Nepromišljen, rizičan, neodgovoran, pranje novca – tako su odbornici opozicije u Skupštini opštine (SO) Bar danas nazvali rebalans budžeta te opštine što je izazvalo žustru raspravu.
Rebalans je usvojen na današnjoj sjednici i njime je budžet Opštine Bar sa 45 uvećan na 64,7 miliona eura čime su odbornici vlasti većinski bili zadovoljni pa je za njih bio istorijski i rekordni.
Glasovima 19 poslanika vlasti i šest protiv glasova opozicije prihvaćen je rebalans za 2024. godinu odnosno Predlog odluke o izmejnama i dopunama Odluke o budžetu Opštine Bar.
Iako su za njega glasali, odbornici vlasti imali su i neke zamjerke a najoštrije su bile po pitanju toga što je od 20 miliona eura odvojeno za socijalnu zaštitu.
U budžet je ušao novac po osnovu prihoda od komunalija i kamate, u skladu sa prinudnom naplatom nezimirenog duga za Maljevik a na osnovu pravosnažne presude Osnovnog suda u Baru kojom je kompanija "Sonuba Montenegro" primorana da toj lokalnoj upravi isplati oko 19 miliona i 850 hiljada eura kao naknadnu za komunalno opremanje zemljišta na Maljeviku.
Kako su ranije pisale "Vijesti", ta kompanija sa ruskim kapitalom tužila je Opštinu Bar da je protivzakonito naplatila taj novac i zahtijeva da se on vrati a sudija barskog Osnovnog suda najavio je presudu u tom postupku za 20. novembar.
Momčilo Leković (Demokratska Crna Gora) kazao je da je namjera lokalne vlasti da "opere" novac od Maljevika tako što će ga uvrstiti u budžet nakon čega će mu se izgubiti sav trag kao što je učinjeno i sa prodajom Maljevika od koje je, po njegovim riječima, najviše profitirala porodica Đukanović i Prva banka.
Njegova ocjena da se rebalansom "pere novac" izazvala je oštru reakciju predsjednika Opštine Bar, Dušana Raičevića, koji ga je upozorio da su to oštre riječi te krivično djelo i da se takvim rječnikom ne služi.
Uslijedila je žustra rasprava između Lekovića i Raičevića što je rezultiralo pauzom u zasijedanju.
Odbornici Demokratske partije socijalista (DPS) zahtijevali su da Leković dostavi dokaze za te optužbe.
Raičević se kasnije izvinio za svoje ponašanje i kazao da to nije njegov manir ali da neće dozvoliti da odbornike i opštinske službenike iko naziva kriminalcima.
Sjednica je prekinuta i nakon što je odbornica Demokrata, Valentina Minić, upozorila direktora Sportsko-rekreativnog centra "Topolica", Božidara Jankovića (DPS) da ne dobacuje sa mjesta nakon čega je on počeo da viče a ona zahtijevala njegovo udaljenje sa sjednice.
Leković je u raspravi o budžetu istakao da je planirano povećanje sredstava za loklane puteve sa šest na devet i po miliona, do kraja godine, a do sada je utrošeno 77 hiljada eura.
Između ostalog, novac za rasvjetu povećavaju, naglasio je, sa 600 hiljada na milion eura, a do sad su izdvojili oko pet hiljada eura.
Problematizovao je to što postoji mogućnost da će ovaj novac, ukoiliko sud tako odluči, Opština Bar morati u potpunosti ili dijelom da vrati što će izazvati brojne probleme.
"Posljedice usvajanje ovog rebalansa građani će osjetiti sljedeće godine kada će na dnevnom redu biti utrošak ovih sredstava o kojima gvoorimo. Kupovaće se vjerovatno nova službena vozila, trošiće se potpuno neadekvatno i netranspartento. Projekata nema nigdje, vratite se na ono što su vam obećavali 2022. godine pred izbore a pogledajte šta danas imate, nemate ništa", poručio je Leković.
Leković i Milan Nešković (Demokrate) doveli su u pitanje i četiri miliona eura koja su rebalansom planirana za sudske troškove i pitali da li to opštinsko rukovodstvo planira da nastavi praksu predsjednika, Dušana Raičevića, i tuži pa se naplati od Opštine za godišnje odmore i šta god drugo može.
Branimir Lakićević (Za budućnost Bara) pitao je zbog čega nijesu sačekali presudu suda u slučaju Maljevik pa onda radili rebalans jer ukoliko budu u poziciji da moraju da vrate sav ili dio tog novca, to će poništiti ovaj dokument i zahtijevati novi.
Odbornica Demokrata, Valentina Minić, kazala je da je te milione Opštini Bar obezbijedila opozicija jer je njihov odbornički klub dao glavni doprinos za naplatu tih potraživanja i upozoravao na "štetne sporazume koji će jednog dana nekoga odvesti u zatvor".
Kada su u pitanju donacije preduzećima ona je kazala da je uvijek bila kritivovana kada je govorila o niskim prihodima lokalnih preduzeća a sada izgleda da im se mora dati dosta novca zbog slabog profita.
Pet puta su uvećana sredstva za vodovod, istakla je, a odborinci vlasti će danas glasati za povećanje cijene vode u Baru.
Istakla je to što je kabinet predjsednika Opštine duplirao sve planirane troškove, a pohvalila to što su za 100 odsto povećane subavencije za prolaz kroz tunel Sozina.
Drago Drobnjak iz kluba Socijaldemokrata (SD) kazao je da smatra da su sredstva kvalitetno raspoređena posebno u dijelu kapitalnog budžeta, otplatu dugovanja i tekuće troškove.
Jelena Dabović (SD) naglasila je da je za pojedince, organizacije i planove, a kojima je potrebna pomoć u domenu socijalne zaštite ili se njome bave izdvojeno nula eura od 20 miliona što je ona ocijenila kao neprihvatljivo.
"Iz nadležnog odbora su me informisali da nije bilo takvih inicijativa, što razumnijem, ali ne mogu da prihvatim to što sami ne prepoznajemo značaj i važnost ovih pitanja a svakodnevno svjedočimo poskupljenjima, sve većem siromaštu", poručila je ona.
Napomenula je da sredstva nisu odvojena ni za opštinske projekte odnosno realizaciju Lokalnog akcionog plana za socijalnu i dječiju zaštitu i unaprjeđenje socijalne inkluzije. Pitala je na koji način će se odlučivati koja će djeca dobiti subvencije i na koji način, jer dok su neka djeca dobila više subvencija dok druga nijesu nijednu, a potrebna im je, i pitala zašto nadležni sekretarijat nije sam pokrenuo ovu inicijativu ukoliko drugi nijesu.
Emir Peričić (DPS) poručio je da sredstva o kojima oni raspravljaju "istorijski iznos u Opštini Bar" te da će teško ikada više biti u prilici da imaju ovoliko sredstava u budžetu. On se pozvao i na mišljenje Ministarstva finansija koje kaže da nema primjedbi na ovu odluku o rebalansu.
"Ohrabrujućim" je nazvao iznose koji su planirani izdvajanjem u dijelu kapitalnog budžeta koji iznosi nešto više od 34 miliona eura. Kao najznačajnije, između ostalog, on je istakao rashode za tekuće održavanje javne infrastrukture, građevinskih objekata i opreme koji su uvećani za skoro 400 hilajda eura.
Radomir Novaković (Biram Bar) kazao je da smatra da se ovaj rebalans budžeta radi kasno budući da su pare od Maljevika "legle" krajem januara a sada je kraj oktobra i kada prođu sve zakonske procedure, ostaće oko 45 dana da se ovaj novac koristi do kraja godine.
On je pitao koji je to veliki projekat kojim trenutno rukovodi Opština Bar a da nije olimpijski bazen i kritikovao iste podatke o planiranim i ostvarenim troškovima u kapitalnom budžetu kao i odbornik Leković.
Raičević: Istorijski budžet Opštine Bar
Prvi čovjek barske opštine, Raičević, kazao je da je činjenica da će nakon usvajanja rebalansa budžeta govoriti o najvećem budžetu Opštine Bar u prethodnih 20 godina.
Odgovorio je na pitanja odbornika i poručio da je sudski spor sa komapnijom "Sonuba" aktuelizovan prošlog oktobra kada je Opština pokrenula proces prinudne naplate te da se za rebalans nije moglo čekati do 20. novembra jer bi to bilo kasno u zavisnoti od presude Osnovnog suda.
Peričiću je odgovrio da je u planu saobraćajnica od barske bolnice do naselja Sveti Ivan kao alternativa jadranskoj magistrali te da će nakon izrade elaborata utvrditi zauzeće državne imovine od strane privatnih lica.
"Nijedan jedini cent novca koji smo prihodovali od Maljevika nije nenamjenski utrošen niti će biti. Dominantno mora biti usmjeren ka DUP-u Sutomore centar i DUP-u Maljevik gdje je neophodno da se realizuju projekti izgradnje komunalne infrastrukture a preostalih 10 miliona prihodovanih kroz ovu presudu su sredstva koja pripadaju tekućem budžetu", naglasio je.
Po Raičevićevim riječima, oni neće potrošiti deset miliona eura do kraja godine za tekuće troškove a ukoliko ih prenesu u budžet za narednu godinu, 2025., ti milioni će iz tekućeg preći u kapitalni budžet i mogu se koristi za kapitalne projekte.
Kada su u pitanju drva za ogrijev za socijalno ugrožene porodice koje koriste narodnu kuhinju, Raičević je odgvovorio da je upozant sa tim zahtjevom sa javne rasprave ali da je to samo pokazatelj da je neophodna jednistvena evidencija jer je on siguran da u registru Centra za socijlani rad sigurno ima onih kojim su potrebna drva za ogrijev a da nisu korisnici usluga "Žena Bara".
Razmotirće, kazao je, povećanje sredstava sa takvim ciljem u budžetu za narednu godinu.
Više novca za lokalna preduzeća, stipendije, subvencije za Sozinu i "Mornar"
Nacrt Odluke o izmjenama i dopunama Odluke o budžetu Opštine Bar predstavili su sekretarka za finansije Ivana Backović i sekretar za imovinu i investicije Stefan Šušter koji su odgovarali i na pitanja odbornika.
Backović je, odgovarajući odbornicima, kazala da je zakonska procedura za rebalans ista kao i za usvajanje budžeta pa se sekretarijat na čijem je ona čelu obratio svim potrošačkim jedinicama za dostavljanje mišljenja i iskazivanje potreba za korekcije što su oni i učinili.
"Administarivni materijal je povećan za sedam hiljada eura, povećanje je evidentirano kod Službe za vršenje komunalnog nadzora, Komunalne policije, za nabavku radne odjeće. Što se tiče sredstava za reprezentaciju ona su povećana za 500 eura a povećanje se odnosi na službu glavnog gradskog arhitekte", ispričala je Backović.
Šušter je odgovarajući na pitanja kazao da će devet miliona od presude za Maljevik biti uloženo baš u taj lokalitet i Sutomore, a ostatak odnosno kamata će biti raspoređeno u tekući budžet.
Svetlana Gažević, sekretarka za lokalnu samoupravu, odgovorila je na pitanja odbornica Građanskog pokreta URA i SD-a na pitanja iz domena socijalne zaštite i ispričala da je prve godine, nakon raspisivanja konkursa za subvencije za djecu pristiglo 992 prijave pa su oni bili u mogućnosti da uvaže svaku a uprkos povećanju iznosa za subvencije, ove godine nijesu mogli to učiniti jer je prisitiglo 550 zahtjeva više u odnosu na prošlu godinu.
Postoji sistem bodovanja, naglasila je, a postoji mogućnost da se ove godine prijavilo više porodica koje žive u većoj socijalnoj ugroženosti od onih koji su to pravo ostvarili prošle godine pa ove nijesu ispunili uslove odnosno nijesu imali dovoljno bodova.
U rebalans nijesu mogli uvrsititi povećanje tih subvencija, naglasila je, jer se raspisuje jedan konkurs godišnje koji je za tekuću godinu završen i neće biti ponovljen do novog iduće godine.
Napomenuli su da je glavni razlog za rebalans budžeta ostvarenje prihoda po osnovu prihoda od komunalija i kamate, u skladu sa prinudnom naplatom nezimirenog duga za Maljevik a na osnovu pravosnažne presude Osnovnog suda u Baru kojom je kompanija "Sonuba" primorana da toj lokloj upravi isplati oko 19 miliona i 850 hiljada eura kao naknadnu za kompunalo opremanje zemljišta na Maljeviku.
Backović je još jednom ponovila da je namjera Opštine Bar da višeprihodovana sredstva investira u najvećem dijelu u razvojne i infrastrukturne projekte ali da se izdvoje sredstva za isplatu dospjelih dugova iz ranijeg perioda kao i za subvencije mjesnim zajednicama, pojedincima, kulturnim i sportskim organizacijama.
Rebalansom su ukupni primici planirani na oko 64 miliona eura, što je oko 43 odsto više od planiranog. Izdaci su u skladu sa primicima, pa čine isto oko 64 miliona, a kako je kazala Backović, najveći dio je namijenjen za kapitalne projekte.
Stipendije koje daje Opština Bar su rebalansom uvećane za 150 odsto, pa će barski studenti ove godine imati priliku da konkurišu za uvećane iznose stipendija koje će iznositi, u zavisnosti od prosječne ocjene, po 200, 250 odnosno 300 eura.
Povećana su sredstva za transfere u obrazovanju i za unaprjeđenje sporta i sportskih aktivnosti kao i za podršku i finansiranje preduzeća čiji je osnivač Opština Bar.
Rebalansom budžeta, između ostalog, za 100 osto su povećane subvencije za prolazak kroz tunel Sozina za stanovnike Crmnice, Šestana i okolnih sela. Skoro 80 odsto su povećana sredstva za održavanje javnih dobara i objekata.
Kulturnom centru rebalasom će se povećati finansiranje za 78 hiljada, Radio Baru 15 hiljada, Kući maslina 25 hiljada, Vodovu i Komunalnim djelatnostima oko 600 hiljada, Lovstvu 15 hiljada i Sportsko-rekreativnom centru 34 hiljade.
Za sportski i košarkaški klub "Mornar" namijenili su po 100 hiljada više i za ostale aktovnosti u sportu 130 hiljada više.
Stefan Šušter, sekretar Sekretarijata za imovinu i investicije, govoreći o rebalansku kapitalnog budžeta kazao je da su primici do kraja ove godine planirani u iznosu od 31 milion 850 hiljada eura što je za osam miliona i 850 hiljada eura više od planiranog.
Prihod po osnovu komunalnog opremanja zemljišta biće veći za nešto manje od 135 odsto za osam miliona više u odnosu na plan kapitalnog budžeta za ovu godinu. Kazao je da su izdaci povećani zbog izgradnje lokalne putne mreže što je ugovorna obaveza Opštine prema investitorima koji u Baru grade infrastrukturne projekte.
Backović je zaključila da će izvještaj sa javne rasprave, nakon sačinjavanja, biti objavljen na sajtu Opštine Bar te da će oni sa ostalim nadležnim sekretarijatima procijeniti šta se od pristiglih predloga može obuhvatiti rebalansom budžeta.
Sjednici su prisustvovali direktori i direktorice svih opštinskih preduzeća, službi i institucija a čiji je osnivač Opština Bar a odbornici su u nekoliko navrata kazali da su im predsjednici Skupštine i Opštine naglasili da je prisustvo obavezno.
Bonus video: