Agencija za kreditni rejting Standard & Poor’s (S&P) potvrdila je stabilne izglede Crne Gore, uz zadržavanje ocjene ‘B/B’.
Definicija ovog rejtinga je - “kreditna sposobnost sa spekulativnim elementima, znatan kreditni rizik”. Crna Gora decenijama ima ovakav kreditni rejting, koji je samo stepenicu iznad ocjene “spekulativna kreditna sposobnost, visok kreditni rizik”.
Nizak kreditni rejting znači i niže povjerenje kreditnih institucija i investitora, zbog čega se te države zadužuje po većim kamatnim stopama, ali i njihovi građani i privreda imaju veće kamatne stope zbog većeg rizika.
Ovo je naročito važno jer naredne godine Crnoj Gori na naplatu dolaze stari krediti vrijedni 436 miliona, u 2025. godine treba vratiti 810 miliona, u 2026. godine 284 miliona, a u 2027. godine 950 miliona. Odnosno u naredne četiri godine treba vratiti dvije i po milijarde starih dugova, od čega će se najveći dio morati da se vrati novim zaduženjima.
Godišnji iznos samo za kamate već iznosi preko sto miliona eura, a bez poboljšanja kreditnog rejtinga ta cifra će samo da raste i dodatno opterećuje državne finansije.
Država se ove godine mogla zadužiti do iznosa od 600 miliona eura, a od početka godine zaduženje iznosi 100 miliona koje je usmjereno za vraćanje dugova. Zbog dobre naplate dio dugova je vraćen iz redovnih prihoda, a višak u državnoj kasi sada iznosi 190 miliona eura. Plan Ministarstva je da nastavi da dio dugova vraća iz redovnih prihoda, kako bi postepeno smanjivali javni dug i time poboljšali kreditni rejting.
Kreditni rejting najviše zavisi od mogućnosti država da samostalno vraća dugove, da nezavisno upravlja svojim finansijama, ali i od političke stabilnosti, vladavine prava, stabilnosti bankarskog sektora, opšte bezbjednosti u državi...
Iz Ministarstva finansija juče su saopštili da je njihov cilj poboljšanje kreditnog rejtinga, kao i da na osnovu najnovijih indikatora, koji nijesu bili predmet obrade ovog izvještaja, očekuju da bi, u narednom izvještaju moglo doći do poboljšanja kreditnog rejtinga.
Potvrda rejtinga i nagovještaj njegovog poboljšanju su, kako navode, dokaz da Ministarstvo finansija vodi “odgovornu i adekvatnu finansijsku i fiskalnu politiku, usljed veoma složenih i izazovnih, ekonomskih i političkih spoljnih, ali i domaćih okolnosti”.
“U izvještaju S&P se navodi da bi do poboljšanja rejtinga Crne Gore moglo doći u slučaju brže fiskalne konsolidacije, uz proširenje ekonomske baze, čime bi se ojačala otpornost na vanjske šokove. U takvom scenariju, očekivanja su da neto javni dug potencijalno bude ispod 60% BDP-a, uz ostvarenje primarnog suficita. Stabilni izgledi odražavaju očekivanja rejting agencije, da će ekonomski rast Crne Gore i dalje biti podržan rastom u sektoru turizma, koji se održao i tokom trajanja rata u Ukrajini. Očekuje se i da će fiskalni deficit i rizici platnog bilansa ostati pod kontrolom, kao i da će ekonomski eksterni kanali finansiranja ostati otvoreni za sve preostale finansijske potrebe koje ispunjavaju domaće banke ili međunarodne finansijske institucije (IFI)”, ističe se u saopštenju.
Turizam i strane investicije glavni oslonac za rast BDP-a
Iz Ministarstva finansija su dodali da se u izvještaju kreditne agencije S&P prognozira da će realna stopa rasta BDP-a Crne Gore bti 3,2 odsto u 2023. godini, nakon rasta od šest odsto u 2022. godini.
“Prognozira se i da će se, zahvaljujući snažnom rastu prihoda, deficit opšte Vlade smanjiti na 3,2% BDP-a u 2023. godini, sa 5,2% BDP-a u 2022. godini. Ocjena je da se crnogorski turistički sektor uspješno oporavio nakon pandemije, i broj turista (u periodu od januara do juna 2023. godine) iznosio je 580 hiljada, što je 14,9% više u odnosu na isti period rekordne 2019. godine. Očekivanja su da će crnogorska ekonomija nastaviti sa privlačenjem stranih direktnih investicija (SDI) od oko 10% BDP-a godišnje u srednjem roku”, piše u saopštenju Ministarstva finansija.
Bonus video:
