Vlada je ovogodišnjim budžetom obezbijedila pola miliona eura opštinama kako bi one mogle da konkurišu za bespovratni novac iz evropskih fondova za kapitalne i strateške projekte. Ta suma nije dovoljna, jer opštinama treba dva miliona eura pomoći da bi iskoristile trenutne povoljnosti koje im nudi EU.
Kako je objašnjeno "Vijestima" iz Zajednice opština (ZO), da bi lokalna vlast mogla da koriste novac iz evropskih fondova za svoje projekte mora da učestvuje u njihovom predfinansiranju i u tom dijelu im je potrebna pomoć. Ona podrazumijeva da Vlada formira rivolving fond iz kojeg bi se davale kratkoročne pozajmice opštinama u procesu pripreme i implementacije projekata koje finansira EU.
Iz ZO su objasnili da je njihov problem u korišćenju novca iz EU fondova taj što one moraju same da predfinansiraju najčešće i do 90 odsto iznosa EU doprinosa (bespovratni novac), odnosno da sopstvenim novcem finansiraju projektne aktivnosti do trenutka dok im EU ne refundira novac.
”Ta refundacija traje i do godinu u redovnoj proceduri, što predstavlja veliko opterećenje za budžete opština. To, naročito, imajući u vidu tešku finansijsku situaciju u kojoj se nalazi većina opština i činjenicu da se više od dvije trećine opština nalazi u u procesu finansijske konsolidacije” istakli su iz ZO.
Prema pravilima opštine bi imale obavezu da, nakon što im EU odobri izvještaje i uplati novac, vrate pozajmljeni novac u fond, kako bi se on ponovo koristio za predfinansiranje novih projekata.
Opštine su još 2016. godine uputile dopis izvršnoj vlasti da se formira fond.
Iz ZO su kazali da formiranje tog fonda za predfinansiranje projekata EU definisano kao straterški cilj reforme javne uprave od 2016. do 2020. godine.
“Procjena ZO je da inicijalni ulog koji bi bio dovoljan za aktuelni pretpristupni period iznosi oko dva miliona miliona eura. Ovogodišnjim budžetom je opredijeljeno pola miliona eura za rivolving fond kroz transfere opštinama”, kazali su u ZO.
Za formiranje rivolving fonda treba da se stvore zakonski uslovi, tako da se u ovoj godini planira izmjena zakona o finansiranju lokalne samouprave kojim bi se definisalo formiranje fonda i uslovi za korišćenje njegovog novca. ZO je već pripremila nacrt izmjena. Smatraju da oni moraju biti nezaobilazni partner Vlade za rješenje tog pitanja, što je od velikog značaja za državu i njen put pristupanja EU, a posebno za unapređenje kvaliteta života građana.
U vezi tog pitanja, kako kažu u ZO, u proteklom periodu imali su intenzivnu saradnju sa Ministarstvom evropskih poslova, a podsjećaju da je premijer Duško Marković u maju prošle godine u okviru premijerskog sata najavio formiranje fonda.
“U okviru finansijske perspektive EU od 2014. do 2020. godine opštinama je na raspolaganju značajan bespovratni novac, a prošle su i kroz program jačanja kapaciteta u korišćenju EU fondova”, kazali su u ZO.
Objasnili su da, s obzirom na intenzitet EU integracija Crne Gore i već izvjesniji vremenski period u kojem će država postati članica EU, opštinama će biti dostupni novi fondovi, sa mnogo većim iznosima bespovratne podrške.
“Time i izazov predfinansiranja postaje značajniji za sve opštine u Crnoj Gori”, ocijenili su u ZO.
Opštine od 2007. godine dobile 46,7 miliona iz EU fondova
Iz ZO su rekli da su opštine od 2007. ostvarile podršku iz Instrumenta pretpristupne podrške u vrijednosti od 46,6 miliona eura.
Od te sume 37,7 miliona je kroz 21 infrastrukturni projekat iz nacionalnih programa i 8,9 miliona eura kroz 46 projekata prekogranične i transnacionalne saradnje.
“Trenutno, u okviru nove finansijske perspektive od 2014. do 2020. godine opštine su uključene u realizaciju 21 projekta u programima trilateralne i transnacionalne saradnje, gdje ukupna vrijednost odobrenog bespovratnog novca EU iznosi oko 3,5 miliona eura”, kazali su u ZO.
Bonus video:
