Akcija za ljudska prava (HRA) je podnijela ustavne žalbe za Branimira Vukčevića i Momčila Baranina, žrtve policijske torture u ulici zlatara u Podgorici u noći poslije protesta Demokratskog fronta 24. oktobra 2015. godine.
Vukčevića i Baranina su, kako navodi HRA, policajci brutalno zlostavljali, a da državno tužilaštvo nije obezbijedilo djelotvornu istragu.
Podsjećaju da ni jedan izvršilac nije identifikovan ni 15 mjeseci kasnije.
Od Ustavnog suda traže da utvrdi kršenje ljudskog prava na zabranu mučenja i naredi sprovođenje istrage u skladu s evropskim standardima.
"HRA ovim ustavnim žalbama skreće pažnju na odgovornost državnog tužilaštva za sprovođenje djelotvorne istrage policijske torture, s jedne strane, i na dužnost policije da sarađuje sa državnim tužiocem, sa druge. U ovom slučaju, kao i u slučaju policijske torture nad Miloradom Martinovićem, državni organi nisu sproveli istragu u skladu s evropskim standardima jer nisu efikasno preduzeli sve razumne korake za otkrivanje počinilaca. Bez obzira da li je razlog tome pristrasnost državnog tužilaštva prema policiji ili nedostatak kapaciteta iz drugih razloga, posledica je ista - zastrašujuće kršenje apsolutno zaštićenog ljudskog prava na zabranu mučenja".
Ističu da ne žele da pređu preko činjenice da su policajci građane ni krive ni dužne primoravali da leže po trotoaru, da ih vrijeđaju, ponižavaju, šutiraju, udaraju, a da poslije toga tužilaštvo ne obezbijedi da budu otkriveni i kažnjeni.
"HRA je odlučna da istraje u ovom slučaju, pa ako Ustavni sud ne usvoji žalbu, podnijećemo predstavku Evropskom sudu za ljudska prava. Vjerujemo da je suština i ovog slučaja borba za vladavinu prava u Crnoj Gori. HRA zbog toga priprema i ustavnu žalbu za Milorada Martinovića po istom osnovu jer ni u tom slučaju nije sprovedena djelotvorna istraga policijske torture".
HRA podsjeća da Vukčević i Baranin nisu učestvovali u bilo kakvim izgredima, kao i da nisu pružali otpor službenicima policije, da ih policija nije uhapsila, niti protiv njih pokrenut bilo kakav postupak.
U žalbama se tvrdi da istraga nije bila djelotvorna, jer nije bila nezavisna, nepristrasna, temeljita, hitna, niti su žrtve zlostavljanja bile odgovarajuće uključene u istragu, suprotno Evropskoj konvenciji o ljudskim pravima.
Istraga nije bila nezavisna jer je Osnovno državno tužilaštvo (ODT) u Podgorici delegiralo identifikaciju izvršilaca istom organu čiji su pripadnici izvršili zlostavljanje. Sve i da su isključivo pripadnici Specijalne antiterorističke jedinice (SAJ) bili odgovorni za zlostavljanje, opet su oni podređeni istom lancu komande – vrhu Uprave policije – kao i policajci kojima je bilo prepušteno da identifikuju počinioce, pa tako nije obezbijeđena nezavisna istraga u skladu s evropskim standardima".
Iz HRA ističu da istraga nije bila temeljna jer tužilaštvo nije preduzelo sve razumne korake da obezbijedi dokaze u toj istrazi.
"Iako su podnosioci žalbe ODT dali detaljne iskaze, u kojima su opisali uniforme policajaca, njihovu lokaciju, vozila i saopštili da su ovi s njima i razgovarali, tj. da su im se policajci nekoliko puta obratili, tužilaštvo nije sprovelo radnje prepoznavanja policajaca niti njihovog suočavanja sa oštećenima, niti je ispitivalo pripadnike Specijalne antiterorističke jedinice, koji su, prema navodima oštećenih, pretežno učestvovali u zlostavljanju. Štaviše, ODT nije pribavilo ni snimak događaja od dnevnog lista "Vijesti" niti je pozvalo autora tog snimka da pruži dodatna obavještenja o događaju koji je posmatrao sa prozora i djelimično snimio. Uprkos upozorenjima i oštećenih i nevladinih organizacija za ljudska prava, tužilaštvo se držalo pasivno, zadovoljivši se time da povremeno urgira kod Uprave policije da identifikuje počinioce zlostavljanja, iako je ono bilo odgovorno da obezbijedi djelotvornu istragu prema domaćim zakonima i međunarodnim standardima", navode iz HRA.
Dodaju da je ODT zauzelo pasivan, potčinjen položaj prema Upravi policije, čiji su jedni službenici vršili krivična djela zlostavljanja, a drugi aktivno prikrivali izvršioce tih krivičnih djela.
"Državno tužilaštvo ne samo da nije uvjerilo zabrinutu javnost da je spremno da poštuje i obezbijedi vladavinu prava u ovom slučaju koji se ticao službenika izvršne vlasti relativno niskog nivoa, već je dovelo u pitanje spremnost države, odnosno njene tužilačke organizacije, da se uhvati u koštac s potencijalnim izvršiocima krivičnih djela u vlasti i na mnogo višem nivou. Istraga nije bila hitna, jer je ODT saslušalo podnosioce žalbe više od mjesec dana posle događaja o kome je čitava javnost bila obaviještena samo dan kasnije od strane više medija. Takođe, sve što je uslijedilo posle 3. decembra 2015. godine, kada su oštećeni dali iskaz u tužilaštvu, do dana podnošenja ustavne žalbe prošle nedjelje, ne ukazuje na to da je istraga zadovoljila minimalni standard hitnosti".
Dodaju da podnosioci žalbe nisu bili adekvatno uključeni u istragu jer su dobijali informacije samo na ličnu inicijativu, a kad su prestali da se interesuju niko ih više ni o čemu nije obavijestio šest mjeseci.
Bonus video:
