Crna Gora danas počinje sa izradom nacionalne studije za identifikaciju lokacija s visokim razvojnim potencijalom i niskim ekološkim i društvenim konfliktom za razvoj solarnih i vjetroelektrana - Montenegro Energy Growth and Acceleration (MEGA).
Izrada tog dokumenta je sa ciljem da se ubrza tranzicija ka obnovljivim izvorima energije, te podrži proces dekarbonizacije energetskog sektora.
Izradu MEGA studije sprovode The Nature Conservancy (TNC) i Eko-tim, u saradnji sa crnogorskim Ministarstvom energetike, koje će ujedno i koordinirati procesom izrade studije i obezbijediti institucionalnu podršku.
U zajedničkom saopštenju te tri strane navodi se da će nacionalni projekat primijeniti međunarodno priznatu „smart siting“ metodologiju, koju je razvio TNC.
„Navedeni pristup će omogućiti identifikaciju područja za instalaciju solarnih i vjetroelektrana, koja neće imati sukob sa značajnim prirodnim, kulturno-istorijskim kao i društveno-ekonomskim vrijednostima, ili će ti sukobi biti minimalni“, navodi se u saopštenju.
Projekat predstavlja nadogradnju pilot studije izrađene za teritoriju Opštine Nikšić, koja je pokazala da je moguće na području samo jedne opštine proizvesti dovoljno energije za snabdijevanje oko 200 hiljada domaćinstava u Crnoj Gori, a pritom minimalno uticati na prirodu i ljude.
Početak projekta ozvaničen je danas na održanom sastanku Savjetodavnog odbora, uz podršku Ministarstva energetike i Agencije za investicije Crne Gore.
„Ovaj odbor sačinjen je od predstavnika relevantnih nacionalnih, regionalnih i međunarodnih institucija u oblasti energetike, prostornog planiranja, zaštite životne sredine i finansija, koji će tokom trajanja projekta davati smjernice i omogućiti da se potencijal studije iskoristi kroz implementaciju njenih rezultata u nacionalne politike“, dodaje se u saopštenju.
Uzimajući u obzir da je prepoznata kao žarište biodiverziteta, te ambiciozan cilj od 50 odsto udjela energije iz obnovljivih izvora u ukupnoj finalnoj potrošnji energije do 2030. godine, Crna Gora mora povećati kapacitete solarne i vjetroenergije, uz očuvanje prirodnih i društvenih vrijednosti.
Kao i slične analize koje TNC zajedno sa partnerima sprovodi u drugim zemljama u regionu, MEGA studija će omogućiti Crnoj Gori da odredi područja ubrzanog razvoja obnovljivih izvora energije (takozvanih RAAs), u skladu sa novom evropskom Direktivom o obnovljivim izvorima energije.
Nakon transponovanja Direktive od Energetske zajednice, obaveza uspostavljanja RAAs će se primjenjivati i na Crnu Goru kao njenu članicu.
Pored spoljnih stručnjaka, na izradi studije će biti angažovani i eksperti iz relevatnih državnih institucija i kompanija, kao što su Agencija za zaštitu životne sredine, ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine i poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Crnogorski elektroprenosni sistem (CGES).
Državna sekretarka u Ministarstvu energetike, Biljana Ivanović, kazala je da je Crna Gora posvećena energetskim i klimatskim ciljevima i smanjenju zavisnosti od fosilnih goriva.
„Nacionalna studija će nam pomoći da strateški planiramo i ostvarimo diversifikovanu proizvodnju električne energije koja je ekološki i ekonomski održiva, a ujedno će to biti jedan od mehanizama pomoću kojeg ćemo ostvariti ciljeve do 2050. godine, u smislu učešća naše zemlje u dostizanju klimatske neutralnosti“, rekla je Ivanović.
Programski direktor za jugoistočnu Evropu TNC-a, Igor Vejnović, saopštio je da iskustvo TNC-a sa pametnim mapiranjem pokazuje da razvoj obnovljivih izvora energije moze ići ruku pod ruku sa očuvanjem prirode i potreba lokalnih zajednica.
„Ova metodologija pomaže u identifikaciji područja koja podržavaju održiv razvoj i ubrzavaju investicije. Potencijal za proizvodnju električne energije iz sunca i vjetra u Crnoj Gori je neupitan. Pristup koji ćemo koristiti u izradi MEGA nacionalne studije omogućiće nam da što preciznije odredimo potencijal obnovljivih izvora energije u megavatima, kao i da prepoznamo najoptimalnije lokacije gdje se elektrane mogu graditi, a da se ne narušavaju ničija prava”, rekao je Vejnović.
On je dodao da je uvjeren da je ovo pravi put koji može podržati Crnu Goru u zahtjevnom procesu energetske tranzicije.
Izvršni direktor Eko-tima, Milija Čabarkapa, rekao je da je za tu organizaciju, koja intenzivno prati pitanja dekarbonizacije elektro- energetskog sektora u Crnoj Gori, izrada nacionalne studije mapiranja niskokonfliktnih lokacija za solar i vjetar od posebne važnosti, naročito što će čitav proces uživati institucionalnu podršku.
„Imajući u vidu da je proces dekarbonizacije, ne samo energetsko pitanje, već i socijalno i ekološko, vjerujemo da ćemo kroz ovakav pristup imati konkretne rezultate koji će pomoći Crnoj Gori da dekarbonizuje svoj energetski sektor, a da pri tome napravi minimalne uticaje na prirodu i ljude”, zaključio je Čabarkapa.
Bonus video:
