Ministarstvo kapitalnih investicija (MKI) je završetak izrade studije opravdanosti auto-puta i idejnog projekta za drugu dionicu od Mateševa do Andrijevice prolongirala za kraj godine iako je prvobitno najavljeno da će ovi dokumenti biti završeni do kraja juna ove godine.
Ova dva dokumenta su ključna da bi se znalo koliko će ova naredna dionica dužine 23,5 kilometara koštati. Nakon toga slijedi izrada glavnog projekta i po prognozama MKI do raspisivanja tendera za izbor izvođača radova moglo bi se doći tokom 2024. godine. Prema ranijoj procjeni, izgradnja druge dionice bi mogla trajati dvije godine.
Idejni projekat u završnoj fazi
Iz MKI je “Vijestima” rečeno da je idejni projekat dionice Mateševo-Andrijevica u završnoj fazi i njegov završetak se očekuje do kraja ove godine, a dodatno prolongiranje je uslovljeno dinamikom rada projektantskog tima koji je uslovljen metodologijom rada Zapadnobalkanskog investicionog okvira (ZIO).
”Činjenica je da se uvijek primat daje kvalitetu u odnosu na rok realizacije. Podsjećamo da shodno metodologiji ZIO, izbor projektanta (konzorcijuma evropskih kompanija) vrše nadležne institucije Evropske komisije u proceduri nezavisnoj od uticaja nas kao investitora i krajnjeg korisnika novca. Nova sveobuhvatna studija opravdanosti za čitav autoput Bar-Boljare sa kost-benefit analizom je u završnoj fazi i formalni završetak se očekuje do kraja godine, a sa rezultatima je planirano da se javnost upozna. Dodatno prolongiranje je uslovljeno dinamikom rada konsultanta uslovljenih, takođe, metodologijom ZIO”, kazali su u MKI.
Za dionicu od Mateševa do Smokovca je aplicirano kod Evropske komisije (EK) putem mehanizma investicionog okvira za zapadni Balkan sa zahtjevom za dodjeljivanje bespovratnog novca za kofinansiranje izgradnje i konačna odluka zavisi od rezultata nove sveobuhvatne studije opravdanosti za čitav auto-put. Iz MKI je rečeno da se bespovratno može očekivati oko 40 odsto novca od ukupne vrijednosti ove dionice za koju još nije utvrđeno koliko će koštati.
”Preliminarni podaci upućuju da će prosječna cijena izgradnje dionice Mateševo-Andrijevica biti približno ista prosječnoj cijeni izgradnje dionice Smokovac-Mateševo, dok će se tačan iznos novca za izgradnju dionice Mateševo-Andrijevica znati po okončanju pripreme idejnog projekta, odnosno nakon izbora izvođača radova. Metodologija Investicionog okvira za zapadni Balkan omogućava dodijeljivanje bespovratnog novca u vrijednosti od 40 odsto od preliminarne procijenjene vrijednosti izgradnje”, objasnili su u ovom ministarstvu.
MKI ne bi o rokovima
Na pitanje da li MKI može da saopšti okvirni rok u kome će početi izgradnja dionice auto-puta od Mateševa do Andrijevice odgovoreno je da je novo licitiranje rokovima realizacije nezahvalno.
”U tom smislu samo upućujemo na predstojeće korake u realizaciji. Naime, u slučaju da se idejni projekat dionice Mateševo-Andrijevica završi do kraja ove, naredni korak bi bio priprema glavnog projekta i tenderske dokumentacije tokom 2023. godine, za što postoje pozitivni signali da bi bespovratni novac mogao biti odobren od strane investicionog okvira za zapadni Balkan, da bi zatim raspisvanje tendera za izbor izvođača radova i nadzornog organa, po međunarodnim procedurama Evropske banke za obnovu i razvoj bilo organizovano tokom 2024. godine”, kazali su u MKI.
Prva dionica auto-puta Podgorica-Mateševo ugovarana je za izvođačem CRBC-jem samo na osnovu idejnog rješenja, što je i glavni razlog trogodišnjeg kašnjenja i značajnog rasta troškova za oko 100 miliona eura. Vlada sada mora da pripremi i glavni projekat kako bi mogla da konkuriše za podršku iz evropskih fondova.
Idejni projekat naručen 2017.
Vlada je u junu 2017. godine nakon pregovora tadašnjeg Ministarstva saobraćaja i pomorstva sa Evropskom komisijom, odobrila novac za pripremu idejnog projekta za dionicu auto-puta Meteševo-Andrijevica i pratećeg elaborata procjene uticaja na životnu sredinu i društvo. Tada se još vjerovalo da će izgradnja prve dionice biti okončana u roku - 10. maja 2019. godine.
Ni sada pet godina kasnije idejni projekat nije završen.
2018: Druga dionica počinje kada se završi prva
U novembru 2018. godine Nacionalna investiciona komisija, kojom je predsjedavao tadašnji premijer Duško Marković, dala je saglasnost da se druga dionica auto-puta Bar-Boljare dijelom finansira novcem Evropske unije. Tada je već bilo jasno da će gradnja prve dionice znatno kasniti.
”Dionica Mateševo-Andrijevica auto-puta Bar-Boljare, čija bi izgradnja trebalo da počne odmah po okončanji gradnje prioritetne dionice Smokovac-Mateševo, trebalo bi, prema procjeni da košta u izradi 273 miliona eura, pri čemu je predloženi iznos zahtjeva za sredstvima Evropske unije 54,6 miliona u skladu sa metodologijom ZIO da maksimalni dodijeljeni iznos može činiti 20 odsto cijene. Predmet aplikacije je priprema tenderske dokumentacije i izvođenje radova, a vodeća finansijska institucija u ovom projektu je Evropska banka za rekonstrukciju i razvoj”, saopšteno je iz tadašnje Vlade.
Međutim, ni za ove tri godine ništa se nije konkretno uradilo kako bi izgradnja druge dionice počela nakon završetka prve.
Prva dionica auto-puta svečano je otvorena 13. jula 2022. godine, sa tri godine, dva mjeseca i tri dana kašnjenja u odnosu na rok iz osnovnog ugovora o izgradnji. Do sada niko nije odgovarao zbog prekoračanja rokova niti je izvođač CRBC platio penale (kaznu) zbog kašnjenja. Kako sada stvari stoje, izgradnja druge dionice mogla bi početi tek dvije godine nakon završetka prve dionice.
Tokom naredne godine očekuje se da bude završen prilaz auto-putu od Kolašina do Mateševa, kao i svi pristupni putevi iz sela oko auto-puta do njihovih petlji.
Za tri godine procjene troškova porasle sa 295 na 550 miliona
U julu 2019. godine tadašnja Vlada je objavila Strategiju razvoja saobraćaja od 2019. do 2035. godine. Četiri dionice auto-puta Bar-Boljare tada su procijenjene na 2,6 milijardi eura.
Prva dionica je tim dokumentom procijenjena na 900 miliona eura, bez kamata i kursnih razlika, što je za 91 milion više od ugovorene cijene. Izgradnja dionice Mateševo-Andrijevica bi trebalo da košta 295 miliona eura, Smokovac-Tološi-Farmaci 233 miliona eura, Đurmani-Farmaci 440, a Andrijevica-Boljare 731 milion eura.
Vlada je krajem prošle godine usvojila novu ažuriranu listu prioritetnih infrastrukturnih projekata, prema kojoj je za preostale dionice auto-puta navedena cifra od 1,7 milijardi, odnosno po dionicama potpuno isti iznosi kao i u Strategiji iz 2019. godine.
Iz Ministarstva kapitalnih investicija u prethodnom sazivu je početkom godine saopšteno da bi nova dionica mogla koštati oko 400 miliona eura zbog rasta cijena građevinskog materijala. Međutim, iz istog resora su nedavno saopštili da bi izgradnja nove dionice koštala oko 550 miliona eura.
Bonus video:
