U Izvještaju o javnom dugu Crne Gore na 31. decembar 2016. godine, navedeno je da je u taj javni dug uračunat dug državnih kompanija od svega 40,59 miliona eura, međutim kako nisu navedene sve kompanije i ukupni iznosi taj dug može biti i preko 200 miliona.
Iznos duga koji je naveden odnosi se na Željezničku infrastrukturu (28,84 miliona), Željezničkog prevoza od 10,37 miliona i Radio televizije Crne Gore od 1,27 miliona eura.
Ti iznosi su mnogo manji od onih koji su prikazani u izvještajima revizora o njihovom poslovanju, a na spisku nema nekih od najvećih dužnika državnih firmi poput Montenegro erlajnsa i Crnogorske plovidbe čiji se dugovi vraćaju iz državne kase.
Prema izvještaju revizora o poslovanju Željezničke infrastrukture u 2016. kratkoročne i dugoročne obaveze ove kompanije su 50,2 miliona eura, dok je dug Željezničkog prevoza 21,6 miliona eura. Generalna direktorica Radio televizije Crne Gore Andrijana Kadija nedavno je kazala da je dug te medijske kuće 8,08 miliona eura. Kada se saberu ove sume dolazi se do toga da njihov dug nije 40 već 80 miliona.
Kako je ukupan javni dug na kraju prošle godine bio 2,5 milijardi ili 67 odsto BDP-a, iznos duga državnih kompanija koji je naveden u izvještaju od 40,59 miliona eura, činio je 1,59 odsto ukupnog javnog duga. Da se računa ukupan dug tih kompanije iz izvještaja, javni dug bio bi veći za još 1,6 procentnih poena BDP-a.
Dug državnog avioprevoznika, prema izvještaju iz septembra, iznosi 80 miliona eura, i skoro je duplo veći od ukupne imovine te kompanije. Crnogorska plovidba prema izvještaju o poslovanju iz 2016. ima dugove od 43 miliona eura.
Kada bi se ovi dugovi sabrali sa prethodnim stvarnim dugom prve tri kompanije, dolazi se da dug ovih pet kompanija iznosi 203 miliona. Taj iznos ne bi činio 1,59 odsto javnog duga već cijelih osam odsto, pa bi ukupan javni dug bio 73 a ne 67 odsto BDP-a.
Iz Ministarstva finansija su na pitanje “Vijesti” zašto su u javni dug računati dugovi samo ove tri kompanije odgovorili da se prema Zakonu u budžetu i fiskalnoj odgovornosti, dugu države i opština dodaje dug “pravnih lica i privrednih društava koja pretežno pružaju usluge od javnog interesa, koja su pod upravljačkom kontrolom i najvećim dijelom finansirana od države”.
“Montenegro erlajns i Crnogorska plovidba ne potpadaju pod navedenu definiciju iz razloga što svoje poslovanje ne finansiraju najvećim dijelom iz budžeta, već sredstva ostvaruju kroz svoje poslovanje. Istovremeno, Crnogorska plovidba ne obavlja aktivnosti od javnog interesa, već se radi o komercijalnom poslovanju, te iz tog razloga ne ispunjava uslove i ne ulazi u izvještaj o javnom dugu”, navedeno je iz resora ministra Darka Radunovića.
Na pitanje zbog čega su prikazani manji dugovi za tri kompanije u odnosu na dugove iz poslovnih izvještajima, odgovorili su da su oni te podatke dobili od resornih ministarstava i da oni treba da obuhvataju kratkoročne i dugoročne pozajmice i druge oblike zaduženja.
Dugovi državnih gubitaša po garanciji Vlade su 75 miliona
Garancije države na kraju 2016. godine iznosile su 589 miliona eura, a stanje duga po tom osnovu onih kojima je Vlada bila “žirant” 344 miliona eura.
Državne kompanije koje su gubitaši kao što su Željeznički prevoz, Željeznička infrastruktura, Crnogorska plovidba i Montenegro erlajns na osnovu garancija imaju kredite od 100 miliona eura, dok je stanje duga po njima na kraju decembra iznosilo 75 miliona eura. Za sve četiri kompanije država je već preuzimala dugove. Željeznička infrastruktura i Prevoz imaju sada aktivan zajednički dug od 7,76 miliona, dok Infrastruktura ima još svoj dug od 12,7 miliona a Prevoz od 10,3 miliona. Crnogorska plovidba ima aktivni dug od 38,2 miliona, a Montenegro erlajns od 6,2 miliona.
Veliki dug, za koji je država garantovala, ima i Barska plovidba od 44 miliona eura. Ona je prošle godine bila profitabilna i sama je počela da vraća dug.
Preostali dio izdatih garancija odnosi se na profitabilna državna preduzeća kao što su Elektroprivreda, Crnogorski elektroprenosni sistem, Monteput, Regionalni vodovod, opštine...
Bonus video:
