U 70 odsto pritužbi upućenih Zaštitniku ljudskih prava i sloboda u vezi prava lica lišenih siobode nedostaci su otklonjeni tokom trajanja postupka, što ukazuje da sistem funkcioniše.
To se navodi u zaključcima crnogorskog parlamenta, koji je na poslednjoj sjednici usvojio Izvještaj Nacionalnog mehanizma za prevenciju (NMP) torture za prošlu godinu.
Tim NPM je u 2016. godini obavio 23 obilaska, od čega pet redovnih i 18 kontrolnih i svi, osim jednog, biii su nenajavljeni.
Redovnim obilascima obuhvaćeni su: centri bezbjednosti u Podgorici i Nikšiću, Odjeljenje bezbjednosti u Plužinama, Zdravstvena služba ZIKS-a i Zatvoreno odjeljenje Kazneno popravnog doma.
Kontrolnim obilascima obuhvaćeni su centri bezbjednosti u Beranama, Bijelom Polju, Baru, Budvi, Herceg Novom, Pljevljima i odjeljenja bezbjednosti u Kolašinu, Mojkovcu, Plavu, Rožajama, Cetinju, Danilovgradu, Ulcinju, Kotoru, Tivtu i Zabljaku, i javne ustanove Dom za stare "Bijelo Polje" i Specijalna bolnica za psihijatriju u Kotoru.
Skupština Crne Gore izražava zadovoljstvo saradnjom i partnerskim odnosom Zaštitnika i nadleznih institucija u oblasti zastite prava lica lišenih siobode.
„Koordinirane i kontinuirane aktivnosti nadležnih organa partnerskim odnos u ovoj oblasti doprinose poboljšanju poiožaja lica lišenih siobode i ostvarenom napretku koji je vidljiv, a zajednicki cilj je da se stalno napreduje i da se u potpunosti zadovolje standardi u ovoj oblasti“, kaže se u skpštinskim zaključcima.
Tim NPM, u postupku istraživanja, obavio je razgovore sa predstavnicima Uprave ZIKS-a, obišao sve prostorlje u kojima sluzbenici obezbjeđenja i sektora za tretman obavljaju radne zadatke, obavio razgovore sa zatečenim službenim licima, prikupio podatke o brojnom stanju, sagledao materijalne i druge usiove, opremljenost, naoruzanje, uniforme i sacinio foto elaborat.
Navodi se da je razgovarano sa oko 80 službenika, zatečenih na radnim mjestlma iz čega je zaključeno da je opravdan utisak nezadovoljstva, apatije i pesimizma, „da je ocigledan sindrom sagorijevanja, kao i nedostatak inicijative i entuzijazma“. „A takode da nedostaju osnovni uslovi za human boravak službenika obezbjeđenja u radnom prostoru“.
„Skupština smatra da se ne može oćekivati zdrav i human zatvorski sistem ukoliko službenici obezbjeđenja i tretmana nemaju zadovoljavajuće i adekvatne usiove rada. Skupština izražava zabrinutost što kod zaposlenih u ZIKS-u vlada apatija, smatrajući da, u praksi, javnost mnogo češće reaguje povodom mogućeg kršenja prava zatvorenlka, dok se rijetko ukazuje na loš položaj zaposlenih u ZIKS-u“, kaže se u zaključcima.
Parlament se nada da će biti poboljšani uslovi njlhovog rada, a predstavnici ZIKS-a obavijestlli su Skupštinu da, u cilju rješavanja ovog problema, sledeće godlne planlraju povećanje broja službenika obezbjedenja za 30 lica, dok su u toku oglasi za pojedlna radna mjesta u sluzbl tretmana i druglm službama ZIKS-a.
„U vezi sa osmatračnicama informlsali su da je završen tender i da se očekuje da će uskoro u sedam osmatračnica u Podgorlcl I dvije u BIjelom Polju biti Ispunjeni svl neophodni uslovi, kao I da je u toku tender za nabavku unlformi“, kaže se u zaključcima.
ImajucI u vidu ocjene iz Izvještaja Evropske komisije o Crnoj Gori za 2016. godinu da „zatvorska zdravstvena služba i dalje nema dovoljno zaposlenih I generalno gledano, kvalltet je loš“, većina pritužbi koje predaju pritvorena lIca odnose se na tu oblast.
„NPM je obavio dva tematska obilaska ZIKS-a I anallzlrao dostupnost sekundarne i tercljarne zdravstvene zaštite licima lišenim slobode i penoloski tretman zatvorenlka“, kaže se u dokumentu.
Kako se navodi, osnovni cllj je bio da se utvrdi period cekanja na pojedlne zdravstvene specljalistlcke preglede koji se obavljaju van ZlKS-a i da se utvrdi da li se zatvorenici u pogledu dostupnosti dijagnostlckih, terapijsklh, rehabllitacijsklh usiuga i pregleda kod Ijekara specijallsta tretlraju kao I ostall građanl.
„NPM je ocijenio da pritužbe uglavnom nijesu utemeljene i da je llcima lišenim slobode dostupna zdravstvena zastita na jednakom nivou kao i svim gradanima Crne Gore“, kaže se u zaključcima.
Skupstina pozdravija informaciju predstavnika ZIKS-a da se očekuje da će od 1. septembra ove godine maloljetnicki zatvor sa svim pratećim sadrzajima u potpunosti biti izdvojen završetkom izgradnje objekta koji je ZIKS finansirao uglavnom od sopstvenih sredstava.
„Takođe i rješavanje dugogodišnjeg problema koji se tiče smanjenja prenaseljenosti i obezbijedenja odgovarajuceg prostora zatvorenicima i nastojanja da adekvatno urede i prostor za zaposlene“, kaće se u zaključcima.
Kontrolnim obilascima policijskih prostorija utvrđeno je da su usiovi generaino dobri, all je u kancelarijama primijecen veliki broj nestandardnih i neoznačenih predmeta koji mogu biti upotrebljeni za nezakonito postupanje prema licima lisenim slobode.
Zaštitnik je preporučio Upravi policije - CB Podgorica da ukloni te predmete iz kancelarija u kojima se vrši saslušanje i da obezbijedi čuvanje oduzetih predmeta u posebnoj, zaključanoj prostoriji.
„Obavijesteni su da su od šest datih preporuka iz Izvještaja za 2015. godinu dvije ispunjene, dvlje djelimično, dok dvije još nijesu realizovane, a jedna od njih je bila da se obezbijedi obrok „nesto jače od sendviča" za lica lišena slobode koja su zadrzana duže od 24 sata, što nije realizovao nijedan centar i odjeljenje bezbjednosti“, kaže se u dokumentu.
Kontrolnom posjetom Specijalnoj bolnici za psihijatriju u Dobroti utvrdeno je da pored odredenih preporuka koje su realizovane ill djelimično realizovane, preporuke koje su se odnosile na procjenu opravdanosti prekomjerno dugog boravka pacijenata na socio-rehabilitacionom odjeljenju i na izmještanje sudskog odjeljenja nijesu ispunjene.
Skupština ocjenjuje da je vidljiv napredak u ovoj oblasti i da ohrabruje podatak da nijedno pritvoreno lice nije imalo primjedbi na rad sluŽbenika policije.
„A s obzirom da je veliki broj povratnika u zatvorima, više napora treba uložiti u individualne programe za svakog zatvorenika“, kaže se u skupštinskim zaključcima.
Bonus video:
