Studentski parlament UCG: Utvrđivanje fiksnog iznosa studentskih kredita i stipendija bilo bi korak unazad

Studentski parlament Univerziteta Crne Gore (SPUCG), krovno studentsko predstavničko tijelo, koje zastupa interese studenata na 19 univerzitetskih jedinica UCG-a, oglasio se povodom prijedloga zakona o izmjeni i dopuni Zakona o visokom obrazovanju i Zakona o stručnom osposobljavanju lica sa stečenim visokim obrazovanjem koje je utvrdila Vlada Crne Gore.

Njihovo saopštenje "Vijesti" prenose integralno:

"Studentski parlament UCG kontinuirano se zalaže za izradu novog Zakona o visokom obrazovanju, te s tim u vezi upućuje inicijative nadležnim organima (Vladi i resornom ministarstvu) sa ciljem artikulacije zahtjeva studenata. Dalje, u sferi našeg interesa je i Program stručnog osposobljavanja lica sa stečenim visokim obrazovanjem, koji nesumnjivo predstavlja program od velikog značaja za ogroman broj mladih ljudi.

Aktuelnim Zakonom o visokom obrazovanju, čl. 109 st. 2 i 3. propisano je da se visina studentskog kredita određuje u iznosu koji ne može biti niži od 25%, a visina stipendije za najbolje studente u iznosu koji ne može biti niži od 50% minimalne zarade u Crnoj Gori.

Iako izmjene i dopune Zakona o visokom obrazovanju nisu bile nužne za implementaciju pomenutog programa, kao i da nije postojala najava o uvođenju i primjeni ovakvog rješenja, prilično smo neprijatno iznenađeni, a isto osjećanje dijeli i studentska populacija.

Novopredloženim zakonskim rješenjem (Prijedlog izmjena i dopuna Zakona o visokom obrazovanju) definisano je da visinu studentskog kredita i stipendije za najbolje studente utvrđuje Vlada, na prijedlog Ministarstva, u zavisnosti od raspoloživih budžetskih sredstava.

Budući da je prijedlogom Zakona o izmjenama i dopuni Zakona o radu predviđeno da minimalna zarada, u neto iznosu, iznosi 600,00 eura za zaposlene na radnim mjestima do V nivoa kvalifikacije obrazovanja, odnosno 800,00 eura za zaposlene na radnim mjestima sa VI i višim nivoom kvalifikacije obrazovanja - bilo je očekivano da će iznos studentskog kredita, odnosno stipendije biti određivan kao do sada, u procentualnom iznosu - ali uzimajući u obzir ,,dvostepenu“ minimalnu zaradu i to na način:

Kada je u pitanju studentski kredit:

- u iznosu koji ne može biti niži od 25% od minimalne zarade koja iznosi 600,00 eura, za studente osnovnih studija, u skladu sa najvišim postignutim nivoom kvalifikacije obrazovanja (V nivo);

- u iznosu koji ne može biti niži od 25% od minimalne zarade, koja iznosi 800,00 eura, za studente postdiplomskih master i specijalističkih studija, u skladu sa najvišim postignutim nivoom kvalifikacije obrazovanja (VI nivo);

Kada su u pitanju stipendije za najbolje studente:

- u iznosu koji ne može biti niži od 50% minimalne zarade u Crnoj Gori, koja iznosi 600,00 eura, za studente osnovnih studija, u skladu sa najvišim postignutim nivoom kvalifikacije obrazovanja (V nivo);

- u iznosu koji ne može biti niži od 50% minimalne zarade u Crnoj Gori, koja iznosi 800,00 eura, za studente postdiplomskim master i specijalističkih studija, u skladu sa najvišim postignutim nivoom kvalifikacije obrazovanja (VI nivo);

Dodatno, predloženo zakonsko rješenje nas zabrinjava iz razloga što pruža veliki stepen slobode u pogledu određivanja iznosa sredstava koja se izdvajaju, odnosno odnose na studentski standard. Mišljenja smo da je aktuelno rješenje, koje uzima u obzir procentualne iznose minimalne zarade, odnosno minimalnih zarada, prilično dobro - i da se samo tako može obezbijediti da sa rastom minimalne zarade, odnosno zarada dođe i do rasta iznosa davanja namijenjih studentima.

S tim u vezi, napominjemo da bi i utvrđivanje fiksnog iznosa studentskih kredita i stipendija, u odnosu na aktuelno zakonsko rješenje bilo korak unazad, te da bi dodatno, nepotrebno komplikovalo uklađivanje iznosa ovih davanja u unosilo dodatnu nesigurnost po pitanju studentskog standarda.

Nema sumnje da iznos davanja namijenjenih studentima, odnosno prava iz studentskog standarda, mora pratiti rast minimalne zarade, kao i cjelokupnu socio-ekonomsku situaciju, odnosno stanje u državi.

II

U setu predloženih izmjena i dopuna zakona nalazi se i prijedlog Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o stručnom osposobljavanju lica sa stečenim visokim obrazovanjem.

Studentski parlament UCG pozdravlja odluku Vlade Crne Gore da se ide u pravcu povećanja iznosa naknade za korisnike Programa stručnog osposobljavanja lica sa stečenim visokim obrazovanjem. Ipak, želimo napomenuti, da smo ipak stava da je povećanje pomenute naknade trebalo biti u značajnijem iznosu, odnosno da je ista trebala iznositi 800 eura. Prethodno iz razloga što su korisnici programa stručnog osposobljavanja svršeni visokoškolci, odnosno lica sa stečenim VI ili VII-1, odnosno VII-2 nivoom kvalifikacije obrazovanja, te bi naknada za njihov rad trebala da nastavi da prati iznos minimalne zarade predviđen za taj nivo kvalifikacija.

III

Otvoreni smo za uključivanje u diskusiju i postupke donošenja svih odluka koje se odnose na studentsku populaciju i mlade uopšte, a čijim radom koordiniše Vlada Crne Gore, odnosno njena ministarstva. Drugačiji pristup smatramo neopravdanim, posebno uzimajući u obzir naše iskustvo u pomenutim oblastima, praksu i doprinos razvijanju i unapređivanju sistema visokog obrazovanja, zapošljavanja mladih ali i omladinskih politika uopšte. Sigurni smo da možemo mnogo toga pružiti u okviru ovakvih postupaka, a svakako da smo jedini pozvani da u ime studenata to i činimo.

Na samom kraju, ukazujemo na činjenicu smo članom 112 Zakona o visokom obrazovanju, te članom 3 Zakona o mladima prepoznati kao organizacija koja je ovlašćena za zastupanje i zaštitu prava i interesa studenata i sprovođenje omladinske politike u smislu preduzimanja mjera i aktivnosti za poboljšanje položaja mladih, njihovog ličnog i društvenog razvoja kao i uključivanja u društvene tokove", navodi se u reagovanju.