Poslanica Evropskog parlamenta iz francuskog Nacionalnog fronta Dominik Bild, zatražila je od Evropske komisije odgovor na pitanje kako će obezbijediti da se u Crnoj Gori poštuje sloboda izražavanja, posebno za pripadnike oružanih snaga.
Ona je podsjetila da je crnogorsko Ministarstvo odbrane 10. marta 2020. objavilo da je pripadnik Vojske suspendovan zbog, kako je navela, “pridruživanja protestima protiv novog Zakona o slobodi vjeroispovijesti”, tvrdeći da je „počinjen disciplinski prekršaj“.
Ministarstvo je tada objavilo da je podificir Vojske Crne Gore Darko Mrvaljević privremeno udaljen sa dužnosti, jer je, kako su naveli, “zatečen u vršenju disciplinskog prestupa”.
“Pripadnik Pješadijskog bataljona Vojske Crne Gore stariji vodnik I klase Darko Mrvaljević rješenjem načelnika Generalštaba udaljen je s dužnosti shodno članu 113, stav 3, Zakona o Vojsci Crne Gore. Razlog udaljenja je činjenica da je Mrvaljević zatečen u vršenju disciplinskog prestupa, prema članu 157, tačka 1 i tačka 27 Zakona o Vojsci Crne Gore. Udaljenje će trajati do okončanja disciplinskog postupka,” saopštilo je u martu MO.
Oni tada nisu precizirali koji je to prestup, ali su indirektno potvrdili informaciju da je Mrvaljević suspendovan sa dužnosti zbog učestvovanja na litijama, kao što je objavila njegova supruga na društvenim mrežama.
Iz Ministarstva odbrane su “Vijestima” odgovorili da je disciplinski postupak u toku i da se vodi pred vojno-disciplinskom komisijom.
„Zadnji glavni pretres je odložen na zahtjev branioca starijeg vodnika I klase Darka Mrvaljevića, koji ga zastupa u tom postupku“, saopšteno je iz Ministarstva.
Litije je od početka godine organizovala Mitropolija crnogorsko-primorska širom Crne Gore u znak protesta zbog usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti kojim se, između ostalog, propisuje da crkvena imovina pripadne državi.
Iz Ministarstva odbrane su više puta saopštili da “u Vojsci nema mjesta za one koji se bave politikom i da je nedopustivo da njeni pripadnici budu na litijama na kojima se vide zastave druge države”.
Bild se pozvala i na Preporuku Komiteta ministara Savjeta Evrope o ljudskim pravima pripadnika oružanih snaga.
“U pogledu pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji i Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju koji pretpostavlja poštovanje osnovnih prava, i s obzirom na gore pomenutu Preporuku, kako će Komisija obezbijediti da se u Crnoj Gori poštuje sloboda savjesti i izražavanja, posebno za pripadnike oružanih snaga...?”, pitala je Bild.
NVO Akcija za ljudska prava (HRA) i Institut Alternativa (IA) su u pismu koje su početkom marta uputili načelniku Generalštaba Dragutinu Dakiću naveli da Zakon o Vojsci i Zakon o unutrašnjim poslovima dozvoljavaju službenicima Vojske i policije da prisustvuju protestnim, stranačkim i drugim političkim skupovima bez uniforme.
“Iako ovaj zakon načelno zabranjuje ‘ispoljavanje političkih uvjerenja’... kao i Zakon o državnim službenicima... nijedan zakon te pojmove ne definiše. Prema tome, iako se smatra da litije nijesu samo vjerski skup, nego protestni skup političkog karaktera, pripadnici snaga bezbjednosti opet mogu da prisustvuju takvom okupljanju pod uslovom da nisu uniformisani” ukazali su tada iz te dvije NVO.
Pismo su Dakiću, kako je tada saopšteno iz tih NVO, uputili povodom njegovih tadašnjih izjava da ne odobrava učešće službenika Vojske na litijama, te saznanja da Generalštab poziva službenike Vojske na raport zbog odlaska na litije.
Ombudsman Siniša Bjeković je u mišljenju objavljenom početkom juna naveo da se Vojska Crne Gore arbitražno umiješala i povrijedila pravo na slobodu mirnog okupljanja usmenim naređenjem profesionalnom vojnom licu o zabrani učešća na litijama Mitropolije crnogorsko-primorske.
On je naveo da usmeno naređenje o zabrani učešća na litijama i radnje u vezi sa tim nemaju jasno uporište u zakonu.
Iz MO su na to tada reagovali, tvrdeći da zaštitnih ljudskih prava, donoseći takvo mišljenje, nije imao u vidu da su litije “prije svega politički skupovi, što dokazuje ikonografija i poruke koje se mogu čuti „od povlačenja Zakona ili da padne Vlada, zatim klicanja drugoj državi i parola da Crna Gora postane dio druge države“.
Međutim, dok su branili svojim priadnicima da učestvuju na litijama “kao političkim skupovima” i sankcionisali ih zbog toga, iz MO i Generalštaba VCG ništa nisu preduzeli zbog prisustva nekih visokih oficira Vojske na političkim sklupovima donedavno vladajućih stranaka.
Bonus video:
