Iz civilnog sektora i nadležne opštinske Komisije tvrde da će učiniti sve da zaštite, to jest spasu od urušavanja, brijest, vjerovatno najstarije stablo u Ulici IV proleterske, takozvanoj Sibirskoj, u centru Kolašina.
Brijest je bio i dio prvog urbanog drvoreda u Kolašinu, a prema podacima koje imaju lokalni hroničari posađen je, najvjerovatnije, 1894. godine. U vrlo lošem je stanju, deblo je natrulo i sasušeno, a godine nijesu jedine koje su ostavile traga na njemu. Prema informacijama koje nikad nisu zvanično potvrđene, vlasnik jednog od lokala u blizini pokušavao je u više navrata da ga se riješi, sipajuću u korijen razne hemikalije.
Sada, kako kaže Mikan Medenica, direktor NVO “Natura” i član opštinske Komisije za unapređenje gradskih zelenih površina, treba učiniti sve što se može da stablo još dugo ostane ukras i simbol pješačke zone.
“Još nismo tačno utvrdili na koji način ćemo to učiniti, ali ćemo nastojati da u skladu sa propisima, ojačamo donji dio stabla. Moguće da će biti postavljena i metalna konstrukcija, koja će spriječiti da se uruši. Takođe, ideja je da se postavi info tabla, koja bi sadržala podatke o tome kada je drvo posađeno. U svakom slučaju, brijest je jedan od simbola Sibirske i Kolašina i kao takav treba da ostane i opstane”, kaže Medenica za “Vijesti”.
Prema nekim podacima, prvi kolašinski drvored zasađen je u vrijeme dok je na čelu tadašnje varoši bio Lale Nešević, rodom Bjelopoljac. Nešević je, navodno, bio drugi varoški predsjednik. Većinu drvoreda u Sibirskoj čine lipe, koje su dijelom stradale tokom bombardovanja 1944. godine u Drugom svjetskom ratu, no kasnije su posađene nove. Jedno stablo, iste starosti kao brijest, posječeno je prije 10 godina, po nalogu službenice Komunalne policije, jer je, navodno, ugrožavalo bezbjednost prolaznika. Zbog toga su, u Kolašinu, organizovani protesti, sa kojih je potekla i, nikad realizovana, ideja da se kolašinski drvoredi zaštite kao ambijentalna vrijednost grada.
Tada je grupa mladih Kolašinca sugrađanima podijelila foto-montažu, na kojoj je prikazano kako bi popularna Sibirska izgledala bez drveća.
Drovored lipa u Sibirskoj je dio kolašinskog nasljeđa i imidža, i uprkos tome što nije riječ o zaštićenim vrstama drveta, predstavlja nemjerljivu ambijentalnu vrijednost, tvrde civilni aktivisti.
Prvo drvo koje je namjenski zasađeno u Kolašinu, bila je jela na gornjem trgu (Trg Vukmana Kruščića).
“Ta jela je zasađena 1878. godine, poslije ulaska crnogorkse vojske u od Turaka oslobođeni Kolašin. Zasađena je uz blagoslov mitropolita Mitrofana Bana. Vidi se na fotografiji iz 1903. godine, koju su napravila dvojica engleskih putopisaca (Reginald Wyon i Gerald Prance). Ta fotografija je objavljena u, nažalost, još na naš jezik neprevedenoj knjizi o Crnoj Gori (čiji naslov u slobodnom prevodu glasi “Crne planine”). Na kasnijim fotografijama jela se ne vidi, a nije poznato kako je uništena”, ispričao je ranije direktor Centa za kulturu Branislav Jeknić.
U vrijeme kada je, zahvaljujući Neševiću, Kolašin dobio prvi drvored u centru grada, zasađeni su i brestovi pored Hrama svetog Dimitrija, a Jeknić kaže da je taj drvored formirao kapetan Jevrem Simov Dragović.
Bonus video:
