U opštinama Podgorica, Danilovgrad, Nikšić, Šavnik, Berane, Mojkovac, Plav, Plužine, Pljevlja, Tivat i Ulcinj u narednoj godini planiraju da za građane uvećaju račun za vodu i kanalizaciju, a da pojeftine u Herceg Novom i Kotoru.
Ove račune za firme hoće da uvećaju u Danilovgradu, Nikšiću i Šavniku, a da ih smanje u Podgorici, Beranama, Mojkovcu, Plavu, Plužinama, Pljevljima, Herceg Novom, Kotoru i Tivtu, dok će u Ulcinju ostati ista cijena za tu kategoriju potrošača.
To je predlog cjenovnika opštinskih preduzeća na koje je Regulatorna agencija za energetiku (RAE) dala saglasnost, a što treba u konačnom da potvrde opštine.
Građani i privreda od januara će plaćati račun za “vodu i kanalizaciju” po novom cjenovniku koji su utvrdila opštinska preduzeća za vodovod i kanalizaciju (VIK) na osnovu nove metodologije RAE, što u nekim opštinama dovodi do povećanja cijena, a u pojedinim do smanjenja.
Odbor RAE je juče utvrdio cjenovnik za ovih 13 opština, za tri opštine je dostavljena nepotpuna dokumentacija (Budva, Cetinje i Rožaje) pa je regulator odbio da izda saglasnost za cjenovnik, dok se analizira dokumentacija koju su dostavila opštinska preduzeća iz Bara, Andrijevice, Kolašina, Bijelog Polja i Žabljaka.
“Vijesti” u tabeli za opštine, za koje je data saglasnost, daju prosječne račune za “vodu i kanlizaciju” za građane i firme u ovoj godini i računicu za narednu godinu, a iz čega se vidi kome će početak 2021. donijeti poskupljenje, a kome pojeftinjenje za ove usluge.
Rizik Gusinja i Petnjice
Opštinska preduzeća iz Gusinja i Petnjice nijesu dostavila RAE svoje zahtjeve za utvrđivanje cjenovnika u skadu sa novom metodologijom.
“Zakonom je definisano da ako se ne podnese zahtjev za davanje saglasnosti na predlog cijena za obavljanje regulisane komunalne djelatnosti u roku, odnosno nadležni opštinski organ odbije davanje saglasnosti na predlog cijena ili iz drugog razloga ne dođe do utvrđivanja cijena, primjenjivaće se privremene cijene koje su 10 odsto niže od cijene iskazane na računu u mjesecu koji prethodi mjesecu u kojem se podnosi zahtjev (jul 2020. godine). Preduzeća za komunalne djelatnosti (KD) iz Gusinja i Petnjice ušli su u rizik primjene privremenih cijena za dio 2021, što ima za posljedicu finansiranje pokrivanja troškova u dijelu koji nije pokriven privremenom cijenom, iz budžeta tih opština”, objašnjeno je iz RAE.
Metodologija za utvrđivanje cijena za obavljanje regulisanje komunalne djelatnosti na snazi je od 23. juna ove godine, a opštinska preduzeća koja pružaju te usluge imala su rok od dva mjeseca da podnesu RAE zahtjev za davanje saglasnosti na predlog cijena usluga. Rok je istekao 24. avgusta, a RAE je od tog dana imala tri mjeseca (25. novembar) da donese odluku o predlozima. Opštine imaju rok od tri mjeseca da daju saglasnost na cjenovnik koji im dostave njihova preduzeća.
Iz RAE kažu da bi bilo dobro da se taj posao završi do kraja decembra da bi se utvrđene cijene mogle primijeniti od 1. januara.
Regulator je dao saglasnost i za novi cjenovnik prečišćavanje komunalnih otpadnih voda za “PPOV Kotor - Tivat” i za crpljenje, odvoz i zbrinjavanje komunalnih otpadnih voda iz septičkih jama za „S&E Tehnica“ Bar, Agencija za stanovanje Podgorica i za vodovodna opštinska preduzeća koja ovu uslugu pružaju u Beranama, Herceg Novom, Nikšiću, Pljevljima i Podgorici.
Izdvojen fiksni dio potrošnje
U RAE objašnjavaju da je cijena za 2021. godinu utvrđena tako da pokrije opravdane troškove poslovanja vodovodnih preduzeća i sastoji se od fiksnog dijela (koji ne zavisi od potrošnje) i varijabilnog dijela cijene usluge javnog vodosnabdijevanja i prihvatanja i odvođenja komunalno otpadne vode i cijene usluge njenog prečišćavanja.
“Fiksni dio cijene nije nova stavka na računu već samo izdvajanje postojećeg dijela troškova u dio cijene koji predstavlja fiksnu komponentu. Cilj uvođenja ovog načina formiranja cijene je što stabilnije i ravnomjernije finansiranje opštinskih preduzeća, što će se pozitivno odraziti na većinu potrošača, osim za grupu potrošača koja određeni dio godine ne koriste ove usluge”, naglasili su iz RAE.
Analiza RAE je pokazala da je dugogodišnja praksa “da firme subvencionišu građane”, te da postoji značajna neujednačenost između cijena usluga za ove dvije kategorije i ona je do 4,38 puta veća za firme.
Do 2025. će biti izjednačene cijene za sve potrošače.
"Šta donose nova pravila"
“Metodologijom je uspostavljan jednobrazan način utvrđivanja cijena na teritoriji Crne Gore, odnosno, utvrđen je nediskriminatorni pristup utvrđivanja cijena. S tim u vezi, u većini opština će doći do smanjenja cijena za pravna lica i povećanja cijena za fizička lica, da bi se izjednačile...” istakli su iz RAE. Dodaju da je izradi metodologije prethodila javna rasprava, okrugli stolovi i vodič za njenu primjenu da bi se opštinska preduzeća za taj posao bolje pripremila.
“Metodologija predstavlja najznačajniji dio regulatornog okvira kojim se definiše nadzor Agencije nad radom vodovodnih preduzeća, i u konačnom određivanje njihovog prihoda, a time i cijena usluge javnog vodosnabdijevanja i upravljanja komunalnim otpadnim vodama za narednu godinu. Osnovni cilj u prvim godinama regulacije nije određivanje cijena koje bi apsolutno odražavale ekonomsku cijenu u optimalnim uslovima poslovanja, jer je prethodnim analizama utvrđeno da smo od takvih uslova poslovanja i nivoa pruženih usluga daleko. Zbog toga nas u narednom periodu čeka dug i naporan proces reforme sektora koji će postepeno, izvjesno voditi ka racionalizaciji i većem stepenu efikasnosti poslovanja vodovodnih preduzeća. Cilj je povećanje njihove efikasnosti kroz racionalizaciju troškova i prilagođavanje metoda upravljanja datim okolnostima”, naveli su iz RAE.
Pljevlja, Rožaje, Kotor i Tivat pokrivaju dio troškova vodovodnih preduzeća
RAE je utvrdila da su neka opštinska preduzeća poslovala sa gubitkom, čije su dio opštine pokrivale kroz dotacije iz budžeta. Nakon analize dokumentacije pitali su opštine da li mogu iz svojih budžeta u 2021. finansirati dio troška tih preduzeća, uzimajući u obzir i korona krizu, što bi se pozitivno odrazilo na konačne cijene za građane i firme.
“Iz Opštine Pljevlja je odgovoreno da planiraju da pokriju dio troškova ViK Pljevlja u 2021. od 250.000 eura, Opština Rožaje će pokriti za ViK Rožaje 35.000 eura, opštine Tivat i Kotor planiraju da pokrije cjelokupne troškove prečišćavanja komunalnih otpadnih voda i to Tivat od 237.080 eura, a Kotor od 355.620 eura. Uz to, Opština Kotor će obezbijediti novac za finansiranje dijela troškova nabavke vode od Regionalnog vodovoda u iznosu od 480.000 eura”, kazali su u RAE.
Bonus video:
