Dopune Zakona o lokalnoj samoupravi treba povući iz procedure i u okviru Odbora za reformu izbornog zakonodavstva na ustavan i zakonit način dogovoriti da u 24 opštine izbori budu održani istog dana, smatraju u Centru za monitoring i istraživanja (CeMI).
Parlamentarna većina predložila je dopune Zakona o lokalnoj samoupravi kojim je predviđeno da lokalni izbori budu održani u 16 opština i Golubovcima istog dana naredne godine i da odbornicima u skupštinama opština Cetinja, Mojkovca, Petnjice, Ulcinja i Berana bude produžen mandat do tih izbora.
"Predlažemo da predlagači povuku prijedlog iz procedure i da u okviru parlamentarnog odbora vlast i opozicija dogovore održavanje lokalnih izbora u jednom danu u 24 opštine Crne Gore, bez izuzetka, ali na ustavan i zakonit način, dok je raspisane izbore potrebno održati u skladu sa procedurama i rokovima koji teku 5. decembra ove godine", kazali su iz CeMI-ija.
U toj nevladinoj organizaciji (NVO) smatraju da dogovor treba da uključi da se nakon izborne reforme održe vanredni parlamentarni i predsjednički izbori krajem 2022. ili početkom 2023.
CeMI, kako su rekli, snažno podržava ideju da se objedini održavanje lokalnih izbora u svim opštinama u jednom danu, ali i smatra da se raspisani izbori moraju održati u ustavnom i zakonskom roku.
Oni su naveli da je preporuka Evropske unije (EU) da se kroz rad parlamentarnog odbora o izbornoj reformi razmotri održavanje lokalnih izbora u istom danu.
U CeMI-ju smatraju da problem nije u opravdanosti ideje, već u načinu na koji se ona pokušava ostvariti.
Ocjenjuje se da rješenje ne može biti u produžavanju mandata skupštinama opština, ali da može biti u njihovom skraćivanju.
"Dogovor vlasti i opozicije treba da bude održavanje lokalnih izbora istovremeno u sve 24 crnogorske opštine bez izuzetka, možda već u maju iduće godine, bez obzira koliko je nekima ostalo do kraja mandata, uključujući i one u kojima se izbori održavaju u decembru ove godine", naveli su iz CeMI-ija.
Time bi se, kako su rekli, na ustavan i demokratski način došlo do rješenja da se u isto vrijeme održavaju izbori u svim opštinama, a ne kako je predloženo samo u dijelu njih.
"Treba razmotriti i ukidanje postojanja mogućnosti vanrednih lokalnih izbora po ugledu na Bosnu i Hercegovinu, odnosno da se četiri godine ranije zna termin održavanja lokalnih izbora, ponovo u istom danu, bez obzira da li su se neke vladajuće koalicije u međuvremenu raspale", kazali su iz CeMI-ija.
Iz te NVO ocjenjuju da je neprihvatljivo da se izabranim odbornicima, produži nakon isticanja mandat za pola godine.
"Na taj način odbornici bi upravljali opštinama nelegalno i nelegitimno pola godine duže. Građani su nosioci suvereniteta, kojega privremeno, na tačno određen rok, kod nas četiri godine, prenose na poslanike/odbornike. Niko sem oni ne mogu ovlastiti nekoga da u njihovo ime vlada", ističe se u saopšenju CeMI-ija.
Navodi se da takva vladavina ne može biti priznata jer ne dolazi od građana i da parlament ne može biti iznad volje građana.
"Zakon o izboru odbornika i poslanika je jasan kada kaže da mandat poslaniku i odborniku traje četiri godine. Za promjenu ovog zakona je potrebna dvotrećinska većina", kaže se u saopštenju.
Ukazuje se da je jedan od osnovnih principa organizacije demokratskih izbora u Evropi da se izbori moraju održavati redovno.
"Kopenhagenski dokument OEBS-a iz 1990. godine postavlja standard koji se odnosi na učestalost izbora, koji zahtijeva da se demokratski izbori održavaju u razumnim intervalima utvrđenim zakonom. Zahtijeva se da se izbori održavaju u skladu sa postojećim zakonskim okvirom i da budu zakazani u vremenskih okvirima utvrđenih tim okvirom", navodi se u saopštenju.
Ocjenjuje se da je potpuno neoprihvaljivo da se mijenja zakonski okvir tokom izbornog procesa, a posebno koji ima za cilj da ukine ukine izborni process koji je u toku.
U CeMI-iju smatraju da bi tobi o nezabilježen primjer u demokratskim zemljama i da bi nanio "tešku štetu" stanju vladavine prava i izbornih sloboda u Crnoj Gori.
Kako su kazali, predlagači zanemaruju da je izborna administracija nadležna da sprovodi izbore u skladu sa Ustavom i Zakonom o izboru odbornika i poslanika.
"Treba po svaku cijenu spriječiti raspad izborne administracije ako bi se desilo da opštinske sprovode izbore, a Državna izborna to ne radi. Nanijela bi se nenoknadiva šteta integritetu izbornog proces", upozorili su iz CeMI-ija.
Oni su pozvali Skupštinu da izabere predsjednika Državne izborne komisije.
Bonus video:
