Državna revizorska institucija (DRI) skrenula je pažnju da sadašnja Vlada nije predložila novu fiskalnu strategiju Skupštini Crne Gore, što može imati negativne implikacije na strateške pravce djelovanja i utvrđivanja jasnih limita fiskalne potrošnje koje opredjeljuju smjernice fiskalne politike.
DRI je objavila Izvještaj o ocjeni primjene kriterijuma fiskalne odgovornosti u 2021. godini, koji su pripremili član Senata i rukovodilac Kolegijuma Milan Dabović i član Senata i član Kolegijuma Branislav Radulović.
DRI je utvrdila da je Vlada u decembru prošle godine uputila Predlog fiskalne strategije za period 2021 - 2024. godine Skupštini, koju je Skupština usvojila na kraju tog mjeseca.
DRI je u izvještaju ukazala da prije usvajanja Revidiranih smjernica makroekonomske i fiskalne politike za period 2021-2023. godine nije donešena fiskalna strategija za period 2021-2024. godina, u skladu sa članom 17 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti.
"Iz ovog razloga se nije mogla izvršiti ocjena fiskalne usklađenosti strategije i smjernica obavezujućih za 2021. godinu", naveli su iz DRI.
Uz to, limit potrošnje planiran Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu, nije usklađen sa limitom potrošnje definisanim u Revidiranim smjernicama makroekonomske i fiskalne politike za period od 2021 - 2023. godine
DRI je ukazala da su izdaci iskazani u Predlogu zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2021. godinu umanjeni za izuzeća iz limita potrošnje iznose 1.903,59 miliona eura, što je za 29,90 miliona eura više od limita potrošnje utvrđenog Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu i na taj način nije usklađen utvrđeni limit potrošnje.
DRI je ukazala da Vlada nije u skladu sa članom 18 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti donijela smjernice fiskalne politike za 2022. godinu, zbog čega se nije mogla izvršiti ocjena fiskalne usklađenosti limita potrošnje navedenih u Zakonu o budžetu Crne Gore za 2022. godinu (kao i u rebalansima) i limita potrošnje navedenih u smjernicama, obavezujućih za fiskalnu 2022. godinu.
Ova revizorska institucija je skrenula pažnju da je Vlada predložila rebalans budžeta, kojim je planirano niže ostvarenje prihoda, kao i uvećanje izdataka sa negativnim efektima na utvrđeni budžetski rezultat i na neto zaduživanje, a da nisu utvrđene mjere fiskalne politike kojima će se obezbijediti sanacija budžetskog gotovinskog deficita u skladu sa članom 21 stav 3 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti.
"Analizom statičkih indikatora, posmatranih kroz plan i izvršenje, utvrđeno je da je od osam obavezujućih indikatora realizovano četiri i to: ostvaren je primarni gotovinski suficit u iznosu od 2,44 miliona eura; učešće deficita opšteg nivoa u BDP-u ostvareno je ispod tri odsto i iznosilo je 2,27 odsto; iznos planiranih tekućih prihoda i donacija je 1.87 miliona eura i veći je od tekućih izdataka i transfera, koji su planirani u iznosu od 1.8 miliona eura; iznos ostvarenih tekućih prihoda i donacija je 1.91 miliona eura i veći je od tekućih izdataka i transfera koji su ostvareni u iznosu od 1.77 miliona eura", saopšteno je iz DRI.
Statički indikatori koji nisu realizovani, prema njihovim riječima, odnose se na to da je: planiran primarni gotovinski deficit u iznosu od 124 miliona eura; planirano učešće deficita u BDP-u iznad tri odsto, odnosno u iznosu od 5,16 odsto; učešće javnog duga u BDP-u planirano je iznad 60 odsto, odnosno u iznosu od 89,25 odsto; učešće javnog duga u BDP-u ostvareno je iznad 60 odsto i iznosilo je 84,01 odsto.
Analizom dinamičkih indikatora, posmatranih kroz plan i izvršenje, utvrđeno je da je od šest indikatora realizovano pet i to: stopa rasta limita potrošnje za kapitalni budžet (posmatrana kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), manja je od planirane stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za budžetsku rezervu (posmatrana kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), manja je od planirane stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova (posmatranu kao odnos izvršenja 2020 i izvršenja 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta realnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za kapitalni budžet (posmatrana kao odnos izvršenja 2020. i 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta nominalnog BDP-a; stopa rasta limita potrošnje za budžetsku rezervu (posmatrana kao odnos izvršenja 2020. i 2021. godine), manja je od ostvarene stope rasta nominalnog BDP-a.
Iz DRi su ocijineli da dinamički indikator koji nije realizovan se odnosi na stopu rasta limita potrošnje tekućeg budžeta i budžeta državnih fondova (posmatranu kao odnos plana i izvršenja 2021. godine), koja je veća od planirane stope rasta realnog BDP-a.
Analiza kriterijuma opština u vezi sa ograničenjem deficita, kroz poređenje sa prihodima, u procesu planiranja i izvršenja budžeta za 2021. godinu, pokazala je da u procesu planiranja kriterijum nije realizovan kod 11 opština, a u procesu izvršenja budžeta nije realizovan kod 13 opština, zaključili su iz DRI.
Bonus video:
