Poslanik Demokrata i član Odbora za sveobuhvatnu reformu izbornog i drugog zakonodavstva, Momo Koprivica, kazao je da je Demokratska Crna Gora predložila lex specialis o održavanju svih lokalnih izbora u jednom danu i da je u pitanju rješenje oko kojeg ne može biti pregovora.
,,Pripremljenim tekstom predloga normirano je rješenje koje treba da obezbijedi da se prvi naredni generalni lokalni izbori za skupštine svih jedinica lokalne samouprave održe u istom terminu, kao i da ovaj princip važi i za sve buduće lokalne izbore u Crnoj Gori, dok bi se odbornici birali na mandatni period od četiri godine”, rekao je Koprivica.
Predloženo rješenje, objašnjava Koprivica, podrazumijeva i da svim predsjednicima opština i gradonačelnicima mandat traje do izbora novog predsjednika, odnosno, gradonačelnika, nakon konstituisanja novog saziva Skupštine jedinice lokalne samouprave.
Poslanik Demokrata je ocijenio da je razdvajanje lokalnih izbora u Crnoj Gori, koje je sračunato organizovao DPS da nadomjesti manjak glasova u opozicionim opštinama, poguban po opoziciju. Kako je saopštio, to se pokazalo kad je opozicija na posljednjim izborima koji su održani na teritoriji cijele Crne Gore imala više glasova od DPS koalicije u Podgorici, Pljevljima, Žabljaku i Mojkovcu, dok je na rascjepkanim lokalnim izborima DPS u istim opštinama odnijela pobjedu.
,,Kad se izbori održavaju u jednom danu u 25 opština u Crnoj Gori, na 1141 biračkom mjestu, DPS nema dovoljno odanih funkcionera sa državnog nivoa da iste rasporedi po biračkim mjestima, te samim tim ni kontrolu nad izborniim procesom i biračem, što su ranije postizali smanjivanjem ciljnih grupa kroz model razdvajanja izbora. Takav pristup je nedopustiv, jer se, između ostalog, opterećuje budžet višemilionskim troškovima, koji mogu da se usmjere u socijalna davanja ili infrastrukturne projekte”, objašnjava Koprivica.
Osim toga, dodaje Koprivica, predloženo rješenje nudi mnogobrojne društvene benefite kao što su, između ostali, fokusiranje društva na socio-ekonomske i druge životne teme i racionalizacija korišćenja društvene energije, smanjenje utroška novca i drugih materijalnih sredstava u političkom životu i izbornim kampanjama, rasterećenje medija od predizbornih sadržaja…
SVIM PARTIJAMA UKINUTI DONACIJE
NOVČANE KAZNE ZAMJENITI ZATVOROM
Potpredsjednik Demokrata, Dragan Krapović, ističe da su crni fondovi i nelegalno finansiranje partija značajno uticali na izborne procese i određivali njihov krajnji ishod, te je stoga potrebno kroz izmjene Zakona o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja i Krivičnog zakonika kriminalizovati protivpravno finansiranja političkih subjekata, što su Demokrate i predložile kroz reformu izbornog i drugog zakonodavstva.
Kao primjer navodi aferu “Koverat”, koja je pokazala da je vladajuća partija imala izdašne finansijere i donatore mimo zakona i legalnih tokova, jer ti prihodi nisu bili prikazani u finansijskim iskazima, završnim računima niti u izvještajima o prikupljenim i utrošenim sredstvima za izborne kampanje.
Osim toga, objašnjava Krapović, afera “Koverat” je pokazala da uspostavljeni sistem počiva na korupciji i bezakonju, jer ako DPS mogla da prikriva imena svojih finansijera i donatora, koji se bave određenim biznisom, onda je jasno otkud donacije socijalnih slučajeva sa Konika u iznosu od desetina hiljada eura DPS-u. Dakle, institucije sistema su poklekle pod pritiskom crnih fondova.
Krapović podsjeća da je Agencija za sprečavanje korupcije zadužena za kontrolu finansiranja političkih subjekata, ali da u slučaju neregularnosti može po službenoj dužnosti pokrenuti samo prekršajni postupak, te je stoga potrebno uvrstiti novu normu u član 45 Zakona o finansiranju političkih subjekata, ali i da se izmijeni Krivični zakonik.
“Predvidjeli smo osnovne, ali i teže oblike krivičnih djela i to: kršenje zakonskih zabrana i ograničenja u pogledu pribavljanja sredstava, kršenje zakonskih zabrana i ograničenja u pogledu upotrebe javnih resursa radi pomaganja partijama, prikrivanje izvora finansiranja političkih subjekata, dostavljanje nadležnim organima lažnih i nepotpunih izvještaja o finansijama i prikrivanje stvarnog porijekla doniranog novca, dovođenje u neravnopravan položaj donatora ili diskriminisanje lica koja su odbila da daju donacije i vršenje pritiska na fizička i pravna lica da daju priloge. Uočene anomalije ukazuju da je neophodno dodatno prevenirati zloupotrebe odgovornih lica u državnim organima i izborno-finansijski kiminal većih razmjera. Predlažemo isključivo kaznu zatvora za ta krivična djela, jer u postojećem krivičnom zakonodavstvau imamo krivična djela za koja se izriče novčana kazna. Mora se poslati snažna poruka izbornim kriminalcima da ih čeka zatvor”, naveo je Krapović.
BLOKIRATI “FANTOMSKE PARTIJE”
Poslanik Demokrata i član Odbora za sveobuhvatnu reformu izbornog i drugog zakonodavstva, Danilo Šaranović, kazao je da je dosadašnja praksa pokazala da DPS na parlamentarnim i lokalnim izborima aktivira nove političke subjekte, odnosno “fantomske partije” sa zadatkom da rasipaju glasove opozicije. On podsjeća da se tako više puta desilo da jedan fantomski politički subjekt prikupi 5.000 potpisa podrške, a da na izborima osvoji svega 300 glasova.
,,U sadašnjem sistemu obračuna mandata, rasuti glasovi fantomskih partija koje obično glasaju opoziciono opredijeljeni građani, pripadaju DPS-u. Tako DPS postiže nekoliko ciljeva: siguran opozicioni glas pretvara u svoj, slabi opozicione političke subjekte, zbunjuje birače i proizvodi apstinenciju. Iz tih razloga, uputili smo Odboru za sveobuhvatnu reformu izbornog i drugog zaknodavstva rješenja kojima bi se blokirao uticaj ‘fantomskih režimskih partija’ na prekrajanje izborne volje građana”, kazao je Šaranović.
Kako je Šaranović saopštio, u cilju eliminacija uočenih zloupotreba Demokrate predlažu da izborna lista za izbor odbornika i poslanika može biti potvrđena jedino ako je potpisom podrži najmanje 0,5 odsto od ukupnog broja birača u izbornoj jedinici, računajući broj birača sa prethodnih izbora, s tim što broj potpisa podrške za učešće na lokalnim izborima ne može biti manji od 50.
On objašnjava da cilj predloženog rješenja nije samo postavljanje realnog praga za broj potpisa podrške izbornim listama, već obezbjeđivanje autentičnosti potpisa, koje ne smiju biti predmet zloupotreba, te je potrebno da svaki potpis podrške izbornoj listi bude ovjeren kod nadležnog organa, odnosno subjekta koji je za to ovlašćen, saglasno proceduri propisanoj zakonom koji uređuje pitanje ovjere potpisa, prepisa i rukopisa.
LIMITIRATI ČLANARINU KAKO BI SE SPRIJEČILE ZLOUPOTREBE
Poslanica i potpredsjednica Demokrata, Zdenka Popović, u razgovoru za “Vijesti” ističe da je taj politički subjekt uputio Odboru za sveobuhvatnu reformu izbornih i drugih zakona predlog kojima se traži da se ograniči iznos članarine koji članovi i funkcioneri mogu donirati partijama.
,,Postojećim rješenjem u Zakonu o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja u okviru privatnih izvora tretira se i pitanje članarine. Tako je Zakonom propisano da članarina ne može preći iznos od 10% prosječne mjesečne zarade u Crnoj Gori za prethodnu godinu na mjesečnom nivou”, pojašnjava Popović.
Ona tvrdi da se u neposrednoj primjeni Zakona u vladajućoj koaliciji, posebno u Demokratskoj partiji socijalista kao najvećem koalicionom partneru u postojećoj vlasti, uočavaju značajne zloupotrebe. ,,Uvidom u izvještaje o reviziji konsolidovanog Godišnjeg finansijskog izvještaja DPS-a, evidentno je da je Partija po ovom osnovu ostvarivala značajna sredstava koja jesu bila podsticaj za njeno ekstenzivno i nezakonito djelovanje u okviru izbornih kampanja. Tako, na primjer, u 2015. godini sredstva ostvarena po osnovu članarine iznosila su 135.336,00 eura, u 2016. godini 130.105,68 eura, u 2017. godini 132.035,00 eura, a u 2018. godini čak 186.138,00 eura”.
S tim u vezi, ističe Popović, Demokrate su u cilju svođenja ovog prihoda izvora na realan nivo predložile da iznos članarine ne može preći 2% prosječne mjesečne zarade u Crnoj Gori za prethodnu godinu, odnosno 10,24 eura, jer bi se na taj način predloženim rješenjem obim sredstava ostvaren po ovom osnovu sveo na realne okvire.
