Izmjenama i dopunama zakona o vazdušnom saobraćaju koji je u skupštinskoj proceduri predlaže se uvođenje u crnogorsko zakonodavstvo avio-linija od javnog interesa - PSO (Public Service Obligation) što primjenjuje većina članica Evrospke unije (EU) shodno evropskim direktivama.
PSO je aranžman kojim država putem javne nabavke nudi subvencije avio-prevoznicima, tako da avio-prevoznik koji pobijedi na tenderu ima obavezu obavijanja avio-prevoza na tačno odredenim rutama u određenom vremenskom periodu, za određenu naknadu. Postoje jasno određeni uslovi koje jedna ruta mora da ispuni kako bi se smatrala rutom od javnog interesa.
Izmjene ovog zakona je predložio klub poslanika Demokratse narodne partije (DNP) kroz izmjene člana 37 važećeg Zakona o vazdušnom saobraćaju. Razlog za predlaganje uvođenja PSO je bolja avio-dostupnost države i dalji razvoj turizma.
“Turizam predstavlja stratešku privrednu granu crnogorske ekonomije, imajući na umu da generiše oko 35% BDP-a države. Crna Gora je u određenoj mjeri već prepoznata kao turistička destinacija, a turizam kao jedna od najperspektivnijih djelatnosti i u budućem ekonomskom razvoju Crne Gore. Među najvažnijim faktorima razvoja naše destinacije i rasta turističkog prometa, a koji nije u domenu resora turizma, jeste bolja saobraćajna dostupnost Crne Gore, sa akcentom na avio-dostupnost. Posmatrajući globalna kretanja, jasno je da avio-saobraćaj predstavlja najbrži i najjednostavniji način povezivanja jedne destinacije, shodno gore navedenom smatramo da je izmjena člana 37 pravnog akta koji reguliše oblast vazdušnog saobraćaja i te kako opravdana”, navedeno je u obrazloženju izmjena i dopuna zakona.
Pojašnjeno je da ako avio-kompanije nemaju inicijaini komercijaini interes za obavljanje saobraćaja na određenim rutama, postoje mehanizmi prepoznati od strane regulative EU koji se mogu primijeniti u cilju bolje avio-povezanosti.
“Jedan od tih mehanizama je uvođenje linija od javnog interesa, takozvani PSO (Public Service Obligation). U oblasti obavljanja usluge od javnog interesa u vazdušnom saobraćaju postoje regulative (ez-a) br. 1008/2008 Evropskog parlamenta i Savjeta od 24. septembra 2008. godine o zajedničkim pravilima za obavljanje vazdušnog prevoza u Zajednici, te u tom smislu postoji potreba za usaglašavanjem sa pravnom tekovinom EU. Tokom vremena unapređivana je PSO procedura, a sada je glavni dokument koji definiše pravila PSO-a u vazdušnom saobraćaju u okviru EU Air Service Regulation 1008/2008. od 24. 9. 2008. godine. PSO reguliše obaveze za države članice EU, kao i za države koje su u postupku pridruživanja”, piše u obraloženju.
PSO je aranžman kojim država putem javne nabavke nudi subvencije avio-prevoznicima, tako da avio-prevoznik koji pobijedi na tenderu ima obavezu obavijanja avio-prevoza na tačno odredenim rutama u određenom vremenskom periodu, za određenu naknadu
Klub poslanika DNP-a je naveo da treba naglasiti da većina država članica u EU primenjuje predmetnu regulativu i da najviše avio-linija ima u Francuskoj.
“U 2019. godini je bilo čak 40 avio-linija, a zatim slijede Španija, Portugal, Grčka, Velika Britanija, Italija, Švedska, Finska, Irska ...Kako je državna pomoć avio-prevozika po opštem režimu zabranjena, primjetno je da zemlje članice EU koriste druge pravno dozvoljene mehanizme subvencija određenih drugih potreba, te da putem njih, posredno, pomažu avio-kompanije. PSO je dobro poznat mehanizam, eksplicitno definisan EU regulativom 1008/2008 koja predstavlja jednu od krovnih regulative EU u segmentu avijacije”, navodi klub poslanika DNP-a
U obrazloženju izmjena člana 37 prepoznaje se obaveza obavijanja usluge od javnog interesa, gdje se navodi da ako vazdušni prevoznik nema komercijalnog interesa za obavljanje usluga vazdušnog prevoza na određenoj liniji, koja je značajna za privredni i društveno-socijaini razvoj odredenog područja u Crnoj Gori, Vlada može da utvrdi obavezu obavijanja usluge na toj liniji kao usluge od javnog interesa.
Bonus video: