Kontrolnim pregledima omogućava se otkrivanje raka dojke u ranoj fazi, kada postoje odlične šanse za potpuno izlječenje, kazali su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ) i istakli da brojke ukazuju na ozbiljnost problema obolijevanja i umiranja od te bolesti.
Iz IJZ-a su povodom Ružičastog oktobra, mjeseca prevencije raka dojke, rekli da je to veoma ozbiljno oboljenje i najučestalija maligna neoplazma od koje žene obolijevaju i umiru.
Oni su naveli da je, prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, u 2022. godini registrovano oko 2,3 miliona novih slučajeva raka dojke u svijetu i oko 670 hiljada umrlih od te bolesti.
Iz IJZ-a su kazali da se rak dojke najčešće javlja nakon 40. godine života, ali da mogu oboljeti i mlađe osobe.
“Prema procjenama GLOBOCAN-a za 2022. godinu broj novih slučajeva raka dojke kod žena u Crnoj Gori je iznosio 416 (ukupno 2.739 novih slučajeva raka kod oba pola)”, kaže se u saopštenju.
Kako se navodi, od svih slučajeva raka kod oba pola, učešće raka dojke čini 15,2 odsto, odnosno skoro svaka sedma osoba oboljela od raka, oboljela je od raka dojke.
Iz Instituta su rekli da je učešće raka dojke, od svih slučajeva raka, kod žena 31,4 odsto, odnosno skoro svaka treća žena oboljela od raka, oboljela je od raka dojke.
"Uzrasno standardizovana stopa obolijevanja od raka dojke iznosila je 76,5 na 100 hiljada žena, po čemu je Crna Gora svrstana na 20. mjestu u Evropi”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je najveći broj oboljelih žena registrovan u starosnoj grupi između 55 i 74 godine, što čini više od polovine novih slučajeva raka dojke kod žena - 54,1 odsto.
“Prema istom izvoru, broj umrlih žena od raka dojke u 2022. godini je 154, sa učešćem od deset odsto od svih umrlih od raka u Crnoj Gori - svaka deseta osoba umrla od raka, umrla je od raka dojke”, rekli su iz IJZ-a.
Oni su kazali da je iste godine 22,4 odsto svih umrlih žena od raka, umrlo od raka dojke - svaka peta žena umrla od raka, umrla je od raka dojke.
Kako su naveli iz Instituta, uzrasno standardizovana stopa umiranja od raka dojke iznosila je 23,3 na 100 hiljada žena, što je najviša stopa umiranja od raka dojke u Evropi.
“Ove brojke nas opominju i ujedno ukazuju na ozbiljnost problema obolijevanja i umiranja od raka dojke, naglašavajući značaj kontinuirane brige o zdravlju”, ističe se u saopštenju.
Iz IJZ-a su kazali da za pojavu raka dojke postoje određeni faktori rizika, kao što su pol, starost, porodična i lična istorija bolesti, rana prva menstruacija i kasna menopauza.
“Kao i drugi faktori rizika kao što su: žene koje nijesu rađale, ili su prvi porođaj imale nakon 30. godine života, žene koje nijesu bile u mogućnosti da doje djecu, upotreba hormonske terapije, loše životne navike - prekomjerna tjelesna težina, nedovoljna fizička aktivnost i prekomjerna konzumacija duvana i alkohola”, navodi se u saopštenju.
Iz IJZ-a su rekli da prisustvo faktora rizika ukazuje na veći rizik od obolijevanja I da ne znači nužno da će žena da oboli od raka dojke i zato se preporučuju redovni kontrolni pregledi prema preporukama stručnjaka.
“Kontrolnim pregledima dojki omogućava se otkrivanje bolesti u ranoj fazi, kada postoje odlične šanse za potpuno izlječenje”, istakli su iz IJZ-a.
Kako su naveli, preporuka je da svaka žena poslije 20. godine života jednom mjesečno pregleda dojke u okviru samopregleda dojki u periodu od petog do desetog dana od početka menstrualnog ciklusa.
Iz Instituta su kazali da žene u menopauzi samopregled planiraju i izvode uvijek istog datuma u mjesecu.
“Ukoliko tokom samopregleda dojki otkrijete promjenu potrebno je da se hitno, bez odlaganja javite izabranom doktoru”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da su ultrazvučni pregled dojki i digitalna mamografija veoma važne metode pregleda, jer se pomoću njih mogu otkriti tumori i druge promjene premale da bi se mogle napipati i otkriti samopregledom.
Ultrazvučni pregled dojki je, kako su kazali iz IJZ-a, metoda izbora za mlađe žene i trudnice.
Iz te zdravstvene ustanove su naveli da je preporuka da žena jednom godišnje uradi ultrazvučni pregled dojki.
“Digitalna mamografija je široko prihvaćena kao zlatni standard za otkrivanje raka dojke u ranoj fazi kada je u velikom procentu izlječiv. Podrazumijeva rendgenski pregled dojki uz upotrebu malih i neškodljivih doza zračenja”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je preporuka da žena nakon 40. godine života, u skladu sa anamnezom i u dogovoru sa radiologom, uradi mamografiju.
“Skrining raka dojke predstavlja veoma značajan preventivni program kojim se otkriva rak dojke u ranoj fazi, a namijenjen je ženama od 50-69 godina života”, dodaje se u saopštenju.
Iz IJZ-a su rekli da je cilj skrininga identifikovanje promjena u dojkama, prije pojave simptoma i znakova bolesti.
Kako su naveli, primarni skrining test je digitalna mamografija.
“Žena brine o zdravlju dojki tako što svakodnevno praktikuje zdrave životne navike, jednom mjesečno obavlja samopregled dojki, redovno odlazi na preporučene kontrolne preglede i učestvuje u organizovanim pregledima za rano otkrivanje i prevenciju raka dojke”, kaže se u saopštenju.
Bonus video:
