Na gradilištu bulevara Tivat-Jaz u protekla dva mjeseca došlo je do više oštećenja ili prekida elektro-kablova na naponskom nivou 35, odnosno 10 kilovolti, a koji su u nadležnosti Crnogorskog elektrodistributivnog sistema, (CEDIS) zbog čega je ta državna kompanija imala velikih problema.
Potvrđeno je to “Vijestima” iz CEDIS-a odakle su nam dostavili obimnu dokumentaciju vezanu za ovaj problem, kao i fotografije oštećene državne kablovske elektroinfrastrukture.
Zbog ovog problema CEDIS se obratio elektronergetskoj inspekciji koja je izašla na teren i prema nezvaničnim saznanjima “Vijesti” naložila da se građevinski radovi ne smiju odvijati bez prethodnog preciznog ustanovljavanja kuda prolaze kablovi državne elektroenergetske infrastrukture.
Iz Uprave za saobraćaj tvrde da katastar instalacija nije nastao tokom njihovog postavljanja, pa da garantuje veću preciznost, već je nastao detekcijom instalacija što utiče na nepreciznost u katastru.
Rekonstrukcija dionice Jadranske magistrale u dužini od 16 kilometara na potezu Tivat-Jaz u saobraćajnicu sa četiri trake bulevarskog tipa zvanično je počela u avgustu prošle godine. Međutim, pravi građevinski radovi su intenzivno krenuli tek sredinom januara ove godine. Ovo najopterećenija dionica puta u Crnoj Gori kojom ljeti dnevno prođe i više od 30.000 vozila, a trasa prolazi kroz opštine Tivat, Kotor i Budva. Investitor je Ministarstvo saobraćaja i pomorstva, odnosno Uprava za saobraćaj Crne Gore.
Rekonstrukcija, kako je ranije saopštavano iz Uprave za saobraćaj, podrazumjeva izgradnju saobraćajnice bulevarskog tipa, koja će imati po dvije kolovozne trake, a uz nju će biti izgrađen i novi cjevovod Regionalnog vodovoda u cilju poboljšanja napajanja vodom u tri bokeljske opštine.
Radove izvodi kineski konzorcijum Shandong Foreign Economic & Technical Cooperation Co., Ltd & Shandong Luqiao Group Co Ltd, dok im je glavni podizvođač podgorička građevinska firma Bemax.
Od kada su radovi počeli sredinom januara do kraja februara zabilježeno je devet kvarova na naponskoj mreži kablova 35KV i 10 kV, a zbog kojih je dolazilo do dužih prekida u napajanju strujom potrošača u određenim rejonima.
“Havarijska stanja tokom januara i febnruara 2024. na 35kV i 10kV kablovskoj mreži na teritoriji opštine Tivat su posljedica izvođenja građevinskih radova na izgradnji bulevara Tivat-Jaz”, piše, pored ostaloga, u izvještajima koje su tim povodom službenici CEDIS-a iz Tivta slali zamjeniku direktora te kompanije Vladimiru Ivanoviću, sa detaljnim opisima kvarova i oštećenja kablova, načinu na koji su oni prouzrokovani, trajanju beznaponskog stanja potrošača koji su zbog toga ostajali bez napajanja električnom energijom, te mjerama koje su preduzete u sanaciji tih djelova distributivne mreže.
U izvještaju se navodi da je razlog za prekid kabla koji povezuje trafostanicu TS 110/35kV Tivat sa trafostanicom TS 35/10 kV Račica, 1. februara, bio prekid dvije žile tog kabla na gradilištu bulevara, te da je zbog toga bez struje na duže od sat vremena ostalo 1.683 potrošača u južnom dijelu Tivta,
“Izvođač je prilikom početka radova bio u obavezi da zatraži od CEDIS-a detaljno obilježavanje kabla na terenu, ali to nije uradio”, piše u izvještaju uz napomenu da je isti kabal ponovno prekinut na istoj lokaciji i dan kasnije - 16. februara.
To je onda indirektno prouzrokovalo i kvar na istom kablu u Gradiošnici, a što još nije sanirano jer je napajanje TS Račica u međuvremenu obezbijeđeno sa “druge strane”, preko trafostanice na Pržnu.
Kvarovi na 10 kV kablovima desili su se 30. januara, 4, 8, 16, 17, 19. i 20. februara. Pri tome su se u dva dana 16. i 17. desile dvije havarije pod potpuno identičnim okolnostima kada je kabl na dionici od trafostanice “Marinović baza” do trafostanice “Zona”, a koji je bio otkopan u cijeloj dužini te trase, “oštećen prilikom pokušaja pomjeranja kabla pod naponom, građevinskom mašinom”.
Iz CEDIS-a su prethodno poručili da je investitor gradnje bilo kakvih objekata na područjima gdje se nalaze podzemni elektrokablovi u obavezi da prije početka radova kontaktiraju CEDIS “kako bi se organizovao izlazak ekipa radi preciznog pozicioniranja kablovske trase”.
Iz Uprave za saobraćaj nisu precizno odgovorili na pitanje koliko je ukupno slučajeva oštećivanja kablova na gradilištu bilo u proteklih mjesec i po dana, odnosno da objasne kako je do toga došlo ako je Uprava prethodno od CEDIS-a dobila katastar podzemnih instalacija.
“Istina je da je tokom izvođenja radova dolazilo do oštećenja elektroenergetskih, ali i drugih instalacija. Potrebno je imati u vidu da katastar instalacija nije nastao tokom postavljanja tih instalacija, pa da garantuje veću preciznost, već je nastao detekcijom instalacija što utiče na nepreciznost u katastru (tačan položaj i dubina)”, saopštili su iz Uprave za saobraćaj.
Istakli su da je elektroenergetska inspekcija naložila da prilikom izvođenja radova na bulevaru “u zoni instalacija sve zainteresovane strane budu uključene i da sa posebnom pažnjom i utvrđenim protokolom izvode radovi”.
Iz Uprave za saobraćaj navode da na trasi bulevara “postoji veliki broj instalacija koje ne samo da nisu prikazane katastrom instalacija, već su tu postavjene bez saglasnoti nadležnih institucija – Uprave, CEDIS-a, Crnogorskog elektroprenosnog sistema.
Gradnja bez elektroenergetske infrastrukture
Uprava za saobraćaj je u gradnju bulevara ušla bez da je njime riješeno usklađivanje postojeće elektroenergetske infrastrukture u zahvatu te saobraćajnice, niti je projektant bulevara dao traženi osvrt na planiranu novu elektroenergetsku infrastrukturu na ovom području, a što je morao da uradi shodno urbanističko-tehničkim uslovima koji su mu izdati za izradu tehničke dokumentacije novog bulevara.
Na to je CEDIS sredinom prošle godine upozorio tadašnje Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma..
Uprkos tome što je projekat bulevara bio manjkav za kanale kroz koje će se postaviti aktuelni i novu kablovi, te za izmještanje postojećih trafostanica koje se nalaze u pojasu rekonstrukcije u skladu sa adekvatnim pravilnicima, u avgustu prošle godine su krenuli pripremni radovi.
CEDIS je u tom momentu bio dao pozitivno mišljenje samo na dio glavnog elektrotehničkog projekta bulevara za javnu rasvjetu i semaforsku signalizaciju. CEDIS je 13. februara Upravi za saobraćaj dostavio “Uslove za izradu tehničke dokumentacije za izradu glavnog projekta “5.2 knjiga električnih instalacija (faza 2) – elektroenergetska infrastruktura u zoni bulevara”.
Prema tom dokumentu, treba da se isprojektuje izmještanje postojeće i postavljenje nove elektroenergetske infrastrukture sa kablovskim rovom i šahtama, dovoljnih kapaciteta da prihvati postojeće i nove kablove koji će se ovuda polagati u skladu sa narastajućim potrebama konzuma ovog dijela Boke. Da bi se izbjeglo svako buduće prekopavanje novog bulevara zbog radova na kablovima, traži se da kablovski rov bude dimenzija dovoljnih da primi najmanje šest cijevi promjera po 160 milimetara za provlačenje kablova, te da ima revizione šahte na svakoj raskrsnici, na svakom kružnom toku, u zonama gdje se nalaze trafostanice i na svakih 200 metara duž trase bulevara.
Procjena je da će se kroz to “provući” ukupno skoro 150 kilometara dužine raznih 35kV i 10kV kablova, a CEDIS planira da sam finansira izgradnju ove mreže koja će ih prema preliminarnim procjenama koštati oko pet miliona eura.
Bonus video:
