Na regionalnim i svjetskim produktnim berzama prethodne sedmice je došlo do novog rasta cijene pšenice, zbog nižeg roda od očekivanog, što može uticati na ostanak visokih cijena brašna pa čak i na njihovo novo povećanje. Pekari zbog ograničenja cijena hljeba u pregovorima sa Vladom traže da im se nadoknade troškovi, saznaju “Vijesti”.
U izvještaju Produktne berze iz Novog Sada navedeno je da je kod njih prošle sedmice došlo do rasta cijena pšenice za 7,5 odsto, što se preliva na cijenu hljebnog brašna.
Rast cijena skoro svih žitarica, soje i suncokreta traje od kraja prošle godine, a uticalo je na poskupljenje brašna, hljeba, ulja i stočne hrane, a indirektno i na veće cijene mesa, mlijeka i jaja, kao i industrijskih prehrambrenih proizvoda koji sadrže ove sastojke.
Crna Gora proizvodi neznatne količine ovih proizvoda, pa je njeno tržište potpuno zavisno od uvoza brašna, ulja i stočne hrane. Zbog rasta cijena ulja i za 40 odsto, brašna i hljeba za oko 20 do 30 odsto, kao i drugih namirmica Vlada je obezbjedila pomoć za oko 25 hiljada socijalno ugroženih porodica sa bonovima u vrijednosti od 30, 50 ili 100 eura za kupovinu prehrambrenih proizvoda i devet trgovačkih lanaca koji su se prijavili za ovaj projekat. Najugroženijim porodicama podijeljeno je 64 hiljade litara jestivog ulja.
Vlada je takođe zbog rasta cijene hljeba donijela odluku o ograničavanju njegovih cijena što je počelo da se primjenljuje od 2. avgusta. Cijena hljeba od 500 do 600 grama ograničena je na 50 centu po komadu, a od 300 do 400 grama na 40 centi. Kako su tada saopštili, cilj donošenja odluke je sprečavanje daljeg rasta cijene pšeničnog bijelog hljeba čime bi se u određenoj mjeri smanjilo opterećenje na standard građana, a da se pri tome ne smanji motivacija preduzetnika za daljim razvojem i obavljanjem djelatnosti kako trgovaca, tako i proizvođača. Odluka o ograničenju cijena važiće do kraje decembra ove godine.
Prema informacijama “Vijesti”, u toku su pregovori između Vlade i predstavnika crnogorske pekarske industrije koji traže da im se nadoknade troškovi kako zbog novog rasta cijena brašna i drugih sastojaka ne bi bili na gubitku. Moguće je da se u pregovore uključe predstavnici trgovačkih lanaca kako bi smanjili rabate koje traže od pekara.
Na iznos troškova pekarima utiče i to što im pojedini trgovački lanci traže da im moraju poslati određenu količinu hljeba bez obzira na prodaju i da trošak za neprodate komade pada samo na proizvođača. Ranije su pekari tvrdili da im ti troškovi jednako učestvuju u cijeni kao i sirovine i energenti, a trgovci da i oni imaju troškove i da ima pekara koji im nude bolje uslove.
Zahtjevi pekarske industrije su da im Vlada subvencioniše dio troškova dok traju ograničenja cijena hljeba.
Nakon nove žetve pšenice, prema podacima sa međunarodnih berzi, jasno je da se njena cijene neće skorije vraćati na nivo od prošle godine, a čak su moguća i njena nova poskupljenja. Ranija očekivanja su bila da će nakon novog roda doći do značajnijeg pada cijena, ali se desilo suprotno.
Na Produktnoj berzi u Novom Sadu, najvećem regionalnom tržištu žitarica, prošle sedmice zabilježen je značajan rast prodatih količina ali i cijena pšenice.
”Povećano interesovanje kupaca za pšenicom bilo je primetno već na početku sedmice, što je pomjeralo cijenu u pozitivnom smjeru. Pšenica boljeg kvaliteta, sa minimalnim proteinom od 13%, je trgovana po maksimalnoj cijeni od 22,00 din/kg bez PDV-a, dok pšenica sa lošijm parametrima realizovana u cjenovnom rasponu od 21,00 o 21,20 din/kg bez PDV-a. Ponderisana cijena je iznosila 21,70 din/kg bez PDV-a (23,86 din/kg sa PDV-om), što predstavlja rast od 7,45% u odnosu na predhodnu sedmicu”, navedeno je u izvještaju Produktne berze.
Kako su pojasnili, u Sjedinjenim Američkim Državama i Kanadi, prema zvaničnim izvještajima, jara pšenica, čija se žetva završava, je podbacila rod zbog suše, a slične vijesti o lošijem rodu od prošlogodišnjeg dolaze i iz Rusije.
”U Čikagu u odnosu na podatak iz prethodne sedmice, pšenica je je poskupela 1,05 odsto. Suša u delovima SAD gde se gaji jara pšenica, uticala je na ova kretanja. U Parizu je pšenica poskupela 1,93 odsto. Nedoumice oko kvaliteta pšenice koja se kasnije žanje uticale su na kretanje cijena na ovom tržištu”, saopšteno je iz Produktne berze.
Kukuruz i soja imaju blagi pad
Nakon velikog rasta cijena kukuruza i soje u proteklim mjesecima, prošle sedmice došlo je do blagog pojeftinjenja ove žitarice u očekivanju njenog dobrog roda, a kod soje je zaustavljen rast.
”Za razliku od pšenice, kukuruz je imao silazni cijenovni trend. Ugovori za kukuruz su zaključivani u cjenovnom opsegu od 24,50 do 24,80 din/kg bez PDV-a. Potražnja tokom sedmice je bila slabija u odnosu na ponudu što je rezultiralo blagim padom cijena. Ponderisana cijena je iznosila 24,55 din/kg bez PDV-a (27,00 din/kg sa PDV-om), što predstavlja pad od 1,81% u u odnosu na prethodni posmatrani period”, naveli su iz Produktne berze.
Na berzi u Čikagu u odnosu na prethodnu sedmicu kukuruz je pojeftinio za 0,43 odsto, jer su, kako je navedeno, kiše u nekim dijelovima kukuruznog pojasa najavile bolji rod što je uticalo na kretanje cene. Na pariskoj berzi kukuruz je imao blagi rast od 0,12 odsto.
Soja koja je značajni sastojak i stočne hrane, na novosadskoj berzi imala je blagi rast od 0,71 odsto na ponderisanu cijenu od 77,55 dinara sa PDV-om, ali je na mjesečnom nivou došlo do pada od 5,19 odsto.
”U Čikagu u odnosu na podatak iz prethodne sedmice, soja je pojeftinila 2,22 odsto, a sojina sačma je poskupela 0,11%. Nešto kiše u kritičnom trenutku razvoja usjeva uticalo je na kretanje cijene soje”, naveli su iz Produktne berze.
Bonus video:
