Crnogorskoj privredi će biti neophodna diverzifikacija, jer je postojeće stanje ekonomski neodrživo, saopštio je ministar ekonomskog razvoja, Jakov Milatović i dodao da postojeći preizraženi fokus na turizam ne može voditi do većeg životnog standarda građana.
„Potreba za procesom reindustrijalizacije nameće se kao jedan od ključnih mehanizama u cilju jačanja crnogorske ekonomije. Taj proces zahtijeva vrijeme, a nakon sprovođenja strukturnih reformi trebalo bi da omogući proizvodne procese zasnovane na savremenim tehničko-tehnološkim dostignućima, gdje se struktura, kvalitet i dizajn proizvoda stalno prilagođavaju zahtjevima tržišta“, rekao je Milatović za Glasnik Privredne komore (PKCG).
On je dodao da je namjera Vlade preduzimanje svih aktivnosti u pravcu ciljanog i inovativnog industrijskog razvoja i efikasnijeg usmjeravanja državne podrške malim i srednjim preduzećima iz te oblasti, kroz raznovrsne programe za unapređenje konkurentnosti.
Mjere podrške će, kako je objasnio Milatović, biti usmjeren na obezbjeđivanje povoljnih kredita, podsticaje za strane i direktne investicije, razvoj postojećih i novih opremljenih biznis zona, podršku za uvođenje standarda i formiranje klastera i modernizaciju opreme i inovacija u proizvodnji.
To će, prema njegovim riječima, u kombinaciji sa mjerama i programima u oblasti tržišta rada, obrazovanja i nauke, doprinijeti održivom razvoju industrije u cjelini.
Milatović smatra da će pored podsticajnih sredstava javnog sektora, značajan izvor za finansiranje tih aktivnosti predstavljati i specifični EU programi, IPA sredstva i drugi donatorski programi.
„Ozbiljan zadatak Vlade biće i privlačenje kvalitetnih i ozbiljnih investitora koji će ulagati u postojeće i/ili nove prerađivačke kapacitete“, rekao je Milatović.
On smatra da su bilo kakve ekonomske prognoze za ovu godinu ekstremno nezahvalne, što potvrđuju i eminentni strani prognozeri, čije prognoze se oslanjaju na veliki broj pretpostavki.
Milatović je ocijenio da je crnogorska ekonomija prilično posrnula pred izazovima krize izazvane pandemijom, čime su u protekloj godini dodatno istaknute mnoge manjkavosti i problemi u kojima se privreda nalazi duži niz godina.
On je kazao da je bruto domaći proizvod (BDP) u trećem kvartalu prošle godine pao oko 27 odsto na godišnjem nivou, a da je, kada se posmatraju podaci za prva tri tromjesečja, pad ekonomske aktivnosti u odnosu na uporedni period 2019. godine iznosio 16 odsto.
„Stopa nezaposlenosti u trećem kvartalu vratila se na nivo od 19 odsto, poslije skoro deset godina. Podaci o posjetama i posljedično o prihodima od stranih turista su vrlo loši i za prvih devet mjeseci su, u odnosu na isti period 2019, u padu 85 do 90 odsto“, saopštio je Milatović.
On je dodao da je deficit platnog bilansa oko 15 odsto BDP-a, a fiskalni prostor veoma sužen, budući da se očekuje da državni dug sa procijenjenih 80 odsto na kraju septembra dostigne preko 95 odsto na kraju prošle godine.
„Takođe, po nejednakosti dohotka, Crna Gora zauzima visoko drugo mjesto u Evropi. Dodatno, javna uprava je prilično zarobljena i politizovana, državna preduzeća su u velikim problemima, a nerijetko se srijećemo sa situacijom da investitori dolaze iz zemalja koje nijesu prepoznate po dobrim međunarodnim praksama“, objasnio je Milatović.
On je poručio da će plan Vlade za ekonomski oporavak, nakon posljednjeg paketa mjera, biti usmjeren u nekoliko važnih pravaca. To su borba protiv sive ekonomije, koja se ogleda u uvođenju preduzeća u regularne tokove, kažnjavanje onih koji ostanu u sivoj zoni i jednaki pristup prema svima.
„Promocija inovacija i podsticanje inovativnih djelatnosti, kroz osnivanje Fonda za inovacije do kraja prvog kvartala ove godine, jedna je od važnih aktivnosti na agendi Vlade. Otpočeta je i reforma Investiciono-razvojnog fonda (IRF), čime želimo da se sredstva efikasnije alociraju i da se da veći značaj sektoru malih i srednjih preduzeća koja čine 98,5 odsto ukupnog broja i zapošljavaju 53,5 odsto zaposlenih“, rekao je Milatović.
On je dodao da su započete aktivnosti na reformi državnih preduzeća, a u narednom periodu je planirano formiranje komisije za korporativno upravljanje. Jedan od prioriteta je i reforma Zavoda za zapošljavanje, kako bi rad i funkcionisanje tržišta rada bilo u funkciji ekonomskog razvoja.
„Zavod mora da ima mnogo proaktivniju ulogu u osposobljavanju nezaposlenih za poslove koji su potrebni tržištu rada. Sa druge strane, potrebno je da funkcija evidencije i socijalnog pristupa problemu nezaposlenosti, koja je do sada zapravo bila osnovna funkcija Zavoda, bude unaprijeđena izradom modernog IT rješenja koje će pojednostaviti i olakšati procedure građanima i zaposlenima. Dodatno, cilj nam je da u partnerstvu sa drugim nacionalnim institucijama i asocijacijama privrednika kreiramo povoljnije poslovno okruženje za sva preduzeća, kako bi se poboljšala njihova konkurentnost i stvorile prilike za rast i razvoj“, objasnio je Milatović.
Vlada će se, kako je naveo, fokusirati i na diverzifikaciju ekonomske aktivnosti kroz vraćanje fokusa na prerađivačku industriju, razvoj zanatstva i zelene ekonomije, koja podrazumijeva energetsku efikasnost, korišćenje obnovljivih izvora, održivi razvoj i zdravu životnu sredinu uz razvoj poljoprivrede i turizma.
„Podsticaćemo uvođenje i korišćenje principa cirkularne ekonomije, koji integriše ekonomiju i sistem upravljanja otpadom“, rekao je Milatović. On smatra da je ovogodišnja zimska turistička sezona, s obzirom na okolnosti, zadovoljavajuća, iako neki segmenti, poput skijališta Savin kuk, nijesu radili punim kapacitetom. Očekivanja za Kolašin su, prema njegovim riječima, takođe zadovoljavajuća. „Svakodnevno smo u komunikaciji sa zimskim centrima i građanima u cilju informisanja o poštovanju zdravstveno-sanitarnih mjera na skijalištima, a apelujem i na lokalne samouprave da, obzirom na često nepovoljne vremenske uslove, urade koliko je u njihovoj moći kako bi obezbijedili kvalitetno funkcionisanje komunalnih službi i infrastrukture bez zastoja“, zaključio je Milatović.
Bonus video:
