinu, za one koji žele da se ostvare kao roditelji putem MPO, opredijelila 25.000 eura. Nisu precizirali pravila na osnovu kojih se pomoć daje, a naveli su da se dodjelom bespovratnih novčanih sredstava značajno smanjuje finansijsko opterećenje koje ti tretmani mogu predstavljati “za parove”.
Kazali su i da su i prethodnih godina imali “par zahtjeva za finansijsku pomoć u vezi sa liječenjem steriliteta” i da je “Prijestonica davala bezuslovnu podršku i pomoć”.
“Lokalna uprava nema informaciju o broju uspješnih trudnoća i rođenih beba kada je u pitanju tretman liječenja steriliteta”, rekli su “Vijestima”.
Najviše novca za postupke MPO na teret lokalne samouprave, prema dostavljenim odgovorima, u ovoj godini opredijeliće Opština Nikšić - 50 hiljada eura. Iz te opštine, međutim, ne pominju i podršku ženama bez partnera, samo parovima.
“Budžetom Opštine Nikšić za vantjelesnu oplodnju predviđeno je 50.000 eura. U 2022. godini za vantjelesnu oplodnju Opština Nikšić utrošila je sredstva u iznosu od 41.800, a u 2023. godini 17.000 eura”, rekli su iz nikšićke Opštine i dodali da će i dalje pomagati “parove koji se nisu ostvarili kao roditelji” i da je iznos od 50.000 predviđen i budžetom za 2024.
Iz Centra za građanske slobode ranije su ukazivali da bi opštine u planovima budžeta morale da predvide pomoć, srazmjerno potrebama i mogućnostima, za one koji na teret FZO nisu uspjeli da riješe problem neplodnosti.
Sa problemom neplodnosti u Evropi se suočava više od 25 miliona ljudi, podaci su “Fertility Europe”.
Bonus video:
