Izgradnja energetskog kabla od crnogorskog Jaza do italijanske obale, sa ogromnim postrojenjem i trafo-stanicom u mjestu Lastva grbaljska i dalekovodom do Pljevalja, najviše će koštati crnogorske prirodne ljepote kroz osam opština.
Jasno je da će najveću korist imati Italija preko kompanije Terna, koja projekat realizuje sa crnogorskim Elektroprenosom (CGES), u kojem je vlasnički udio dobila bez tendera.
Italijanski biznis zna da energetski treba “okupirati” balkanske države da bi kompanije iz te zemlje dobile posao gradnje hidro i termo elektrana, čiju struju bi izvozile i preprodajom “carski” zarađivale. Milionske cifre su izvjesne i od tranzita energije iz Crne Gore, Srbije, Bosne i Hercegovine, Albanije…
"Izgradnja kabla se povezuje sa stvaranjem infrastrukturnih uslova za pouzdanije prebacivanje električne energije iz budućih proizvodnih objekata u Pljevljima - termoelektrana Maoče i drugog bloka pljevaljske TE. Podsticajan signal za nove, a posebno obnovljive izvore energije. Stvaraju se preduslovi za priključenje planiranih novih izvora električne energije: elektrana na na Morači, Komarnici, termoelektrane u Beranama, malih HE i vjetroelektrana", piše u nacrtu Detaljnog prostornog plana za projekat gradnje kabla, koji je radio Republički zavod za urbanizam i projektovanje crnogorskog biznismena Aca Đukanovića.
Upravo se njegov brat, lider vladajućeg DPS-a i bivši premijer Milo Đukanović dogovorio sa italijanskim kolegom Silvijom Berluskonijem o saradnju dviju država, koja podrazumijeva podmorsku energetsku vezu.
Nacrti DPP-a i izvještaja o Strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu na javnoj raspravi su do 26. maja, a organizator je Ministarstvo održivog razvoja i turizma.
Obrađivač plana potencira da Crna Gora preko kabla postaje važno energetsko čvorište u regionu, dobijaće petinu zarade od tranzita struje, a biće poboljšano i snabdijevanje energijom.
Rasprava o predlozima lokacija će odgovoriti da li stručna javnost i građani, čija imanja će zahvatiti projekat, podržavaju da ogromno konvertorsko postrojenje i trafo-stanica zauzmu 240.000 kvadrata površine u mjestu Blato - Lastva grbaljska, uz magistralu od Tivta do Budve.
Predloženo je i da kabl iz mora izađe na zapadnu stranu rta Jaz, što odgovara italijanskoj Terni, koja je priželjkivala i plažu Trsteno, ali obrađivač plana, tvrdi da neće biti zahvaćena. Trasa 400-kilovoltnog (kV) dalekovoda povezuje Lastvu, odnosno primorski dio preko Čeva i Šavnika do Pljevlja.
Jesu li ugroženi NP “Lovćen” i “Durmitor”
Iako bi graditeljima “upala kašika u med” kada bi dalekovod prošao kroz pristupačiniji dio ka sjeveru Crne Gore, Vlada ne smije dozvoliti da ugroze nacionalne parkove “Lovćen” i “Durmitor”, pod strogim režimom prirodne zaštite.
Naznačeno je da postoji remetilački faktor “putovanja” dalekovoda kroz NP, što izaziva krčenje trase, a negativni uticaj na ptice je moguć jer prolazi pored Slanog i jezera Krupac.
Dalekovod prolazi kroz čak osam opština - Budvu, Kotor, Cetinje, Nikšić, Šavnik, Plužine, Žabljak i Pljevlja, u ukupnoj dužini od oko 144 kilometara u kopnenom dijelu države. Koridor, kilometarske širine, zadire kroz šume od Jaza do NP “Lovćen” i obuhvata oko pet i po kilometara tog nacionalnog parka, dok NP “Durmitoru” “uzima” oko kilometer i po.
"Odabrana trasa prolazi kroz nacionalne parkove, ali izbjegava i u maksimalno mogućoj mjeri se udaljava od djelova parka koji su obilježeni kao posebne zaštitne i zone stroge zabrane", tvrdi obrađivač plana.
NP Durmitor uživa dvojnu međunarodnu zaštitu (MAB i UNESCO) i dalekovod moraju sprovesti sa, upozoreno i nacrtom, “maksimalnom senzibilnošću i uz najveće mjere zaštite poznate u teoriji i praksi”, poštujući i glavni prostorni plan države.
Naznačeno je da postoji remetilački faktor “putovanja” dalekovoda kroz NP, što izaziva krčenje trase, a negativni uticaj na ptice je moguć jer prolazi pored Slanog i jezera Krupac.
Opširnije u štampanom izdanju
Bonus video:
