Smijenjeni guverner Albanije i Žugićev ujak savjetuju CBCG

Guverner Centralne banke (CBCG) Radoje Žugić u Savjetodavni odbor te institucije postavio je Ariana Fulanija koji je bio guverner Banke Albanije i u toj državi je smijenjen i hapšen zbog toga što je iz trezora nestalo 713 miliona leka (6,63 miliona američkih dolara) Banke Albanije. Član Savjetodavnog odbora vrhovne monetarne institucije je i profesor Ekonomskog fakulteta u penziji Mlađen Šlivanačanin, koji je Žugićev ujak.

Odluka o formiranju Savjetodavnog odbora koji ima 11 članova donijeta je na sjednici Savjeta CBCG u septembru prošle godine.

Da li kredibilitet CBCG narušava to što je član Savjetodavnog odbora bivši guverner Banke Albanije Arian Fulani hapšen, smijenjen sa te pozicije i optuživan zbog pronevjere 6,63 miliona američkih dolara Banke Albanije i da li je konflikt interesa to što je član istog tijela guvernerov ujak, pitanja su na koja Žugić nije želio da odgovori “Vijestima”. Pitanja su upućena prošle sedmice, a na interesovanja “Vijesti” za odgovor neformalno je iz Direkcije za odnose sa javnošću CBCG odgovoreno “ne stižemo”.

Tužilaštvo tražilo zatvorsku kaznu za Fulanija

Prema pisanju albanskih medija i agencije Rojters, Fulani je uhapšen po nalogu Tužilaštva Albanije na radnom mjestu početkom septembra 2014. godine zbog optužbi za zloupotrebu službenog položaja i krađe 713 miliona leka (6,63 miliona američkih dolara) iz trezora Banke Albanije. On je bio 17. uhapšeni u aferi poznatoj kao “krađa trezora”. Tužilaštvo je tražilo pet godine zatvora za Fulanija, ali je on uspio da izbjegne zatvorsku kaznu, za razliku od ostalih službenika Banke Albanije. Fulani je negirao optužbe i odbio je da podnese ostavku na mjesto guvernera, ali ga je Odbor Banke Albanije smijenio sa te pozicije. Građani su potpisivali i peticiju za njegovu smjenu.

“Želimo da damo Banci Albanije guvernera iz finansijskog ili bankarskog sistema koji će biti pohvaljen na međunarodnom nivou kao profesionalni, moralni i nesporni izbor”, izjavio je medijima nakon hapšenja Fulanija premijer Albanije Edi Rama.

Uhljebili se i bivši članovi Savjeta CBCG

Novo uhljebljenje u vrhovnoj monetarnoj instituciji u Savjetodavnom odboru našli su i profesor Ekonomskog fakulteta Milivoje Radović, profesor Univerziteta Mediteran Srđa Božović, kao i penzioner i ranije poznati bankar Asim Telaćević. Njih trojica su do kraja jula prošle godine bili u Savjetu CBCG kao članovi koji su izabrani na predlog Skupštine, iako im je šestogodišnji mandat istekao 2. novembra 2016. godine. Podržali su Žugićev predlog za smjenu bivše viceguvernerke Irene Radović.

U tom odboru su još bivši guverner Milojica Dakić koji je penzionisan 2016. godine, profesor Ekonomskog fakulteta u Podgorici Vesna Karadžić, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu Dejan Šoškić, dva ranija guvernera Narodne banke Makedonije Petar Gošev i Dimitar Bogov i osnivač i direktor američkog Adidžes instituta Isak Adidžes koji je i predsjednik savjetodavnog odbora.

Prema odluci o formiranju Savjetodavnog odbora, u koju “Vijesti” imaju uvid, to tijelo na zahtjev Savjeta CBCG ili po sopstvenoj incijativi prati savremene trendove u oblasti monetarne politike i finansijske stabilnosti na globalnom nivou, a posebno njihove moguće uticaje na finansijski sistem Crne Gore.

Uz to, razmatra sistemski značajna pitanja na međunarodnom i nacionalnom nivou koja se odnose na finansijsko tržište, a posebno pitanja koja mogu predstavljati glavne rizike i izazove za politiku finansijske stabilnosti.

Piše i da Savjetodavni odbor prati razvoj finansijskog tržišta i njegov uticaj na regulatornu politiku u cilju razvijanja pouzdanog smjera fiskalne konsolidacije, razmatra predlog preporuka CBCG Vladi i duga pitanja u vezi sa ostvarivanjem funkcija CBCG.

Sjednice Savjetodavnog odbora se održavaju po potrebi, a najmanje dva puta godišnje. Saziva ih predsjednik po sopstvenoj inicijativi, na zahtjev Savjeta CBCG ili najmanje trećine članova Savjetodavnog odbora. To tijelo može zasjedati ako sjednici prisustvuje više od polovine članova. Savjetodavni odbor većinom glasova prisutnih članova usvaja stavove mišljenja i preporuke u vezi sa određenim pitanjima.

Član Savjetodavnog odbora ako je spriječen da prisustvuje sjednici može iznijeti svoje mišljenje putem telekonferencijske ili video-konferencijske veze.

Sekretar Savjetodavnog odbora je direktorka sektora za finansijsku stabilnost, istraživanja i statistiku u CBCG Marijana Mitrović Mijatović.

Bez odgovora kolike su naknade članovima Savjetodavnog odbora

Članovi Savjetodavnog odbora i sekretar primaju naknadu za svoj rad koju posebnom odlukom utvrđuje Žugić za svaku sjednicu. Imaju pravo i na putne troškove i smještaj.

Pitanja koja su “Vijesti” uputile i na koja Žugić nije odgovorio su i koliko je Savjetodavni odbor od formiranja održao sjednica i koliko iznose naknade njegovim članovima.

Dejan Šoškić je u emisiji “Načisto” koja je nedavno emitovana na televiziji “Vijesti” izjavio da su krajem prošle godine imali jednu sjednicu i da se nijesu bavili najaktuelnijim pitanjem u finansijskom sektoru Crne Gore, a to je slučaj Atlas i IBM banke u stečaju.

Zaposleni u kabinetu guvernera imaju veću platu od predsjednika države

Guverner Radoje Žugić ima mjesečnu platu 4.857 eura, dok četiri člana njegovog kabineta imaju plate od 2.023 eura, pa do 2.429 eura. Dok je bio ministar finansija Žugić je predložio Zakon o zaradama u javnom sektoru kojim su ograničene plate u javnom sektoru, a Centralna banka je jedina od grana vlasti, koje su prepoznate u Ustavu Crne Gore, za koju ne važi taj zakon.

Zahvaljujući tome Žugić mjesečno zarađuje i do dva i po puta više od ostalih nosioca najvažnijih funkcija u zemlji - predsjednika države, Skupštine, Vlade, Vrhovnog državnog tužioca, predsjednika Senata Državne revizorske institucije, Vrhovnog suda, Ustavnog suda...

Poređenja radi, plata bivšeg predsjednika države Filipa Vujanovića, prema podacima sa sajta Agencije za sprečavanje korupcije, bila je 2.118 eura. U Zakonu o zaradama u javnom sektoru predsjednik države ima najviši koeficijent za obračun zarade od 27.67. Nije zvanično dostupna zarada predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića. Koeficijent za obračun zarade Žugića koji je uređen po procedurama CBCG je 30. Uz to, i članovi kabineta guvernera CBCG imaju veće plate od pojedinih nosioca najvažnijih funkcija u državi.