Uprava kompanija “Plantaže” u protekle dvije godine ispunila je u potpunosti deset od 20 preporuka koje je Državna revizorska institucija (DRI) dala na osnovu nepravilnosti i nezakonitosti utvrđenih u izvještaja o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja “Plantaža” za 2018. godinu.
U izvještaju koji je objavila juče i kojeg potpisuje senator Zoran Jelić, DRI navodi da šest preporuka nije ispunjeno do kraja periodu u kojem su radili, kao i da su četiri preporuke djelimično ispunjene. U odgovorima uprave kompanije, tokom ispitivanja DRI, navedeno je da je za dio preporuka u toku ispunjavanje uslove, kao i da za neke smatraju da su ih ispunili.
DRI je prije tri godine utvrdio veliki broj nezakonitosti i zloupotreba u “Plantažama” u periodu kada su tom kompanijom rukovodili izvršna direktorica Verica Maraš i predsjednik borda direktora Veselin Vukotić, zbog čega su dali dvostruko negativno mišljenje a izvještaj poslali tužilaštvu. Maraš i Vukotić su u slučaju “briketi” osumnjičeni kao članovi kriminane grupe koja je kompaniji nanijela višemilionsku štetu.
Uprava kompanije ispunila je glavne preporuke povodom nepravilnosti koje su proteklih godina pravile najveću štetu kompaniji i uticale na falsifikovane i pogrešne izvještaje o poslovanju, odnosno uveličavale lažne pozitivne rezultate poslovanje.
Tako da kompanija sada vrši rezervisanja za potencijalne gubitke zbog sudskih sporova, što prethodna uprava nije radila. Zbog neizdvajanja za ove rezervacije, kako je utvrdila DRI, poslovni rezultat za 2018. precijenjen je za 535 hiljada eura, koliko su koštale naknade sudskih sporova u 2019. godini. Kompanija je u protekle dvije godine angažovala revizore za procjenu ovih troškova, tako da je u poslovnom izvještaju za 2021. godinu navedeno rezervisanje za sudske postupke u vrijednosti od 1,2 miliona eura.
Kompanija 2018. godine nije imala Pravilnik o računovodstvu i računovodstvenim politikama, što joj je omogućavalo da ima rastegljivo računovodstvo i da prikazuje izvještaje koji su odgovarali upravi. Nova uprava je u saradnji sa Institutom sertifikovanih revizora i revizorskom kućom KPMG, uradila novi pravilnik i prateća dokumenta, čime je u potpunosti ispunila preporuku 7.
Revizori su ranije utvrdili da se vođenje poslovnih knjiga i knjiženje naloga vršilo suprotno Zakonu o računovodstvu. Zbog toga se dešavalo da nalozi za knjiženje nisu stornirani već su brisani ili naknadno mijenjani a da o tome nisu ostajali tragovi u sistemu kompanije, odnosno nije postojala vjerodostojna računovodstvena dokumentaciju. Jedna od posljedica je što se sada naknadno mora računati uvećana amortizacija. Nova uprava je izmijenila Pravilnik koji se odnosi na vođenje poslovnih knjiga čime je ispunila preporuku 8.
Kompanije u ranijem periodu nije u svom računovodstveno informacionom sistemu obuhvatilo segment obračuna cijene koštanja, što je stvaralo mogućnost zloupotreba. Nova uprava je usvojila Metodologiju obračuna cijene koštanja čime je ispunila preporuku 10.
Revizor je prije tri godine utvrdio da tadašnja uprava kompanije nije svim zaposlenim vršila obustavu od zarade, tako da je jedan dio potraživanja od privilegovanih radnika ostao nenaplaćen, čime je nanijeta velika šteta “Plantažama”. Nova uprava je pokrenula naplatu svih potraživanja od radnika i bivših članova menadžmenta, od čega se najznačajniji dio od dva miliona eura odnosi na privilegovane stambene kredite za tadašnji menadžment. Tokom protekle i ove godine kompanija je naplatila 417 hiljada ovih obaveza od članova menadžmenta i radnika, čime je ispunila preporuku 13.
Kompanija je proteklih godina nepravilno iskazivala iznos obaveznih rezervi na podračunu, što je utvrdio DRI. Nova uprava je izmijenila Statut i prekinula praksu knjiženja ovih rezervi, čime je ispunila preporuku 14.
DRI je ranije utvrdio da su članovi odbora direktora mimo svojih naknada primali novac i po raznim drugim osnovama, što je bilo suprotno Pravilniku o kontnom okviru. Sada članovi uprave ne primaju nikakve druge naknade od kompanije sem svoje, čime je ispunjena preporuka 16.
Kompanije je ranije, kako je utvrdila DRI, kršila Zakon o sprečavanju nelegalnog poslovanja time što je ogromne količine novca primala i isplaćivala u kešu preko blagajne. Nova uprava je izmijenila Pravilnik o blagajničkom poslovanju i prekinula ovakvu nezakonitu raniju praksu, čime je ispunila preporuku 18.
I preporuka 19 se odnosila na ranije kršenje Pravilnik o blagajničkom poslovanju, jer je kompanije koristila gotovinu iz blagajne za nezakonite isplate zaposlenima po raznim spornim osnovama, za plaćanja pravnim i fizičkim licima po osnovu izvršenih usluga i isplate bez potpune dokumentacije. Nova uprava je izmijenila sporni pravilnik i prekinula ovu praksu, čime je ispunila i ovu preporuku.
DRI je i u dvadesetoj preporuci tražio izmjene Pravilnika o blagajničkom poslovanju zbog nezakonitih isplata fizičkim licima, što je takođe ispunjeno.
Za šest preporuka navedeno da nisu ispunjene, uprava nije saglasna
DRI je naveo da uprava kompanije nije ispunila šest preporuka.
Preporuka broj 3 se odnosila na to da ranije u kompaniji nije postojala služba za internu reviziju, što je onemogućavalo kontrolu menadžmenta, kao i da nije bila imenovana osoba zadužena za uspostavljanje, sprovođenje i razvoj finansijskog upravljanja i kontrola (FMC menadžer). Nova uprava je imenovala revizorsku službu i FMC menadžera, ali je DRI navela da ova preporuka nije ispunjena jer nisu usvojeni dokumenti o planovima rada revizije, registar rizika, plan unapređenja revizije... Iz Uprave su naveli da je u toku izmjena strukture zaposlenih u Službi interne revizije, kao i da se uspostavlja procesna dokumentacija.
Preporuka 4 se, takođe, odnosila na manjak operativnosti Službe interne revizije. Iz Uprave su naveli da je u toku izrada pravilnika o funkcionisanju i sistemu interne revizije, kao i da se čeka formalno konstituisanje Revizorskog odbora. DRi je naveo da preporuka nije realizovana.
DRI je naveo da nije realizovana ni preporuka 6, koja se odnosila na izradu akta o procjeni rizika. Iz Kompanije su naveli da je njegova izrada u toku.
Prema DRI nije ispunjena ni preporuka 11, kojom se tražilo usklađivanje akata koja se odnose na popis imovine. Iz kompanije su naveli da su donijeli Pravilnik o popisu i Rješenje o popisnim komisijama, a iz DRI im je odgovoreno da se popis nije vršen na obrascu PL, kao i da komisija nije dostavila računovodstvu popisne liste u elektronskoj formi.
DRI navodi da nije ispunjena preporuka 15, koja se odnosi na obavještavanje akcionara. Zamjerka je da prilikom posljednje podjele dividende 2017. godine neki akcionari nisu ni znali za nju pa je nisu ni podigli u zakonskom roku čime je ona vraćena kompaniji. Iz uprave su odgovorili da su izmjenama Statuta dodatno precizirali svoje obaveze prema akcionarima, ali im to DRI nije prihvatila kao ispunjenje obaveze.
IZ DRI su naveli da su našli šest radnika (od preko 600) koji ne zadovoljavaju uslove u pogledu zahtijevane stručne spreme. Iz kompanije su kazali da je riječ o radnicima sa preko 30 godina radnog iskustva na tim radnim mjestima ili radnicima koji znaju engelski jezik, koji im je potreban za to radno mjesto, ali da nemaju zvaničnu diplomu da znaju engleski jezik. Zbog toga DRI računa da nije ispunjena ni preporuka 17.
Nisi na službenom putu ako ne noćiš u hotelu?
DRI je naveo da su “Plantaže” dijelimično ispunile četiri preporuke od prije tri godine.
Preporuka 1 se odnosila na novu procjenu vrijednosti zemljišta i imovine kompanije, što je uprava i uradila. Međutim, iz DRI navode da im nisu dostavljeni svi listovi nepokretnosti u traženom roku, zbog čega su naveli da ova preporuka nije ispunjena u potpunosti.
Djelimično je ispunjena preporuka 5, koja se odnosi na izbor revizorskog odbora jer se još čeka saglasnost Ministarstva finansija.
Preporuka 9 odnosi se na izmjene Pravilnika o kontnom okviru u vezi sa procjenom bruto bilanse. Iz uprave su odgovorili da drugačija tehnika knjiženja ne dovodi u pitanje kvalitet bilansnih pozicija, ali je DRI naveo da ova preporuka nije u potpunosti ispunjena.
Najviše dopisivanje između DRI i uprave kompanije bilo je u vezi sa preporukom broj 12, koja se ondosi na naknadu troškova na službenom putu. DRI je pronašao da su nekim zaposlenima isplaćivane dnevnice za službeni put “a da nema dokaza da su na službenom putu”. Traženi dokaz je bio da su prenoćili u hotelu. Iz kompanije je navedeno da su ti radnici noćili kod rodbine i da su time uštedili novac kompaniji, a da je dokaz da su bili na službenom putu nalog od poslovodstva.
Bonus video:
