Unapređenje zakonskog okvira za biznis i harmonizacija pravne regulative sa zakonodavstvom Evropske unije (EU), i dalje je važan preduslov za ekonomski prosperitet Zapadnog Balkana, zaključeno je na međunarodnoj Konferenciji o ekonomiji koju je ove sedmice organizovala Privredna komora (PKCG).
Zaključke i preporuke Konferencije o ekonomiji Montenegro 2024, koja je održana u hotelu Splendid u Budvi na temu Decenija Berlinskog procesa, tradicionalno je saopštio profesor Saša Popović sa Ekonomskog fakulteta Univerziteta Crne Gore.
“Tokom protekle decenije, Berlinski proces, kao regionalna platforma, opravdao je političke ambicije, iako nije rezultirao visokim stepenom regionalne ekonomske integracije. Zapadni Balkan ovaj proces želi da vidi ne samo kao način za internu integraciju, već i kao način izgradnje partnerskog odnosa sa EU, do potpune integracije s njom”, jedan je od zaključaka konferencije.
Pored toga, zaključeno je da je neophodno dalje unapređenje dijaloga o regionalnoj saradnji, kao preduslova svih drugih inicijativa, i značajno veći nivo implementacije usvojenih rješenja ka uspostavljanju jedinstvenog integralnog tržišta u regionu.
“WB6 ekonomija je u prosjeku rasla 3,1 odsto godišnje u poslJednjih deset godina, čime se region branio od emigracija, posljedica covid krize i visoke inflacije, dok je prosjek EU u posmatranom periodu bio dva odsto. Brži rast, ali ne i brži progres”, zaključeno je na konferenciji.
Na konferenciji je konstatovanoi da je karbonski intenzitet WB6 regiona, u poređenju sa EU, četiri puta veći i sporije opada od EU prosjeka. Ukoliko u narednoj dekadi ne bude značajnijih promjena u regionu, vremenom će karbonski intenzitet udaljiti WB6 region od EU.
Uprkos ugovoru o slobdnoj trgovini (CEFTA), evidentno je odusustvo progresa u regionalnoj trgovinskoj integraciji, kao posljedica značajnih necarinskih barijera.
“Unapređenje zakonskog okvira za biznis i harmonizacija pravne regulative sa zakonodavstvom EU, i dalje je važan preduslov za ekonomski prosperitet Zapadnog Balkana, uprkos signalima evropskih biznisa o pretjeranoj regulativi koja može dobiti karakteristike biznis barijere”, jedan je od zaključaka.
Konstatovano je i da je posljednjih godina protekle dekade, WB6 region uspio da privuče relativno visok nivo stranih direktnih investicija, što je rezultat nižih troškova radne snage, većih poreskih podsticaja i manjih regulatornih ograničenja za strane investitore. Strane direktne investicije podstiču ekonomske performanse regiona.
“Ukidanje rominga u mobilnoj komunikaciji u okviru WB6 regiona imalo je pozitivan uticaj na komunikacionu integraciju regiona i pokazalo prednosti povezivanja regiona u smislu protoka informacija, kao preduslova za protok roba, usluga, rada i kapitala. Ova inicijativa može poslužiti kao uspješan primjer za ukidanje poslovnih barijera unutar WB6 regiona”, zaključak je konferencije.
WB6 region je emigraciono intenzivan i postoji realna opasnost od manjka kvalifikovane radne snage u budućnosti. Preporuka je donosiocima odluka da u kreiranju socio-ekonomskih politika s visokim priroitetom traže rješenje za ovaj problem.
Zaključeno je da energetski sektor regiona i proces tranzicije ka zelenoj ekonomiji umnogome zavise od modernizacije, unapređenje mreža i skladišnih kapaciteta, što upućuje na zaključak da su u ovom sektoru neophodne dodatne investicije.
“Za veći prliv privatnih investicija u zelenu tranziciju neophodan je doprinos javnog sektora, u smislu kreiranja okvira za deriskiranje investicija”, zaključak je konferencije.
Pored toga, konstatovano je da Berlinski proces nije pojednostavio prekogranični segment online trgovine, a on čini jedan od stubova zajedničkog regionalnog tržišta.
“Tehničke i infrastrukturne barijere ne postoje za online trgovinu u WB6 regionu. Glavni izazovi su harmonizacija legislative i edukacija, kako privrede, tako i krajnjih korisnilka proizvoda. Sve što uradimo po pitanju pojednostavljenja prekogranične trgovine uopšte i online trgovine u okviru WB6 regiona podići će nivo spremnosti svake zemlje kandidata za pridruživanje evropskom tržištu”, zaključak je konferencije.
Formalizacija e-trgovine rješava veliki problem trgovine u sivoj zoni, koja se odvija na socijalnim mrežama.
Dvodnevna konferencija, tokom koje je održano šest panela, okupila je predstavnike vlada i poslovnih zajednica iz Zapadnog Balkana i Njemačke.
Bonus video:
