Afere o nezakonitim prisluškivanjima loše utiču na imidž države, a ako se nastave - Crna Gora može ostati u redu za članstvo u Evropskoj Uniji još nekoliko decenija, ocijenio je novinar i predstavnik Globalne inicijative za organizovani kriminal za Sjevernu Makedoniju Aleksandar Srbinovski.
Podsjeća da je i Sjeverna Makedonija imala slučaj nelegalnog prisluškivanja i da sada kada EU praktično skenira svaki detalj društva, pa čak i najmanji potez i Crne Gore i Sjeverne Makedonije, takvi incidenti nanose veliku štetu nacionalnim interesima.
“Ako se ova dešavanja produže, gotovo pa sigurno je da ćemo biti u redu za članstvo u EU još par decenija, a to otvara vrata za druge uticaje velikih sila na Balkan koje ne misle dobro Evropi“, rekao je Srbinovski za „Vijesti“.
Ocijenio je da će države dugo ostati u takozvanom “limbo” stanju, bez prave perspektive, ako se ne riješi problem nezakonitog prisluškivanja.
Upozorava da bi ekonomije slabile, a kriminal bio glavna sila koja će pustošiti zemlje regiona.
“Sigurno da ne želimo da to postane realnost, pa zato apelujem da vlastodršci skupe hrabrost i presjeku pipke hobotnice iz tajnih policija i agencija i jednom zauvijek postave države na prave temelje, a time i očiste obraz Crne Gore i Makedonije u odnosima sa našim strateškim parnerima - SAD i EU“, poručio je Srbinovski.
Afera nezakonitog prisluškivanja, kakva posljednjih dana potresa Crnu Goru, u Sjevernoj Makedoniji već dobija sudski epilog.
Tako je u petak bivši direktor makedonske Uprave za bezbjednost i kontraobavještajne poslove (UBK) Sašo Mijalkov osuđen na 12 godina zatvora za masovno nelegalno prisluškivanje od 2008. do 2015. i uništavanje opreme kojom je prisluškivano.
Krivični sud u Skoplju je u jednom od najvažnijih slučajeva bivšeg Specijalnog tužilaštva za prisluškivanje razgovora nazvanim “Target-Tvrđava“, osudio ukupno 11 osoba, među kojima je i tadašnja ministarka unutrašnjih poslova Gordana Jankulovska, prenijeli su makedonski mediji...
Crnogorsko Specijalno državno tužilaštva (SDT), na čijem je čelu Milivoje Katnić, u četvrtak je na konferenciji za medije saopštilo da je Agencija za nacionalnu bezbjednost (ANB), mimo propisa, od januara do septembra 2020. godine, odnosno do izbora, prisluškivala većinu tada opozicionih lidera, pojedine novinare, ali i pokojnog mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija Radovića.
Prema nezvaničnim informacijama, na spisku za praćenje bili su i aktuelni premijer Zdravko Krivokapić, lider Demokrata i sadašnji predsjednik Skupštine Aleksa Bečić, lideri Demokratskog fronta Andrija Mandić i Milan Knežević, šef njihovog poslaničkog kluba Slaven Radunović, gradonačelnik Budve Marko Bato Carević, poslanik Milo Božović (DF), čelnici Ujedinjene Crne Gore i Socijalističke narodne partije Goran Danilović i Vladimir Joković, poslanik Boris Bogdanović (Demokrate), funkcionerka Demokrata i bivša novinarka Nevenka Bošković Ćirović, kao inovinar TV “Vijesti” Petar Komnenić.
Zbog toga su za zloupotrebu službenog položaja osumnjičeni doskorašnji direktor tajne službe Dejan Peruničić i bivši šef tajne pratnje u toj instituciji Srđa Pavićević...
Srbinovski kaže da dešavanja u Crnoj Gori i Makedoniju nijesu dobra za imidž zemalja koje su članice NATO saveza i ozbiljni pretendenti za skorašnje članstvo u EU.
“Naime, dekadencija nacionalnih institucija i slabljenje državnih aparata doprinijeli su da u ove dvije države određeni centri moći formiraju svoju paralelnu državu, koristeći nedemokratske mehanizme koji njima stoje na raspolaganju. Ljudi iz ovih krugova su očito glavni centri korupcije i destabilizacije jer su nezakonito vršili prisluškivanje većine opozicionih lidera, pojedine novinare, pa čak i vjerske figure kao što je poglavar Mitropolije crnogorsko-primorske. To je stanje koje ide kontra svega za što se zalažu domaće institucije, a i one u Briselu“.
U GP URA, SNP-u i Ujedinjenoj Crnoj Gori očekuju pravovremenu reakciju tužilaštva.
“Nezakonito snimanje i praćenje više osoba od strane služenika ANB-a ne bi trebalo da je veliko iznenađenje imajući u vidu da je Crnom Gorom u prethodnih tri decenije vladao hibridni, autokratski režim, iznjedren iz komunizma u kojem su baš ovakve metode i nastale, a kako vidimo i nastavile da se primjenjuju. U takvom režimu koji je personifikovao DPS, sasvim je normalno da su postulati njegovog funkcionisanja bili nezakonita praćenja, prisluškivanja, špijunaže, kupovina ljudskih duša i besprizorni ataci na kritičare njihovog režima”, kazali su za “Vijesti” iz GP URA.
Ni u UCG nijesu iznenađeni saznanjima da je ANB, po direktivi bivšeg direktora i za potrebe očuvanja bivšeg režima, nelegalno prisluškivala političke lidere i istaknute aktiviste.
“Očekivali smo sva ova imena koja su se našla na spisku praćenih, ali smo sigurni da se tu niz ne završava, nego ćemo tek saznati ko je još bio pod ‘specijalnim’ tretmanom. Veoma je važno da naglasimo, pošto je i lider UCG Goran Danilović na spisku prisluškivanih, da mi ovu informaciju prihvatamo relaksirano, jer i Danilović i ostali funkcioneri naše stranke svaku komunikaciju vođenu putem telefona su spremni da ponove i javno. I govorili su mnogo puta u zvaničnim obraćanjima, kako ličnim tako i u ime naše stranke”.
Najveću neprijatnost, kako dodaju, predstavlja drsko narušavanje privatnosti prijatelja, poznanika i svih sagovornika prisluškivanih osoba.
Iz SNP-a su saopštili da je ovo još jedna potvrda njihovih tvrdnji da smo do 30. avgusta prošle godine živjeli u zarobljenoj, privatnoj državi, u kojoj niko ko je promišljao drugačije od bivše vlasti nije promicao “radaru“ tajnih službi.
Iz SD-a su kazali da dok navedeni slučaj ne dobije konačan epilog pred nadležnim institucijama, ne žele ga komentarisati kako ne bi doprinijeli “politizaciji teme koja je toliko ozbiljna da je ne treba politizovati”.
Prekinuti veze između tajnih službi i njihovih političkih partnera
Srbinovski kaže da je činjenica da je demokratski kapacitet Crnogoraca i Makedonaca veliki, ali da to ne odgovara kriminalnim strukturama koje tendenciozno ruše pravni poredak zbog ličnih interesa.
“Jedan od ključnih prioriteta vladajuće garniture Makedonije i Crne Gore bi trebalo da bude raskidanje nezdrave veze između osoba iz tajnih službi i njihovih partnera iz politike. To se najbolje može postići kad se uvode reforme koje će smanjiti moć ovih agencija i koje transformišu njihove zaposlene u istinske profesionalce nalik one koji deluju u okviru NATO-saveza“.
Srbinovski dodaje da je to jako težak proces, koji se u Makedoniji dešava skoro 30 godina, a rezultati su još minimalni i nisu dovoljni da oslikaju demokratski kapacitet države. Prema optužnici, prusluškivanjem je direktno ili indirektno bilo obuhvaćeno oko 20.000 građana Sjeverne Makedonije, a nezakonito je praćeno 4.286 telefonskih brojeva. Među prisluškivanima su bili funkcioneri tadašnjeg opozicionog Socijaldemokratskog saveza Makedonije, biznismeni i novinari, ali i ministri iz vladajućeg VMRO DPMNE u Vladi Nikole Gruevskog...
Bonus video:
