Zakon o izborima odbornika i poslanika ograničava, odnosno derogira Ustavom zagarantovano biračko pravo i prenosi ga na političku partiju, koaliciju i grupu građana, ocijenio je sudija Ustavnog suda Miodrag Latković.On je kazao da građani ne glasaju za državljanina Crne Gore zaokruživanjem njegovog imena i prezimena na izbornoj listi već rednog broja ispred naziva izborne liste, odnosno zaokruživanjem naziva stranačke ili koalicione izborne liste ili liste grupe građana. Na ovaj način, smatra on, državljaninu Crne Gore je Zakonom onemogućeno da ostvaruje aktivno biračko pravo jer mu nije dozvoljeno da na izborima glasa neposredno za odbornika i poslanika po imenu i prezimenu već za političku partiju, koaliciju i grupu građana. "Onemogućeno mu je i ostvarivanje pasivnog biračkog prava, opšteg i jednakog za sve, jer je Zakonom ovo pravo ograničeno i rezervisano samo za državljanina kojeg predloži politička partija, koalicija ili grupa građana“, navodi Latković u reagovanju dostavljenom agenciji MINA.
Prema njegovoj ocjeni, način izbora odbornika i poslanika propisan Zakonom je nesaglasan sa Ustavom što zahtijeva njegovo hitno usaglašavanje kako bi državljani Crne Gore bili u mogućnosti da na ustavan način ostvaruju biračko pravo u punom kapacitetu. „Usaglašavanje se nameće kao preduslov za sve druge neophodne reforme u Crnoj Gori. Ovo prije svega imajući u vidu Ustav Crne Gore kojom je propisano da je nosilac suvereniteta građanin, da on ostvaruje vlast neposredno i preko slobodno izabranih predstavnika i da se u Crnoj Gori ne može uspostaviti niti priznati vlast koja ne potiče iz slobodno izražene volje građana na demokratskih izborima u skladu sa zakonom“, kaže Latković.On smatra da Zakonom o izboru odbornika i poslanika nije obezbijeđen suverenitet građana u uspostavljanju i priznavanju zakonodavne vlasti, a time ni u drugim segmentima vlasti.
„Skuština – zakonodavna vlast sve više se pretvara u partijski bazar gdje je sve na prodaji, gdje zakone pišu i usvajaju poslanici, kao partijski satrapi, motivisani borbom za vlast, a ne opštim, građanskim i državnim interesom“
Prema njegovoj ocjeni, to ugrožava koncept Crne Gore kao građanske države i afirmiše je kao partijsku državu sa nesagledivim posledicama za njen demokratski razvitak i vladavinu prava.„Skuština – zakonodavna vlast sve više se pretvara u partijski bazar gdje je sve na prodaji, gdje zakone pišu i usvajaju poslanici, kao partijski satrapi, motivisani borbom za vlast, a ne opštim, građanskim i državnim interesom“, ocjenjuje Latković.Prema njegovim riječima, satrapi nastoje da građanima predstave Ustavni sud kao najneažurniji sud u Crnoj Gori iako bi im moralo biti poznato da Ustavni sud ne pripada sudskoj vlasti i ne može se upoređivati.„Pri tom namjerno prećutkuju da je od oktobra 2007.godine, donošenjem Ustava Crne Gore, proširena nadležnost Ustavnog suda, zbog čega je oko hiljadu odsto povećan obim poslova u odnosu na raniji period, da to proširenje i povećanje nije pratila odgovarajuća neophodna kadrovska ili materijalna podrška od države, da jedan sudija za godinu dobije u rad više predmeta nego što je to u prosjeku za godinu ranije dobijao Ustavni sud.„Da sudija u radu nema svog ustavno-sudskog savjetnika dok u okruženju sudije ustavnih sudova imaju po dva ili više ustavno-sudskih savjetnika koji im pomažu u radu, a bez čijeg angažovanja je rad u Ustavnom sudu gotovo nezamisliv. Da je Zakonom o Budžetu za 2013.godinu, Ustavnom sudu opredijeljeno 727,8 hiljada EUR, koja ni upola ne zadovoljavaju stvarne potrebe Suda, a koja su manja od iznosa opredijeljenih Skupštini Crne Gore za reprezentaciju i službena putovanja ili približno iznose koliko i sredstva za rad Sudskog savjeta“, kaže Latković.On smatra da pored zakonodavne ni sudska vlast u Crnoj Gori ne proističe iz slobodno izražene volje građana na demokratskim izborima pa se ne može uspostaviti niti priznati. „Ona nije izabrana neposredno od građana niti preko njihovih slobodno izabranih predstavnika“, smatra Latković.
„S obzirom da članovi Sudskog savjeta nijesu izabrani neposredno od građana ili od njihovih slobodno izabranih predstavnika na demokratskih izborima to izbor sudske vlasti od Sudskog savjeta nema legitimitet građana, pa se tako izabrana sudska vlast u Crnoj Gori, shodno Ustavu, ne može uspostaviti niti priznati“
Kako navodi, usvijenim amandmanima na Ustav narušena je koherentnost Ustava jer koegzistiraju dva različita principa u izboru vlasti Crne Gore. Suprotno principima uspostavljanja i priznanja vlasti iz Ustava Crne Gore, amandmanima je, podsjeća on, propisano da sudsku vlast – predsjednike sudova i sudije bira Sudski savjet čiji su članovi predsjednik Vrhovnog suda, ministar nadležan za poslove pravosuđa, četiri sudije koje bira i razrješava Konferencija sudija i četiri ugledna pravnika koje bira i razrješava Skupština Crne Gore.„S obzirom da članovi Sudskog savjeta nijesu izabrani neposredno od građana ili od njihovih slobodno izabranih predstavnika na demokratskih izborima to izbor sudske vlasti od Sudskog savjeta nema legitimitet građana, pa se tako izabrana sudska vlast u Crnoj Gori, shodno Ustavu, ne može uspostaviti niti priznati“, ocjenjuje Latković.On smatra da dosadašnja praksa izbora presjednika i sudija od Sudskog savjeta nije dala očekivane rezultate, već je samo ojačala ulogu predsjednika Vrhovnog suda i njegov uticaj na samostalnost i nezavisnost sudija. Kako navodi, u trci za postizanjem ažurnosti sudova, građani u Crnoj Gori više ne znaju gdje će im se suditi i ko će im suditi. "Sudovi, uz blagoslov Sudskog savjeta, bez zakonskog osnova, bez saglasnosti stranaka, samovoljno, predmete iz svoje nadležnosti, navodno zbog optrerećenosti, dostavljaju na nadležnost drugim stvarno nadležnim sudovima u Crnoj Gori. Time je građanima uskraćeno zakonsko pravo na mjesno nadležan sud i čime su stranke u postupku dovedene u neravnopravan položaj i izložene nenadoknadivim troškovima“, navodi Latković.Savjet je, kaže on, ovlašćen da sudije, uz pristanak, upućuje trajno ili privremeno u drugi sud istog ili nižeg stepena, ili da privremeno upućuje sudije nižeg stepena u sud višeg. „Tako građanin ne može biti siguran kojeg suda će mu sudija suditi, što je suprotno procesnim zakonima, dovodi u pitanje nepristrasnost sudske vlasti i može pogodovati raznim zloupotrebama u sudskom postupku kojima se ugrožava pravo građanina na pravično suđenje“, smatra Latković.
Galerija
Bonus video:
