Nova ažurirana lista prioritetnih infrastrukturnih projekata sadrži 152 projekta, sa više potprojekata, a ukupna procijenjena vrijednost je 6,3 milijarde eura.
Riječ je o projektima iz oblasti energetike, saobraćaja, zaštite životne sredine, komunalne infrastrukture, zdravstva, prosvjete, kulture, sporta, digitalne infrastrukture..., koji bi se gradili novcem iz državnog budžeta, državnih preduzeća, evropskih projekata, kredita ili kroz privatno-javno partnerstvo.
Projekti su, kako je navedeno, razvrstani prema strateškoj relevantnosti, odnosno bodovima od 35 do 100, gdje je relevantniji onaj koji ima više bodova i time ima prednost u realizaciji. Druga podjela je na osnovu zrelosti projekta, tako da se u Grupi 1, sa podgrupama 1a i 1b nalaze projekti za koje je sva potrebna dokumentacija završena ili skoro završena, dok se u Grupi 2, sa podgrupama 2a, 2b i 2c, nalaze projekti u raznim fazama za pripremu tehničke dokumentacije.
Za bolju energetiku milijarda
U oblasti energetike nalazi se 13 projekata sa više potprojekata, čija je ukupna vrijednost milijardu i 61 milion eura.
Najvredniji projekat je izgradnja hidroelektrane Komarnica, čiji su troškovi izgradnje procijenjeni na 271 milion eura. Strateška relevantnost ovog projekta ocijenjena je sa 90,48 bodova, što znači da se nalazi među prioritetima, a zrelost projekta je 1b, odnosno priprema tehničke dokumentacije u završnoj fazi. Prema ranijoj najavi ovu hidroelektranu bi gradila Elektroprivreda od svog novca i kroz povoljne kredite.
Na listi je i izgradnja jadranko-jonskog gasovoda, odnosno dionice kroz Crnu Goru, čija je vrijednost procijenjena na 210 miliona eura. Relevantnost projekta je 75 bodova, a nalazi se u fazi 2c, odnosno na samom početku pripreme.
Predviđena je i rekonstrukcija Termoelektrane i toplifikacija Pljevalja, koja je procijenjena na 61 milion eura i za koju je dokumentacija završena i okončani tenderi. Još u novembru 2019. godine za ovaj projekat je izabran kineski DEC sa domaćim partnerima Bemax, BB Solar i Permonte. Zbog propusta u ranijem planiranju ove investicije u toku je izmjena projekta što će i povećati trošak, a cijeli slučaj je predat tužilaštvu.
Predviđena je i izgradnje vjetroelektrane Gvozd od 61 milion eura, za koju je priprema dokumentacije u završnoj fazi, kao i plutajuće solarne elektrane na jezeru Slano vrijedne 50,4 miliona eura čije je planiranje u početnoj fazi 2c.
Za više projekata širenja i unapređenja prenosne i distrubutivne mreže predviđeno je 210 miliona eura. Ugradnja novog agregata u HE Perućica koštaće 26,5 miliona, nastavak projekta solari 10.000 plus 71,8 miliona, a poboljšanje energetke efikasnosti u javnim zgradama 104 miliona eura.
Za auto-put do Srbije fali još 1,7 milijardi
Za oblast saobraćaja predviđeno je 14 projekata sa više potprojekata, a ukupna vrijednost je 3,7 milijardi eura.
Na listi se nalaze sve četiri preostale dionice auto-puta Bar - Boljare, za koje će trebati 1,7 milijardi eura. Sve ove dionice svrstane su prema zrelosti projekta u grupu 2b, što znači da postoji samo prostorni plan o koridoru buduće trase, ali ne i idejni projekti niti su riješena imovinska pitanja. Za dionicu Mateševo - Andrijevica, za koju Vlada očekuje povoljne evropske kredite i da će gradnja početi krajem ove godine, potrebno je 295 miliona eura.
Za dionicu Bar Đurmani - Farmaci naveden je iznos od 440 miliona, za Farmaci - Smokovac 233 miliona, a za dio od Andrijevice do granice sa Srbijom 731 milion eura.
Primorska brza cesta od milijardu
Na listi se nalazi i takozvana “primorska varijanta Jadransko-jonskog auto-puta - brza saobraćajnica duž Crnogorskog primorja”, čiji su troškovi izgradnje procijenjeni na ukupno milijardu i 13 miliona eura, a sastoji se od sedam poddionica. Strateška važnost svih dionica ocijenjena je sa visoka 94 boda, a jedino se poddionica most preko Bokokotorskog zaliva od 68 miliona eura nalazi u fazi završetka dokumentacije, dok su ostale tek u raznim fazama pripreme.
Za bolju prugu fali još 330 miliona
Na listi se nalazi i rekonstrukcija preostalih dionica željezničke pruge od Bara do granice sa Srbijom za koju je potrebno još 246,5 miliona eura, kao i modernizacija željezničke pruge Podgorica - Tuzi do granice sa Albanijom u vrijednosti od 84,4 miliona eura.
Predviđeno je i produbljivanje dna u akvatorijumu Luke Bar i unapređenje lučke infrastrukture u vrijednosti od 30,5 miliona eura, kao i modernizacija podgoričkog Aerodroma sa 94,8 miliona eura i tivatskog sa 72,1 milion eura.
Na listi je i brza cesta Podgorica - Nikšić - Sarajevo, sa više poddionica, za koju će trebati 275 miliona eura, i koja se nalazi u predlogu djelimičnog finansiranja iz evropskih fondova. Predviđena je i izgradnja željezničke pruge Nikšić - Trebinje čija je vrijednost 180 miliona eura.
U grupi označenoj kao sektor zaštitne životne sredine nalazi se 79 projekata a obuhvataju investiranje u vodosnabdijevanje, kanalizacionu mrežu, sanitarne deponije,..., u ukupnoj vrijednosti od 811 miliona eura.
Za zamjenu azbestnih vodovodnih cijevi 146 miliona
Za više projekata poboljšanja vodosnabdijevanja predviđena su 123,6 miliona eura. Posebni program je zamjena azbestnih cijevi kod vodovoda u više opština. a vrijednost projekata procijenjena je na 146 miliona eura.
Za rekonstrukciju vodovodne mreže na Cetinju uz smanjenje troškova električne energije za pumpe, predviđeno je 11,3 miliona eura.
Za izgardnju ili rekonstrkciju kanalizacionih mreža i sistema za čišćenje otpadnih voda u više opština predviđeno je oko 270 miliona eura. Za opštinu Ulcinj predviđena je izgradnja kanalizacione mreže, uređeja za prečišćavanje i čišćenje kanala Port Milena u ukupnoj vrijednosti od 55 miliona eura.
Za izgradnju regionalne deponije sa reciklažnim centrom u Bijelom Polju predviđena su 33 miliona eura, a za sličnu u Nikšiću 60 miliona. Za proširenje sanitarne deponije Možura, kompostoranje otpade i elektranu na gas iz otpada navedena je potrebna suma od 22 miliona eura.
Na listi se nalaze i projekti zaštite i revizalizacije Plavskog jezera sa 18,6 miliona i Biogradskog sa milion eura.
Za dva zatvora 41 milion, sudove i tužilaštvo 21
Kod investiranja u nove zgrade za državne službe naveden je zatvor u Mojkovcu od 27 miliona eura, uređenje postojećeg zatvora u Spužu od 14 miliona, za izgradnju zgrada za Vrhovni sud i osnovne sudove u Podgorici i Baru 12,3 miliona eura, nove zgrade tužilaštva 8,2 miliona eura, nove zgrade Skupštine Crne Gore od 22 miliona eura...
Za rekonstrukciju i modernizaciju objekata kulture i zaštitu kulturnih dobara predviđeno je više projekata vrijednosti 72 miliona eura. Na listi se nalaze svega četiri projekta iz oblasti sporta - sportsko-rekreativni centar u Kolašinu 1,1 milion eura, zatvaranje bazena na Škveru u Herceg Novom 217 hiljada, rekonstrukcija sportske sale u Beranama 2,3 miliona i izgradnja atletskog stadiona u Podgorici sa 2,6 miliona eura.
Institutu za održive tehnologije dO 200 miliona
Iz društvenog sektora pojedinačno najveća investicija odnosi se na izgradnju i osnivanje Međunarodnog instituta za održive tehnologije na prostoru Jugoistočne Evrope sa ukupnom cifrom od 200 miliona eura. Dokumentacija se nalazi tek u fazi pripreme.
Za investicije u digitalnu infrastrukturu navedena su tri projekta - data centar organa državne uprave 4,5 miliona eura, razvoj infrastrukture za širokopojasni pristup internetu 56 miliona eura i širokopojasna mreža državnih organa od tri miliona eura.
Kopnene varijante Jadransko-jonskog auto-puta nema na listi
Na listi prioritetnih infrastrukturnih projekata nema takozvane kopnene varijente Jadransko-jonskog autoputa. Ova dionica nalazi se u programu “Crna Gora sad” - saobraćajni krvotok, koju je predstavio premijer Zdravko Krivokapić krajem novembra prošle godine.
Prema tada predstavljenoj mapi dionica polazi od ukrštanja sa auto-putem 5C kod Čapljine i preko Trebinja u Crnu Goru ulazi kod Grahova, zatim ide preko Čeva i kod Farmaka se ukršta na dionicu auto-puta Bar - Podgorica i nastavlja njime prema Smokovcu. Od Smokovca ide istočno i kod Tuzi prelazi u Albaniju.
Ministarstvo kapitalnih investicije je Vladi, prije usvajanje ove liste, dalo mišljenje da je u prostorni plan potrebno uvrstiti kopnenu varijantu Jadransko-jonskog auto-puta i uraditi dodatne analize, a da je prioritet sada primorska varijanta brze ceste jer ima veći stepen pripremljenosti projekata.
”Vijesti” su krajem decembra napisale da Jadransko-jonskog auto-puta nema na listi prioriteta i pored najava, ali su tada iz Vlada reagovali navodeći da je uvršten.
Za prosvjetu i zdravstvo potrebno 335 miliona eura
Na listi se nalazi više projekata iz oblasti zdravstva za koja je potrebno oko 145 miliona eura
Najvredniji projekat je izgradnja nove bolnice u Podgorici za 50 miliona eura, novog urgentnog centra u Podgorici za 27 miliona, doma zdravlja u Siti kvartu od 10 miliona, objekta Klinike za infektivne bolesti i Klinike za dermatovenerologiju 8,5 miliona, bolnice u Pljevljima 6,7 miliona eura, Klinike za mentalno zdravlje šest miliona,...
Za više projekata iz oblasti prosvjete predviđeno je 190 miliona eura.
Za projekte iz visokog obrazovanja predviđeno je 13 miliona, a odnose se na rekonstrukcije studentskih domova u Podgorici i na Cetinju, kao i Muzičke i Dramske akademije na Cetinju.
Za izgradnju novih i rekonstrukcije postojećih osnovnih škola naveden je iznos od 92,5 miliona eura. Predviđena je izgradnja novih pet osnovnih škola u Podgorici - Siti kvart, Zabjelo, Stari aerodrom, Tuški put i Masline, kao i Igalu, Tivtu, Karabuškom polju kod Tuzi i Radovićima kod Tivta.
Za izgradnju i rekonstrukciju srednjih škola naveden je iznos od 28,8 miliona eura, a predviđena je gradnja samo dvije nove - druge gimanzije u Podgorici i nove gimnazije u Baru. Za izgradnju i rekonstrukciju vrtića predviđena su 54 miliona.
Bonus video:
