Crnogorske opštine nijesu poslovale sa IBM bankom u stečaju, dok dio njih ima otvorene račune i novac u Atlas banci koji im je blokiran što im je, kako ističu za “Vijesti” stvorilo probleme u poslovanju. Uz to, strahuju od uvođenja stečaja u Atlas banci, jer bi u tom slučaju morale da čekaju na isplatu novca iz stečajne mase.
Koliko će čekati na odmrzavanje svog novca još nije poznato, jer tek treba da bude formalno okončan krug dokapitalizacije za postojeće akcionare, nakon čega treba da bude objavljen poziv za zainteresovane koji nijesu akcionari.
Oko 60 hiljada eura državnog i opštinskog novca je ostalo u IBM banci u stečaju, a koji se neće moći naplatiti od Fonda za zaštitu depozita, već će se isplata čekati iz stečajne mase. Taj podatak su “Vijesti” dobile od Fonda za zaštitu depozita (FZD).
Iz Centralne banke (CBCG) tvrde da ne posjeduju informacije o tome koji državni i opštinski organi imaju otvorene račune u IBM banci u stečaju i o njihovim depozitima, kao i podatke o računima državnih preduzeća i njihovim depozitima.
"Vijesti” su tražile informacije na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. U odgovoru koji je potpisao direktor sektora za kontrolu banaka Dejan Vujačić, objasnili su da “zbog otvaranja stečajnog postupka” ne posjeduju informacije.
“Otvaranjem stečajnog postupka nad IBM bankom u stečaju imenovan je stečajni upravnik koji je preuzeo ovlašćenja organa upravljanja i izvršnog direktora banke, pa je cjelokupna dokumentacija banke u posjedu stečajnog upravnika”, objasnio je Vujačić.
Centralna banka "nema podatke", iako je stečajni upravnik njihov organ
I dok Vujačić tvrdi da CBCG “ne posjeduje informacije” Zakonom o stečaju i likvidaciji banaka je definisano, između ostalog, da je “stečajni upravnik u stečajnom postupku organ CBCG”. To znači da je sva dokumentacija u posjedu vrhovne monetarne institucije.
Iz CBCG su odbili zahtjev “Vijesti” da dostave informacije o tome koja državna preduzeća, državne i opštinske institucije imaju depozite u Atlas banci i u kojem iznosu uz obrazloženje da je to bankarska, odnosno, poslovna tajna, shodno članu 84 Zakona o bankama kojim je dodijeljen stepen tajnosti tim podacima. “Vijesti” su od CBCG tražile podatke o državnom novcu, a ne podatke o novcu privatnih firmi i fizičkih lica.
Nekoliko opština i komunalnih preduzeća u problemima zbog zarobljenog novca (ilustracija)U crnogorskim opštinama “Vijestima” je rečeno da nijesu poslovale sa IBM bankom. Na tom spisku su Mojkovac, Šavnik, Kolašin, Berane, Budva, Ulcinj, Kotor, Tivat, Šavnik, Herceg Novi, Pljevlja, Bijelo Polje... Sa druge strane, pojedine opštine imaju otvorene račune u Atlas banci. Iz Opštine Pljevlja su kazali da imaju otvoren račun kod Atlas banke i dva namjenska podračuna. Koliko novca im je zarobljeno u toj banci nijesu naveli.
“Eventualne negativne posljedice, ako se otvori stečajni postupak u Atlas banci, mogu se odnositi na ove namjenske podračune”, kazali su u Opštini Pljevlja, dodajući da nema negativnih posljedica po rad javnih ustanova u toj opštini zbog situacije u dvjema bankama.
“Vijestima” je saopšteno da Opština Berane nema glavni račun u Atlas ili IBM banci, tako da nema zarobljenih finansijskih sredstava.
“Mi imamo jedan račun u Atlas banci, ali glavni računi preko kojih poslujemo su u drugim bankama. Nemamo zbog ove situacije problema u radu i finansijskom poslovanju, odnosno ne trpimo po tom pitanju”, kazao je potpredsjednik Opštine Rade Kljajić.
I preduzeća i ustanove čiji je Opština Berane osnivač, glavne račune imaju u drugim bankama.
Tivtu "zarobljeno" dva miliona eura, Žabljaku više od 350.000 eura
Najviše novca na računima je “zarobljeno” opštini Tivat i to skoro dva miliona eura. Ta opština na svom tekučem računu u Atlas banci ima 1.653.840 eura. Pored toga, na drugom računu kao oročena sredstva u Atlas banci ima i iznos od 261.846,69 eura (stalna budžetska rezerva). Sve ukupno iznosi 1.915.686 eura.
Opština Žabljak, kao i preduzeća i ustanove čiji je ona osnivač imaju otvorene račune u poslovnici Atlas banke, saopšteno je “Vijesitma” u tim kolektivima.
“Opština Žabljak posluje preko Atlas banke duži niz godina i sve podračune i glavni račun posjeduje u toj banci. Nastalom situacijom znatno je otežano poslovanje, jer se i podračuni na koji se uplaćuju sredstva po raznim situacijama nalaze u Atlas banci. Da bi Opština mogla da otvori podračune u drugoj banci potrebno je da postojeće ugasi što je u ovoj situaciji nemoguće”, objasnila je sekretarka za finansije Jelena Bojović.
Ona je dodala da lokalna uprava na računu Atlas banke ima oko 350 000 eura sa kojim ne može raspolagati, jer klijenti traže plaćanje preko ostalih banaka izbjegavajući Atlas banku.
Kod Atlas banke “zarobljeno” je i oko 400 eura novca žabljačkog Centra za kulturu zbog čega je, kaže direktor Miroje Džabasan, otvoren račun kod druge banke. Na takav potez prinuđeni su bili i u Komunalnom preduzeću.
“U Atlas banci na računu imamo skoro 11.000 eura koji nam mnogo znači. Nemogućnost raspolaganja značajno utiče na funkcionisanje preduzeća po svim osnovama. Prinuđeni smo da otvorimo račune u drugim bankama i da bukvalno idemo od klijenta do klijenta kako bi se realizovale transakcije. Problem su i plate zaposlenim, jer mnogi svoja primanja realizuju na šalterima drugih banaka”, kazao je direktor tog žabljačkog preduzeća Radovan Bošković.
Dešavanja sa Atlas bankom nijesu zaobišla ni Turističku organizaciju Žabljaka. Direktorica Vanja Krgović Šarović kazala je da se sve dogodilo na samom početku turističke sezone što je stopiralo planirane aktivnosti.
"Stopiran je priliv po osnovu boravišne takse što nam je osnovni izvor prihoda. Na računu je pored naših 16.000 eura i novac koji nam je uplaćen po osnovu učešća na međunarodnim IPA projektima što nama, ali i drugim partnerima pričinjava štete. Kako bi dio zaposlenih koji zarade prima preko drugih banaka ostvarivao ta prava, otvorili smo račune u tim bankama i sve uplate kod tih banaka idu u tu svrhu”, kazala je Krgović Šarović.
Na Žabljaku nema poslovnice IBM banke, dok su Opština Šavnik, kao i preduzeća i ustanove čiji je osnivač klijenti druge banke, rekao je potpredsjednik Opštine Šavnik Vlatko Vuković.
U Opštini Herceg Novi račune u Atlas banci imaju preduzeće Parking servis (2.073 eura), Turistička organizacija (4.790 eura) i Komunalno stambeno preduzeće (manje od 50 eura). Iz tih opštinskih institucija su kazali da im novac nije dostupan.
Sindikat Javnog servisa Radio Herceg Novi u Atlas banci ima novac od članarine, sa kojim još uvijek ne mogu da raspolažu, iako su uputili zahtjev CBCG
“Namjeravali smo pred Novu godinu da zaposlenima podijelimo dio novca kao pomoć, ali nismo mogli da raspolažemo našim parama”, kazao je predsjednik te sindikalne organizacije Danijel Dragičević.
Opština Bijelo Polje ima otvorene račune u šest banaka, među kojima je i Atlas banka, u kojoj trenutno, kako su kazali, nemaju novca.
Opštine Kolašin, Mojkovac, Budva, Kotor i Ulcinj nemaju račune u Atlas i IBM banci.
Za 610,7 hiljada eura FZD ne garantuje isplatu
Iz Fonda za zaštitu depozita “Vijesti” je rečeno da 32 deponenta IBM banke u stečaju nemaju pravo na isplatu garantovanog depozita i da je riječ o sumi novca u ukupnom iznosu od 610.723 eura.
Od te sume na sektor osiguranja se odnosi 172.176 eura, depoziti fondova za zdravstveno, penziono i socijalno osiguranje su 92.131 euro, depoziti dobrovoljnih penzionih fondova i društava za upravljanje penzionim fondovima su 282.392 eura, a depoziti investicionih fondova i društava za njihovo upravljanje su 1.096 eura.
Pravna lica u IBM banci u stečaju su imala depozite vrijedne 17,42 miliona eura, a fizička lica 21,82 miliona eura.
Vujačić: Ako bismo objavili podatke ugrozili bismo reputaciju CBCG
Iz CBCG su zahtjev za odbijanje informacija u vezi Atlas banke obrazložili time da i obaveza čuvanja tajnih podataka opisana u članu 85 zakona o bankama prema kome lica koja u obavljanju posla sa bankom ili za banku dođu u posjed informacija i podataka koji su ovim zakonom utvrđeni kao bankarska tajna, dužni su da čuvaju te podatke i informacije i ne smiju ih upotrebljavati u svoju ličnu korist, niti učiniti dostupnim drugim licima. Pozvali su se i na član 84 Zakona o CBCG, kao i na Direktivu EU 2006/48.
Nije informisan o podacima koje ima njegov stečajni upravnik: Dejan Vujačić“Vijesti” su tražile podatke o tome koja državna preduzeća, državni organi i opštine imaju račune i depozite u Atlas banci i u kojem iznosu.
“Imajući u vidu član 17 Zakona o SPI, prema kom preovlađujući javni interes postoji kada tražena informacija sadrži podatke koji osnovano ukazuju na korupciju, nepoštovanje propisa, nezakonito korišćenje javnog novca, sumnju da je izvršeno krivično djelo, ugrožavanje života...ukazujemo da traženi podaci ne sadrže ništa od prethodno navedenog, pa time ne postoji preovlađujući javni interes. Upravo je ovo dio rezultata provedenog testa štetnosti”, naveo je Vujačić.
Dodao je i da je test štetnosti pokazao da se ti podaci moraju čuvati kao tajna, jer bi njihova javna dostupnost ugrozila reputaciju CBCG, interese za dalje ulaganje u bankarski sektor, stvaranje nepovjerenja u pravnu državu Crnu Goru.
Bonus video:
