Kada u formiranju vladajuće većine dođe do političke trgovine koja je u ličnom interesu, onda se urušava smisao izbornog sistema i političke utakmice.
Ovo je za “Vijesti” kazao analitičar Sergej Sekulovićkomentarišući najavljeno formiranje nove vladajuće većine u Kotoru, ali i načna na koji je vladajuća koalicija u Budvi opstala na vlasti.
Odbornici Demokratske partije socijalista (DPS) u Kotoru inicirali su izbor novog predsjednika Opštine nakon što je smijenjen Vladimir Jokić iz Demokrata, a u formiranju nove vladajuće većine računaju na podršku odbornice Brune Lončarević koju je Socijaldemokratska partija isključila iz članstva zbog namjere da podrži vlast DPS-a.
Lončarević je sa odbornicima DPS-a, Hrvatske građanske inicijative (HGI) i Socijaldemokrata (SD) i Liberalne partije (LP) potpisala inicijativu za izbor novog gradonačelnika i time stavila do znanja da će im dati odlučujući glas u lokalnom parlamentu za preuzimanje vlasti.
Nakon optužbi iz Demokrata i drugih konstituenata vlasti u Kotoru da se radi o političkoj korupciji, šef kotorskog DPS-a i poslanik te partije Željko Aprcović pozvao je opozicione partije da se zapitaju kako je konstituisana vlast u Budvi, kako je Crnogorska ušla u vlast.
Partija koju predvodi Vladimir Pavićević postala je u Budvi dio vladajuće koalicije nakon što je nezavisni odbornik Stevan Džaković otkazao podršku vlasti koju predvode Demokrate i Demokratski front (DF).
Crnogorska prethodno nije bila dio vladajuće većine, već je bila opozicija u lokalnom parlamentu. Ipak, iz Demokrata poručuju da se između Budve i Kotora nikako ne može staviti znak jednakosti jer se, kako tvrde, radi o situacijama koje su dijametralno suprotne.
“Crnogorska je u predizbornoj kampanji 2016. godine u Budvi nastupala sa jasnih i nedvosmislenih opozicionih pozicija u odnosu na tadašnju vlast DPS-a. Crnogorska je bila oštar kritičar i konkurent onih koji su bili na vlasti u Budvi prije 2016. godine i cjelokupna retorika u kampanji im je bila opoziciona u odnosu na lokalnu upravu DPS-a uz potenciranje smjene te vlasti i neophodnosti promjena. Glasove su dobili i stekli mandate na čistoj opozicionoj platformi. To govori da u Budvi nije došlo do prekompozicije volje birača, nego do njenog očuvanja i potvrđivanja”, kazao je za “Vijesti” potpredsjednik Demokrata Momo Koprivica.
Sekulović kaže da je pitanje formalne strane, odnosno legaliteta ovakvih prelazaka iz opozicije u vlast i formiranja nove vladajuće većine, u principu prosta matematika.
“Ukoliko imate glasova dovoljnih za sastavljanje većine, vlast je vaša”, kaže on.
Pitanje legitimiteta je, dodaje, kompleksnije.
"Zavisi od više parametara i potrebno je analizirati svaki slučaj pojedinačno, odnosno jasno ga kontekstualizovati. Osnovni parametri bi bili program koji se biračima nudio i mogućnost njegove realizacije i predizborna retorika, odnosno javna obećanja ko su poželjni koalicioni partneri ili da li su određeni akteri jasno isključeni kao mogući saradnici”, rekao je Sekulović.
Koprivica tvrdi da se u Kotoru desila klasična politička korupcija.
"SDP je u predizbornoj kampanji nastupala sa jasnom opozicionom retorikom, a sad potpisuju inicijative i realizuju poduhvate rušenja opozicionog gradonačelnika sa DPS-om. SDP je u Kotoru u predizbornoj kampanji oštro napadao DPS, a sad su u političkom zagrljaju. Odbornica koja je kupljena i sad diže ruku zajedno sa DPS-om rekla je te 2016. u završnom govoru u Kotoru da je DPS ‘biblijska pošast (skakavci)’. Naglasila je i da SDP nikad neće izdati i da ih ne mogu kupiti. A sad je sa DPS-om. To je klasična, sramotna i degutantna korupcija i izdaja opozicionih birača”, navodi Koprivica.
Ako se dozvoli ovo u Kotoru, dodaje on, ko onda nakon toga može garantovati da DPS neće u drugim opštinama ili na državnom nivou tajkunskim parama kupovati odbornike i poslanike.
"To se nipošto ne smije legitimisati. Mi naglašavamo i da nema tog odbornika i poslanika DPS-a sa kojim će Demokrate vršiti vlast jer bi to bio udar na volju birača i na povjerenje građana”, poručio je Koprivica.
Ustav Crne Gore propisuje da poslanik, odnosno odbornik ima pravo da glasa po svom uvjerenju i ne može se pozvati na odgovornost za izraženo mišljenje ili glasanje. Izborna lista ili partija, koju poslanik ili odbornik napusti nakon izbora, ne može ga zamijeniti drugim jer mu poslanički mandat prestaje samo u slučaju podnošenja ostavke.
Mugoša najčešće radio sa preletačima
Takozvano prelijetanje, odnosno prelazak iz jedne partije u drugu, ili iz opozicije u vladajuću koaliciju u Crnoj Gori nije rijetka pojava.
Kao prvi opozicioni odbornik koji je “preletio” kada su u pitanju lokalni parlamenti, ostaće upamćen Nikola Gegaj koji je 1998. godine, kao odbornik LSCG, u Podgorici podržao DPS, čiji je sada visoki funkcioner.
Tada u lokalnom parlamentu niko nije imao većinu, jer se DPS podijelio na dva odbornička kluba, a rascjep se tada desio i u NS, na krilo Novaka Kilibarde i krilo Božidara Bojovića. Kada se po drugi put glasalo za gradonačelnika Mihaila Burića, liberali su napustili sjednicu, ali se Gegaj par minuta kasnije vratio i pomogao DPS-u da izabere svog kandidata.
Nekadašnji gradonačelnik Podgorice Miomir Mugoša dobijao je "pomoć" iz tada opozicione Srpske radikalne stranke, odnosno od njihovog odbornika Momira Vojvodića, kao i Narodne stranke.
Odbornik NS Goran Prelević je sam ili sa još nekim iz te stranke pravio kvorum i većinu za vladajuću koaliciju u Glavnom gradu sve do novih lokalnih izbora septembra 2006, a sve to nakon što je odbornik SDP-a Slavko Kilibarda otkazao podršku koaliciji DPS-a i njegove stranke.
Mugošinu vlast podržavali su kasnije i opozicioni odbornici Slaviša Guberinić iz NS i Boban Vujačić iz Nove.
Odbornik SDP-a u Andrijevici Veselin Radenović je 2010. prišao opozicionoj koaliciji predvođenoj SNP-om zbog čega je isključen iz partije. Ipak, DPS je novu, spornu većinu napravio u februara 2011. sa još jednim preletačem, Urošem Čukićem iz Pokreta za promjene.
Pozitivna “prelijetanje” sa lokalnog podigla na državni nivo
Kada je lokalna vlast u pitanju, najupečatljiviji je primjer odbornik Pozitivne Crne Gore Drago Đurović koji je nakon izbora 2012. godine obezbijedio većinu DPS u Nikšiću.
Još jedan odbornik Pozitivne, Časlav Perović je podržao kandidata DPS-a za predsjednika Opštine Budva Lazara Rađenovića, zbog čega je isključen iz partije.
Ipak, Pozitivna je “prelijetanje” sa lokalnog prenijela na državni nivo i spasila Vladu Mila Đukanovića.
Tada su iz opozicionih klupa poslanici Pozitivne - Darko Pajović, Azra Jasavić i Goran Tuponja digli ruku za povjerenje Đukanoviću, uz brojne optužbe da se radi o političkoj korupciji.
Jedan od njihovih poslanika Srđan Perić, tada je napustio stranku i nije se pojavio na glasanju o povjerenju Vladi.
Pozitivna je na prvim sljedećim izborima ostala ispod cenzusa i Pajović je podnio ostavku. U međuvremenu je imenovan za ambasadora Crne Gore u Kini.
Bonus video:
