Pod korisnicima kredita na čije je finansijsko stanje negativno uticala kriza zbog novog koronavirusa misli se na firme i građane koji, u periodu trajanja mjera za suzbijanje epidemije koronavirusa, nijesu mogla da obavljaju svoju djelatnost i ostvaruju prihode ili su djelatnost obavljali u ograničenom obimu čime su njihovi prihodi značajno umanjeni. To uključuje i one čija će finansijska pozicija u budućem periodu biti narušena kao posljedica epidemije.
Tako je zvanično objašnjeno iz Centralne banke (CBCG) u odgovoru na pitanje ko se sve podrazumijeva pod korisnicima kredita na čije je finansijsko stanje je negativno uticala epidemija novog koronavirusa, a koji mogu dobiti novi moratorijum.
Bliže uslove za odobravanje stopiranja plaćanja kredita za dodatnih do 90 dana i način prijavljivanja za njega banke su u obavezi da utvrde i objave na svojim internet stranicama najkasnije do ponedeljka. Na sajtovima banaka juče nijesu bile dostupne te informacije. Prema novoj odluci CBCG, banke nisu obavezne, za razliku od aktuelnog moratorijuma, da odobre zamrzavanje otplate obaveza klijentu ni ako ispuni propisane uslove.
Odlukom CBCG je definisano da moratorijum važi za klijente koji na kraju prošle godine nijesu imali kašnjenja u otplati kredita duže od tri mjeseca. Na pitanje - ako je banka odobrila nekom klijentu kredit u ovoj godini i ako je taj klijent ostao bez posla (građanin) ili loše posluje (neka firma), da li on ima pravo da traži moratorijum, iz CBCG su kazali da je u tom slučaju banci dozvoljeno da tom klijentu odobri moratorijum, ako je na njegovo finansijsko stanje uticala ova kriza.
Iz CBCG su ocijenili da je logično da banke budu zainteresovane za oporavak svojih klijenata.
“Stoga je realno očekivati da će, u skladu sa odlukom CBCG, odobriti traženi moratorijum klijentima koji ispunjavanju uslove, čuvajući na taj način svoj tržišni udio. Za očekivati je da ako je finansijska pozicija korisnika kredita narušena ili će biti narušena kao posljedica krize izazvane pandemijom, da će banke biti motivisane da izvrše izmjene inicijalnih uslova ugovora o kreditu u cilju usklađivanja plana otplate sa novim očekivanim novčanim tokovima korisnika kredita. Na bankama je da odluče da li će u navedenu svrhu koristiti restrukturiranje kredita koje ima tretman novoodobrenog, moratorijum ili neki drugi instrument koji banka sama ponudi”, istakli su iz CBCG.
(Ne)poželjan klijent
Dodaju da banke ne mogu odobriti moratorijum u skladu sa ovom odlukom, ako je kredit na kraju prošle godine pripadao kategoriji nekvalitetnih, jer je to indikator da su na lošu kreditnu sposobnost klijenta uticali drugi faktori, a ne posljedice pandemije.
“Ovako uređivanje moratorijuma je usklađeno sa nedavno utvrđenim međunarodnim standardima iz ove oblasti”, naveli su iz CBCG.
Iz vrhovne monetarne institucije, kojom rukovodi guverner Radoje Žugić, objašnjeno je da je važan indikator za odobravanje moratorijuma u kojoj kategoriji je kredit za koji se traži moratorijum.
“Kada postoji kašnjenje u otplati kredita do 90 dana u skladu sa odlukom o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama, ovakav kredit pripada kategoriji kvalitetne aktive, odnosno kategoriji aktive svrstane u klasifikacionu grupu “A” i “B” uz uslov da su finansijske informacije o korisniku kredita zadovoljavajuće. Samim tim ovo je značajan indikator da postoji održivo poslovanje korisnika kredita, odnosno da je njegovo finansijsko stanje stabilno, pri čemu može imati neke karakteristike koje ukazuju na moguće poteškoće u otplati kredita, uzrokovane objektivnim razlozima i koje su kratkotrajnog karaktera”, pojasnili su u CBCG.
Pod korisnicima kredita na čije je finansije uticala korona kriza misli se na firme i građane koji nijesu mogli da rade i ostvaruju prihode ili su djelatnost obavljali u ograničenom obimu, čime su im prihodi značajno pali, kao i one čija će se pozicija ubuduće narušiti kao posljedica epidemije
Moratorijum na otplatu kredita do 90 dana je uveden 23. marta. Prema podacima CBCG, do sredine aprila za stopiranje obaveza se prijavilo 64.434 korisnika, a iznos za koje je predat zahtjev je 1,31 milijardu, odnosno 46 odsto ukupnih kredita.
Konjević: Okosnicu ekonomije ostavili bankarima na milost
Bivši ministar finansija, poslanik SDP-a Raško Konjević je poručio da je CBCG uspjela da “dogovori” drugi moratorijium na kredite i to na način da banke ne moraju da odobre taj aranžman, čak i ako klijenti ispune sve uslove moratorijuma.
“Genijalno. Žugić je zaslužio da mu se poveća plata sa 5.000 na 10.000 eura jer ovakva “pobjeda” nad bankama koju je izvojevao guverner CBCG prava rijetkost. Poruka upućena privrednicima pogođenim krizom glasi - možete vi ispuniti veoma stroge uslove, ali to nikako ne znači da ćete dobiti odlaganje kredita”, navodi Konjević u reakciji.
On je ocijenio da mikro, mala i srednja preduzeća koja su okosnica crnogorske ekonomije i ubjedljivo najveći poslodavac “Žugić je ostavio na “milost” bankarima”.
Konjević je pitao “šta još treba da se desi da guverner podnese ostavku”, ponavljajući svoj stav o neobaviještenosti javnosti o uslovima prvog moratorijuma.
Bonus video:
