Vrhunac aktivnosti, koji će Sunce dostići ove godine, vjerovatno će biti najblaži u posljednjih 100 godina, kažu naučnici iz američke svemirske agencije NASA.
Sunčevih pjega ima malo, iako naša zvijezda doseže vrhunac svog 11-godišnjeg ciklusa aktivnosti, 24. po redu. Takođe, radio talasi koji ukazuju na visoku solarnu aktivnost, su veoma “tihi”, saopštili su istraživači, prenio je portal “Spejs”.
“Ovo će vjerovatno biti najniži solarni maksimum, gledajući po broju sunčevih pjega, u periodu dužem od vijeka”, napisao je Džo Gurman, naučnik Opservatorije za solarno-zemaljske odnose (Stereo) pri NASA-i.
Iako je naše znanje o Suncu još “u povojima”, naučnici su ipak značajno napredovali od kraja osamdesetih
Sunce je “tiho”, naučnici ga s pažnjom posmatraju – jaka erupcija emitovana u pravcu Zemlje može da ošteti električnu mrežu, komunikacione satelite, ugrozi astronaute na Međunarodnoj kosmičkoj stanici i drugo.
Napredak nauke
Iako je naše znanje o Suncu još “u povojima”, naučnici su ipak značajno napredovali od kraja osamdesetih godina prošlog vijeka, kada je solarna oluja teško oštetila električnu mrežu u Kvebeku.
“Povezanost mreže je nevjerovatno narasla od tada, pa je, u poređenju sa učestalošću havarija na mreži zbog pada drveća na strujne kablove tokom oluja, malo vjerovatno da će se to opet dogoditi”, podvukao je Gurman.
Najjača solarna oluja, klase X, može da napravi štetu na Zemlji, srednja klasa M uzrokovaće polarnu svjetlost
Galileo Galilej je među prvima uočio sunčeve pjege, kada je okrenuo teleskop ka Suncu 1610. Pouzdani podaci o pjegama datiraju od 1849, kada je Ciriška opservatorija počela sa radom, podseća “Spejs”.
Sunčeve pjege izgledaju kao tamne mrlje na Suncu, a obično se nalaze u grupama iznad i ispod ekvatora. Naučnici danas znaju da se te pjege formiraju zbog interakcije između sunčeve plazme na površini i njegovog magnetnog polja.
Pod određenim okolnostima, magnetno polje blizu pjege uzrokuje ogromne eksplozije, te dolazi do izbacivanja koronalne mase (CME). Ove nabijene čestice putuju od Sunca u svemir, a ponekad su upravljene ka Zemlji, ako je pjega bila okrenuta ka nama.
Najjača solarna oluja, klase X, može da napravi štetu na Zemlji, srednja klasa M uzrokovaće polarnu svjetlost, dok slabije klase, od C pa naniže, imaju relativno mali efekat.
"Ubistvena oluja" se neće dogoditi
Naučnici tvrde da je nemoguće da Sunce proizvede “ubistvenu oluju”, koja je popularna među predviđanjima apokalipse.
Naučnik Din Pesnel, iz Opservatorija solarne dinamike, ukazuje da je Zemlja veoma mala meta u velikom Sunčevom sistemu
“Mi smo na Zemlji potpuno zaštićeni od direktnog uticaja solarne aktivnosti. Atmosfera nas štiti od elektromagnetne radijacije od erupcija i nabijenih čestica plazme”, napisao je astrofizičar Aleks Jang, iz Svemirskog centra “Godard”.
“Ubistvene erupcije se neće dogoditi. Sunce ne može da proizvede CME sa dovoljno energije da to uradi. Fizički je nemoguće. Za to bi bila potrebna čitava energija Sunca, poput supernove”, naveo je on, dodajući da naše Sunce neće eksplodirati.
Naučnik Din Pesnel, iz Opservatorija solarne dinamike, ukazuje da je Zemlja veoma mala meta u velikom Sunčevom sistemu. On ističe da će modeli praćenja CME kroz Sunčev sistem još razvijaju.
“Naša najveća prednost je u modelima Sunčevog magnetnog polja i korišćenju podataka iz tih modela radi razjašnjenja trenutnog stanja Sunca. Naši modeli pokušavaju da objasne 11-godišnje ponašanje solarnog ciklusa dok se magnetno polje kreće unutar Sunca i onda, iznenada, eruptira na površini i postane pjega”, naveo je Pesnel.
Bonus video:
