Zloupotreba jednokratne socijalne pomoći, izgradnja infrastrukturnih objekata, otpis dugova za račune, navodno doniranje privatnih kompanija pred izbore samo su neki od načina na koji su kupovani glasovi na prethodnim parlamentrnim izborima 2012, ali i lokalnim i predsjedničkim 2013, podsjeća direktorica MANS-a Vanja Ćalović, što je i bio povod da dio opozicije traži da kontroliše institucije koje su leglo ovakih zloupotreba pred jesenje izbore.
SDP, URA i Demos uspjeli su da tokom pregovora sa DPS-om obezbijede pozicioniranje i kontrolu nad nekoliko ključnih ministarstava, kao i fondova, preduzeća sa većinskim državnim kapitalom, nadzor nad zapošljavanjem i trošenjem novca na lokalnom nivou.
Sporazum o organizovanju slobodnih izbora trebalo bi da se konačno usaglasi i potpiše ove sedmice, što je u petak najavio i predsjednik Skupštine Ranko Krivokapić.
“Zloupotrebljavaju se razni oblici jednokratne socijalne pomoći, jer postoji mnogo primjera da su ta sredstva isplaćivana u višestruko većem iznosu pred izbore nego u godinama i mjesecima kada glasanja nije bilo,” kazala je Ćalović za “Vijesti”.
Neke opštine trošile su, navodi ona, po 10 ili 20 puta više neposredno pred izlazak na birališta nego ranije. Ćalović dodaje da su mnoge institucije odbile da dostave podatke MANS-u, pa nijesu mogli da vide koliko se novca koristi za jednokratnu pomoć.
“Tako su Centar za socijalni rad i Ministarstvo rada za jednokratnu novčanu pomoć u Nikšiću u septembru i u prvoj polovini oktobra 2012. godine isplatili dva i po puta više novca nego u cijeloj 2011. godini. Kada se u ovu računicu uključi i novembar, dolazimo do frapantnog podatka da je u periodu oko parlamentarnih izbora isplaćeno skoro pet puta više novca nego u cijeloj 2011. godini,“ navodi ona.
Zloupotreba socijalne pomoći je krivično procesuirana u Pljevljima, gdje je MANS objavio podatke na koji je način funkconisala njena podjela. Za zloupotrebu službenog položaja 10 aktivista DPS-a dobilo je uslovne kazne.
Na važnost opozicione kontrole lokalne samouprave svjedoči i podatak koji iznosi Ćalović.
“Sredstva za izgradnju infrastrukture, kako bi se pred izbore otvarali putevi, vodovodi, pravile seoske trafo-stanice neki su od primjera podmićivanja birača. Imamo i slučajeve gde su pojedine privatne kompanije odlučile da doniraju da se besplatno grade lokalni putevi,“ navodi ona.
U nekim opštinama, dodaje direktorica MANS-a, budžeti su toliki da su one države u malom.
”Recimo, budžet podgoričke Agencije za izgradnju veći je on onog koji imaju neka Ministarstva. Svaka opština ima svoj sekretarijat za socijalno stvaranje finansija. Mehanizmi za kupovinu glasova su mnogo brži i bitniji”, kaže Ćalović.
Kontrola finansija na lokalnom nivou bila je među posljednjim tačkama sporazuma na koju je DPS pristao.
Katnić uživa povjerenje, osnovni tužioci se nisu ništa promijenili
Direktorica MANS-a je kazala i da razumije insistiranje da povreda biračkog prava pređe u nadležnost Specijalnog tužilaštva, na čijem je čelu Milivoje Katnić.
To je bio jedan od uslova opozicije tokom parlamentarnog dijaloga.
“To je pitanje već povjerenja, jer je specijalni tužilac stekao izvjestan rejting, dok se, osnovni tužioci nisu promijenili. Svi znamo da oni nisu ništa radili od Vesne Medenice do Ranke Čarapić. Meni je logično da se očekuje od Specijalnog tužilaštva da procesura ova djela jer imaju veze sa političkom korupcijom. To je i pokazatelj da opozicija vjeruje da novi specijalni tužilac može više nego, recimo, osnovni u Podgorici, koji nikad ništa nije uradio. Istraživali su nas umesto onih koji su kupovali lične karte. Sa takvim individuama ne možemo ništa očekivati,” kazala je Ćalović za “Vijesti”.
Dogovor oko svih pitanja, osim oko održavanja izbora u Tivtu
Prije mjesec dana, kada je završen parlamentarni dijalog, ostalo je sporno sedam tačaka od kojih je šest u međuvremenu usaglašeno, izuzev nekih detalja.
Sporno je samo održavanje lokalnih izbora u Tivtu, koji su zakazani za 17. april.
SDP, URA i Demos su, između ostalog, tražili da krivična djela povrede biračkog prava preuzme Specijalno tužilaštvo, mjesta u šest ministarstava, kontrolu u radu institucija (Zavod za zapošljavanje, Fond PIO, Fond rada, ZIKS i dr) i kompanija koje su u većinski u državnom vlasništvu (EPCG, Aerodromi, Plantaže, Pošta, Montenegro airlines), smjenu uređivačkog tima Informativnog programa RTCG, a traže i da učestvuju u izboru generalnog inspektora u Agenciji za nacionalnu bezbjednost.
Bonus video:
