U prvoj fazi Jadransko-jonskog gasovoda (IAP) kroz Crnu Goru će biti izgrađen samo takozvani magistralni gasovod do Hrvatske, a potom bi se, u zavisnosti od interesovanja za gasifikaciju gradova i privrede, stvarale mogućnosti za pravljenje mreže.
To je nezvanično saopšteno “Vijestima”, dok su iz Ministarstva ekonomije odgovorili da je situacija sa koronavirusom usporila proces nakon izrade Elaborata procjene uticaja na životnu sredinu za projekat IAP - dionica za Crnu Goru.
Taj resor je ovaj Elaborat 4. decembra 2019. stavio na uvid javnosti, pokretanjem javnog poziva za davanje komentara.
“Pristigli komentari tokom javne rasprave se obrađuju od strane autora Elaborata. Međutim, situacija sa virusom kovid-19 negativno je uticala na realizaciju ovih aktivnost, tako da finalni izvještaj očekujemo uskoro”, saopštili su “Vijestima” iz Ministarstva ekonomije.
Bez obzira na epidemiju koronavirusa i ekonomsku krizu, prirodni gas iz Azerbejžana stigao je gasovodom do Albanije krajem maja ove godine, a već naredne bi trasom ispod Jadranskog mora trebalo da stigne do Italije.
Idejni projekat za gasifikaciju Crne Gore još je daleko od ostvaranje, iako je 2017. ozvaničen projekat IAP i prepoznat kao vodeća opcija za gasifikaciju Master planom gasifikacije.
Master plan gasifikacije donijela je Vlada u junu 2017.
Jonsko-jadranski gasovod povezuje Fier (Albanija) sa Splitom (Hrvatska), prolazeći kroz Albaniju, Crnu Goru, Bosnu i Hercegovinu i Hrvatsku, sa ukupnom dužinom od 530 kilometara, od čega 94 kilometra kroz Crnu Goru. U junu 2016. godine, na sastanku predstavnika Albanije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Crne Gore, formiran je Projektni menadžment tim sa ciljem praćenja aktivnosti na realizaciji projekta. Na čelu tima se nalaze predstavnici Ministarstva ekonomije...
“Ministarstvo ekonomije Crne Gore i Ministarstvo ekonomije Albanije su 2018. godine zajednički aplicirali i u septembru 2018. dobili grant podršku od strane WBIF (West Balkan Investment Found) za izradu idejnog rješenja gasovoda kroz Crnu Goru i Albaniju, zajedno sa izradom elaborata o uticaju navedenog gasovoda na životnu sredinu. Period za realizaciju ovog projekta je 24 mjeseca”, naveli su iz Ministarstva ekonomije.
Privreda je već nekoliko godina prepoznala prednosti prirodnog (zemnog) gasa, pa se u okviru bivšeg KAP-a, gdje sada gazduje nikšićka kompanija Uniprom, prirodni gas, kao jeftiniji emergent, dovozi posebnim cisternama. Riječ je o zamjeni za mnogo skuplje lož-ulje, koje se ranije koristilo u KAP-u... U širokoj primjeni je, takođe, druga vrsta - tečni naftni gas (TNG), u hotelima, restoranima...
Oko 10 do 15 odsto svih vozila u Crnoj Gori, prema podacima Udruženja naftnih kompanija Crne Gore, već koriste TNG koji je prepoznat kao jeftin energent.
Trans-jadranski gasovod (TAP) koji se iz Azerbejdžana prostire preko Turske, Grčke, Albanije i Jadranskog mora, u dužini od 878 kilometara, ima prevashodni cilj da poveže južnu Italiju, odnosno Evropsku uniju. Evropska komisija prepoznale je Trans-jadranski gasovod kao veoma koristan i strateški važan, jer će se tom rutom obezbijediti sigurno snabdijevanje EU prirodnim gasom.
Na jugu Albanije, desetak kilometara od grčko-albanske granice, stanica prirodnog gasa Bilište je primila prirodni gas iz tog gasovoda. Prema informacijama iz projekta TAP, gas bi trebalo da stigne u Italiju već u 2021.
Gas iz Rusije nije opcija
Projektanti budućih gasovoda iz izvršne vlasti, za razliku od Turske ili Hrvatske, na primjer, nijesu razmatrali mogućnost da Crnoj Gori na sjeveru države, u bliskoj budućnosti, bude dostupan i prirodni gas koji iz Rusije, preko Turske i Bugarske, dolazi do gasovoda u Srbiji, a potom ide prema Mađarskoj, i dodatnim (željenim) krakom prema BiH, Hrvatskoj...
BiH i Hrvatska su tražile priključak za prirodni gas iz Rusije, ali i onaj koji dolazi iz Azerbejdžana.
Kosovske vlasti željno su dočekale dolazak prirodnog gasa na jugu Albanije i već traže priključak.
Bonus video:
