Crna Gora uskoro mora preduzeti ozbiljnu fiskalnu konsolidaciju, ukoliko hoće da čvrsto usmjeri javni dug na silaznu putanju, ocijenili su iz Svjetske banke (SB).
U desetom Redovnom ekonomskom izvještaju SB za jugoistočnu Evropu (JIE), koji je predstavljen ove sedmice, navodi se da se Crna Gora suočava sa značajnim fiskalnim izazovima i brzo rastućim dugom koji prijeti da na srednji rok naruši rast.
“Iako su ekonomski izgledi Crne Gore i dalje pozitivni, postoje značajni negativni rizici. Očekuje se da će ekonomija rasti prosječnom stopom od 3,3 odsto godišnje do 2018. godine, gdje će građevinska aktivnost i turizam biti pokretači rasta”, dodaje se u izvještaju.
Iz SB su podsjetili da se parlamentarni izbori održavaju ovog mjeseca i da se očekuje da nova vlada usvoji srednjoročnu strategiju fiskalne konsolidacije koja bi trebalo da sprovede fiskalno pravilo i da spusti javni dug na 60 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP) u roku od pet godina.
“Međutim, povećanje zarada u javnom sektoru, penzija i socijalnih davanja i najavljene nove javne investicije čine da je malo vjerovatno da će se ovo postići u tom roku”, smatraju u SB.
Iz SB su saopštili da ukoliko se izgradnja autoputa Bar-Boljare nastavi u drugoj polovini godine, nastaviće se sa povlačenjem kredita od kineske Exim banke.
“Kao rezultat toga, javni dug s javnim garancijama može da dostigne nivo od 82,6 odsto BDP-a krajem ove godine”, dodali su iz SB.
Iz SB su saopštili da je u martu ove godine emitovana nova petogodišnja euroobveznica od 300 miliona EUR, sa relativno visokom kamatom od 5,75 odsto, ako se uporedi sa emisijom iz istog mjeseca prošle godine kada je ona iznosila 3,875 odsto, kako bi se refinansirala euroobveznica emitovana u 2011. godini.
“Kako je došlo do pada deficita, isto tako je došlo do smanjenja javnog duga u relativnim iznosima, dostigavši 62,5 odsto BDP-a u junu ili 72,8 odsto sa uključenim garancijama”, navodi se u izvještaju.
Iz SB su podsjetili i da je najavljen rebalans budžeta za drugu polovinu ove godine kako bi se nadomjestio manjak u budžetu od 40 miliona EUR koji je povezan sa većim zaradama u javnom sektoru i novim doživotnim naknadama za majke sa troje i više djece.
“Ako izgradnja autoputa bude realizovana po planu, očekuje se da ta dva faktora zajedno dovedu gotovinski deficit na nivo do 8,1 odsto BDP-a do kraja godine”, rekli su iz SB.
SB očekuje u ovoj godini stabilan rast crnogorske ekonomije, na nivou prošlogodišnjeg od 3,2 odsto, predvođen investicijama.
Regija JIE, na koju se izvještaj odnosi, obuhvata osim Crne Gore, Albaniju, Bosnu i Hercegovinu (BiH), Kosovo, Makedoniju i Srbiju. U SB procjenjuju da će rast ekonomije u toj regiji u ovoj godini iznositi 2,7 odsto.
Prema projekcijama SB crnogorska ekonomija će naredne godine rasti po stopi od 3,6 odsto, a 2018. godine tri odsto.
Iz SB su kazali da su strane direktne investicije (SDI), nakon značajnog povećanja u prošloj godini na 17 odsto BDP-a, pale u prvoj polovini ove godine usljed isplate dividendi.
„Većina investicija dolazi iz Austrije i usmjerena je na kompanije i banke, dok je istovremeno došlo do velikog odliva dividendi u telekomunikacionoj industriji, što je smanjilo neto SDI na 14,1 odsto BDP-a", rekli su iz SB.
Sa stopom pokrića od preko 81 odsto, kako su zaključili, SDI su finansirale većinu povećanja deficita tekućeg računa.
Bonus video:
