Vladin ovogodišnji Program za unapređenje konkurentnosti privrede za 2024. vrijedan je tri miliona, kao i prošlogodišnji, ali će zbog manjeg broja linija podrške, sada više novca moći da dobiju mladi i žene, oni sa malim ulaganjima i oni koji se bave digitalizacijom. Cilj ovog programa je stvaranje otpornije, konkurentnije i izvozno orijentisane privrede.
Program je nedavno usvojila Vlada, nakon čega je ministar ekonomskog razvoja Nik Đeljošaj pojasnio da će imati četiri linije podrške - za unapređenje proizvodnih kapaciteta, podršku malim ulaganjima, digitalizaciji, ženama i mladim u biznisu. To je upola manje nego što je isti program imao za 2023.godinu, kada je bilo devet linija, od čega sedam za finansijsku podršku i dvije za nenovčanu.
Dokumentom se planira nastavak razvoja za srednja, mikro i mala preduzeća (MMSP) i početnike u biznisu, kao i njihove produktivnosti kroz novčanu i nenovčanu pomoć, radi stvaranja inovativne i konkurentne usluge na domaćem i međunarodnom tržištu. Zato su, kako piše u programu, povećani iznosi po linijama i zadržani podsticaji za mlade i žene u biznisu za 10 odsto, a u istom iznosu su povećane mjere za one koji posluju u manje razvijenim opštinama,
“Ukupan budžet opredijeljen za Program za 2024. godinu iznosi 3.000.000 eura, odnosno pojedinačno za unapređenje proizvodnih kapaciteta dva miliona eura, za nabavku opreme male vrijednosti 500 hiljada eura, za podršku digitalizaciji 300 hiljada eura i za vaučere za mlade i žene 200 hiljada eura”, piše u dokumentu.
Manje linija, više para
Program će imati četiri faze, prvo objavu javnog poziva i apliciranje, odabir prijavljenih, početak realizacije projekta i na kraju, refundaciju. Ministarstvo ekonomskog razvoja je javni poziv raspisalo 22.aprila i prijave se podnose do 31. maja.
U odnosu na 2023.godinu, ove godine je uvedena kategorija za unapređenje proizvodnih kapaciteta, koje tada nije bilo. Za dva miliona eura koliko je planirano za ovu liniju, privrednicima će biti moguća nabavka nove opreme za proizvodnju, mehanizacija i alati za mašine. Planirana je podrška u visini do 75 odsto opravdanih troškova, odnosno od 20.000 do 150.000 eura za preduzeća. Opravdani troškovi su oni koje napravi firma, ali moraju biti usklađeni sa programom, navedeni u ugovoru i računovodstveno evidentirani. PDV ne spada u ove troškove.
Sa druge strane, za mala ulaganja privredi je u 2023. bilo dostupno milion eura, dok im je sada na raspolaganju pola tog iznosa tj. 500.000 eura. Razlika je što resor ekonomije sada može da im refundira do 50 odsto opravdanih troškova, u iznosu od hiljadu i do 10.000 eura. U 2023. pokrivanje troškova je bilo moguće u istom procentu, ali je nivo bio od 500 do 6.000 eura. Sada je duplo viši i nivo pomoći ako u osnivačkoj strukturi firme, vlasništvo od najmanje 50 odsto imaju žene ili osobe koje imaju do 35 godina, i iznosi maksimalno do 80 odsto opravdanih troškova tj. do 15.000 eura. Gotovo duplo je veći i nivo za one koji rade u opštinama koje imaju indeks razvijenosti do 100 odsto, pa maksimalno mogu dobiti do 70 odsto opravdanih troškova ili 13.000 eura.
Za digitalizaciju je planirano 300 hiljada eura, što je za 50 hiljada više nego 2023. U odnosu na tu godinu, uvećana je i refundacija za integraciju poslovnih softvera do 50 odsto opravdanih troškova, na maksimalno 3.000 eura. Takođe ako su žene osnivači i vlasnici najmanje polovine firme ili osobe do 35 godina, maksimum podrške je do 80 odsto odnosno do 4.500 eura. U dokumentu se navodi da je ove godine cijeli proces, od apliciranja i predaje zahtjeva za refundaciju, u potpunosti digitalizovan. Navodi se i da jedan podnosilac zahtjeva može da aplicira na dvije programske linije te da mogu se prijave i nove firme, koje imaju predat samo jedan finansijski izvještaj.
Dodaje se da je refundacija opravdanih troškova moguća za poslovanje u periodu od 1. januara do 31. oktobra ove godine. Više novca je spremljeno i za realizaciju specijalizovanih softverskih rješenja veće kompleksnosti, gdje je umjesto dosadašnjih maksimalnih 20 hiljada, moguća refundacija do 30 hiljada eura. Uvedena je i nova kategorija, podrška za digitalni marketing pri čemu se dio troškova može refundirati maksimalno do 3.000 eura. Takođe, ako polovinu osnivačke strukture čine žene i osobe do 35 godina starosti, maksimalna podrška za opravdane troškove može biti 4,5 hiljada eura.
Mladima i ženama 200 hiljada
Za vaučere za žene i mlade je planirano 200 hiljada eura, isto kao i prošle godine. Za ovu liniju moguća je isplata dijela troškova u visini od 70 odsto ugovorene subvencije, od najmanje hiljadu do najviše 8.000 eura. Ova mjera je prethodno bila od 500 do 7.000 eura. Pravo učestvovanja kao i ranije imaju MMSP i preduzetnici kod kojih puno vlasništvo firme imaju žene i oni do 35 godina starosti, dok će se za one koji rade u opštinama sa indeksom razvijenosti do 100 odsto, bespovratna pomoć uvećati za deset odsto bez promjene maksimuma.
Od ukupnog budžeta, za unapređenje proizvodnih kapaciteta namijenjeno je dva miliona eura, nabavku opreme male vrijednosti - 500 hiljada eura, podršku digitalizaciji - 300 hiljada eura i za vaučere za mlade i žene - 200 hiljada eura
Podrška će biti uvećana za 10 odsto one koji posluju u Petnjici, Andrijevici, Gusinju, Plavu, Rožajama, Tuzima, Beranama, Bijelom Polju, Šavniku, Mojkovcu, Kolašinu, Pljevljima, Plužinama, Ulcinju, Baru, Žabljaku, Cetinju, Nikšiću, Danilovgradu i Zeti. Za one indeks razvijenosti iznad 100 odsto, neće biti povećanja procenta. Uvećanje će ipak dobiti firme koja u kojoj su žene i mladi do 35 godina, vlasnici 50 ili više odsto kompanije.
“U slučaju da po zatvaranju javnog poziva za podnošenje prijava i evaluacije istih, ostanu neutrošena sredstva u okviru pojedinačnih programskih linija, ista će se preusmjeriti za finansiranje projekata sa liste čekanja po redosljedu prispijeća u okviru cijelog programa”, piše u dokumentu.
Ističe se oni koji su prošle godine koristili subvencije programa za nabavku opreme velike vrijednosti i cirkularne ekonomije, sada neće imati pravo da učestvuju u liniji za unapređenje proizvodnih kapaciteta. Isto važi i za one koji su koristili mjere za nabavku opreme male vrijednosti i vaučere za mlade i žene, pa sada neće moći koriste te linije. Navodi se i da firma ne može istovremeno da koristi novac iz linije za unapređenje proizvodnih kapaciteta, za podršku malim ulaganjima i vaučere za žene i mlade u biznisu, u istoj kalendarskoj godini.
Tako preduzetnici i povezana lica mogu aplicirati najviše za dvije linije u programu, kao i u okviru samo jedne komponente pojedinačne linije, dok firma ne može koristiti i pružati uslugu unutar iste linije. Ranije je prijava bila moguća, ako u posljednjih šest mjeseci do dana objavljivanja javnog poziva, nije bilo promjena u strukturi vlasništva ili adrese firme, kao prelaza u drugu opštinu kako bi dobili više novca. Uslov za promjenu adrese i sada važi, a ističe se da je obavezno da do 31. decembra 2023. nije bilo promjena u strukturi vlasništva firme.
Više od 45 hiljada mikro, malih i srednjih preduzeća
Prema podacima Uprave prihoda i carina, u Crnoj Gori je prošle godine bilo 45.153 MMSP, što je 13 odsto više nego u 2022, ili 41,05 odsto više nego 2019. godine.
“Od MMSP, najviše je bilo registrovano mikro preduzeća 42,914 odnosno 95,04 odsto, koja zapošljavaju 76,752 lica odnosno 54,72 odsto. Zatim malih preduzeća je bilo 1,9 hiljada tj 4,34 odsto, koja zapošljavaju 36.540 lica ili odnosno 26,05 odsto. Dok je broj srednjih preduzeća bio 267, odnosno 0,59 odsto koja zapošljavaju 26.978 lica tj 19,23”, piše u programu.
Bonus video:
