Vršnjačko nasilje je veliki problem u društvu i potrebno je urgentno raditi na mjerama za suzbijanje te pojave, saopšteno je iz nevladine organizacije (NVO) Centar za građansko obrazovanje (CGO).
Kako je saopšteno iz te NVO, istraživanje o percepciji vršnjačkog nasilja i maloljetničke delinkvencije koje je sprovedeno paralelno među punoljetnim građanima Crne Gore, kao i među srednjoškolskom populacijom, a u okviru projekta „SRCE: podrška osnaživanju i otpornosti mladih danas“, pokazalo je da je najčešći oblik vršnjačkog nasilja u školama psihičko i fizičko nasilje.
Iz CGO su kazali da je vršnjačko nasilje široko prepoznato među srednjoškolskom, ali i ukupnom populacijom.
“Svaki peti učenik navodi iskustvo žrtve nasilja, a 53.4 odsto poznaje nekoga ko je bio žrtva vršnjačkog nasilja”, kazali su CGO.
Navodi se da su najčešći oblik vršnjačkog nasilja u školama psihičko i fizičko nasilje.
Istraživanje je pokazalo i da punoljetni ispitanici roditelje drže za najodgovornije za vršnjačko nasilje koje sprovode njihova djeca.
“A velika većina smatra da mediji i društvene mreže utiču na pojavu i razvoj maloljetničke delinkvencije i vršnjačkog nasilja”, dodaje se u saopštenju.
Saradnik na programima u CGO, Vasilije Radulović, predstavljajući podatke koji se odnose na srednjoškolsku populaciju, kazao je da najveći broj učenika, skoro 60 odsto, prepoznaje određeni stepen prisutnosti vršnjačkog nasilja u njihovoj školi ili sredini.
On je naveo da je samo 11 odsto onih koji smatraju da ga nema u njihovoj sredini.
“Nalazi ukazuju na najčešću prisutnost psihičkog i fizičkog nasilja, dok slijede socijalno i digitalno nasilje, i u manjoj mjeri seksualno nasilje”, naveo je Radulović.
On je rekao da je svaki peti učenik (21.6 odsto) rekao da je bio žrtva vršnjačkog nasilja, dok 78.4 odsto nije imalo takvo iskustvo.
“Žrtve su najčešće doživjele psihičko (34.9 odsto), socijalno (22.4 odsto) i digitalno nasilje (17 odsto)”, dodao je Radulović.
On je kazao da 15.8 odsto učenika je reklo da je iskusilo fizičko nasilje, a 9.9 odsto seksualno nasilje.
“Za vršnjačko nasilje u svojim sredinama smatraju najodgovornijim porodice i porodično vaspitanje, ali i Internet i društvene mreže, kao i opšte stanje u društvu ”, kazao je Radulović.
U saopštenju se navodi da su diversifikovani uzroci vršnjačkog nasilja, ali se kao glavni ističu uticaj vršnjaka, porodični problemi, zloupotreba supstanci kao što su droga i alkohol, kao i pristup i izloženost medijima i internetu bez nadzora.
Navodi se da je od učenika koji su bili žrtve nasilja, 64.2 odsto to prijavilo, dok 35.8 odsto nije.
“Među onima koji su to učinili, najveći je procent to prijavio članu porodice i školi, zatim prijatelju, policiji ili nekoj nevladinoj organizaciji”, dodaje se u saopštenju.
Istraživanje je pokazalo da 53.4 odsto učenika poznaje nekoga ko je bio žrtva vršnjačkog nasilja, a polovina od ovih koji poznaju žrtve navode da su te žrtve prijavile nasilje.
“U određenoj frekvenciji, vršnjačkom nasilju je svjedočilo preko 66 odsto učenika i to su većinski nekom prijavljivali, dok oko 33 odsto navodi da tome nikada nije svjedočilo”, kaže se u saopštenju.
Radulović je rekao da je preko četiri petine učenika izjavilo da bi prijavilo vršnjačko nasilje ukoliko bi bili žrtve, dok oko petine to ne bi učinilo, što, kako je naveo, upućuje na potrebu za dodatnom edukacijom i podrškom.
“Među učenicima koji do sada nisu svjedočili vršnjačkom nasilju, a koji ne bi u budućnosti prijavili vršnjačko nasilje školi, 75.9 odsto smatra da se ništa neće promijeniti“, dodao je Radulović.
Navodi se da svaki peti učenik poznaje nekoga u svojoj školi ili sredini ko je kao maloljetnik osuđen za neko krivično djelo.
“Učenici se većinski osjećaju sigurno u školi, sa oko devet odsto onih koji navode da se tamo ne osjećaju sigurno”, kaže se u saopštenju.
Istraživanje je pokazalo da većina (51 odsto) smatra da se mjere protiv vršnjačkog nasilja sprovode, ali da postoji veliki prostor za poboljšanje.
Radulović je rekao da učenici vjeruju da se vršnjačko nasilje u školi ili sredini može suzbiti strožim kaznama od institucija za one koji vrše nasilje i strožijim kaznama u školi.
“Takođe, radionice o prevenciji vršnjačkog nasilja se, takođe, vide kao korisne, kao i bolja dostupnost psihološko-pedagoških službi, ali i uvođenje školskog policajca”, dodao je Radulović.
On je kazao da skoro dvije petine učenika (39.1 odsto) kazalo da su se nekad osjećali uvrijeđeno ili povrijeđeno zbog komentara ili slike koju je neko od njihovih vršnjaka ili poznanika postavio na društvenim mrežama, dok 60.9 odsto učenika nije imalo takvo iskustvo.
Navodi se da je istraživanje prokazalo da je 16.6 odsto učenika priznalo da su nekada vršili vršnjačko nasilje, dok 83.4 odsto nikada nije bilo uključeno u takvo ponašanje.
Saradnik na programima u CGO-u Damir Suljević, predstavljajući nalaze koji se odnose na punoljetnu populaciju, istakao je da preko tri petine ispitanika vjeruje da je vršnjačko nasilje povremeno ili često prisutno, dok manje od trećine smatra da je rijetko.
Prema njegovim riječima, slični su podaci i kad je riječ o prisutnosti maloljetničke delikvencije, pa tako preko 55 odsto građana smatra da su krivična djela koja su počinile osobe mlađe od 18 godina povremeno ili često prisutna.
Suljević je rekao da oko trećine ispitanika smatra da je to rijetko, a oko deset odsto smatra da toga nema u njihovoj sredini.
On je kazao da socijalni i porodični faktori imaju najznačajniji uticaj na devijantno ponašanje maloljetnika, ali se prepoznaje i uticaj obrazovno-vaspitnih, ekonomskih, geografskih i zdravstvenih.
“Među najzastupljenije oblike vršnjačkog nasilja ističe se psihičko i fizičko nasilje, a slijede digitalno, socijalno i seksualno nasilje”, kazao je Suljević.
Istraživanje je, kako se dodaje, pokazalo da većina ispitanika nije imala lično iskustvo sa vršnjačkim nasiljem, ali je skoro petina navodi da su bili žrtve vršnjačkog nasilja, i to uglavnom psihičkog i fizičkog.
“Značajan je broj onih koji poznaju nekoga ko je bio žrtva vršnjačkog nasilja”, kaže se u saopštenju.
Suljević je rekao da je ubjedljiva većina ispitanika rekla da nikada nisu vršili vršnjačko nasilje, dok je svaki deseti priznao nekadašnje nasilništvo.
On je kazao da većina onih koji su priznali da su vršili vršnjačko nasilje, reklo je da su zbog toga bili kažnjeni od nadležnih institucija, ali je približan i broj onih koji su izbjegli kaznu.
“Većina onih koji su priznali da su vršili vršnjačko nasilje tvrdi da to ne bi ponovili, uz napomenu da je 16 odsto onih koji navode da bi to opet počinili”, navao je Suljević.
On je rekao da, iako se većina počinilaca vršnjačkog nasilja kaje zbog svojih postupaka, ostaje ovaj manji procenat koji možda nije svjestan ozbiljnosti svojih djela ili ne osjeća kajanje.
Suljević je kazao da raširenost maloljetničke delikvencije potvrđuje i činjenica da svaki četvrti ispitanik zna nekog ko je kako maloljetnik bio osuđen za krivično djelo.
“Većinsko je uvjerenje da su sankcije za maloljetničku delinkvenciju i vršnjačko nasilje blage ili veoma blage, kao i da treba da se postrože kako bi se doprinijelo efikasnijem suzbijanju maloljetničke delinkvencije i vršnjačkog nasilja”, rekao je Suljević.
On je kazao da je interesantno da postoji ogromna podrška uvođenju instituta školskog policajca (72.1 odsto).
Suljević je naveo da su podijeljena mišljenja o efikasnosti alternativnih sankcija u odnosu na konvencionalne, a većinsko je uvjerenje da postojeće politike i programi za suzbijanje maloljetničke delinkvencije nijesu efikasni.
“Preko 50 odsto ispitanika ocjenjuje odnos nadležnih organa prema problemu maloljetničke delinkvencije kao loš ili veoma loš, a malo preko 37 odsto ga ocjenjuje odnos kao dobar ili veoma dobar”, rekao je Suljević.
Prema njegovim riječima, dominantna većina (74.1 odsto) smatra da mediji utiču na pojavu i razvoj maloljetničke delinkvencije i vršnjačkog nasilja, dok je taj procenat još veći kada je riječ o uticaju društvenih mreža – 85.9 odsto.
To, kako je dodao, Suljević, instruktivno je za dalje razmatranje mjera i strategija za upravljanje njihovim uticajem kako bi se smanjila stopa maloljetničke delinkvencije i vršnjačkog nasilja.
Suljević je naveo da više od polovine ispitanika/ca, koji su roditelji djece školskog uzrasta (58.8 odsto), imaju povjerenje u školu da će zaštititi njihovo dijete u slučaju vršnjačkog nasilja, kao i da su njihova djeca sigurna u školi.
On je kazao da je visok stepen saglasnosti da roditelji imaju ključnu ulogu u prevenciji i riješavanju problema vršnjačkog nasilja.
“Tako, 79 odsto smatra roditelje odgovornim za vršnjačko nasilje koje sprovode njihova djeca”, kazao je Suljević.
On je naveo da kao glavne uzroke vršnjačkog nasilja, građani/ke vide uticaj vršnjaka, pristup i izloženost medijima i internetu bez nadzora, porodične probleme, zatim zloupotrebu supstanci i odsustvo ili nedostatak pozitivnih uzora, ali i nedostatak obrazovnih prilika, mentalno zdravlje i emocionalne probleme.
“Ti podaci opominju na složenost problema vršnjačkog nasilja, koji je rezultat kombinacije različitih socijalnih, porodičnih i individualnih faktora, te ističu potrebu za sveobuhvatnim pristupom u prevenciji i rješavanju ove pojave“, zaključio je Suljević.
Bonus video:
