Priča o evropeizaciji trenutno je marginalizovana retrogradnim i impotentnim politikama, i zato treba sabrati građanske snage u regionu i pružiti odlučan otpor desnom ekstremizmu, klerikalizaciji i mizoginiji.
To je poručeno na uvodnom panelu u okviru "Podgoričkog plenuma – Quo Vadis Balkan?", koji su organizovali Centar za građansko obrazovanje (CGO), Regionalna akademija za razvoj demokratije (ADD) i fondacija Fridrih Ebert (FES).
Direktor Regionalne kancelarije FES-a za Srbiju i Crnu Goru Max Brändle naveo je da u toj fondaciji podržavaju napore onih koji, kroz razgovor o problemu desnog ektremizma, žele da pruže progresivan i evropski odgovor.
Kako je saopšteno iz CGO-a, izvršni direktor ADD-a iz Srbije Balša Božović istakao je da bez suočavanja sa prošlošću nema pomirenja, kao i da bez pomirenja nema mira.
On je naveo da je taj proces namjerno zaustavljen, što, kako je ocijenio, znači da te politike još nijesu završile rat.
„Treba da uradimo sve da saberemo građanske snage u regionu i pružimo odlučan otpor mržnji koja nas sve više udaljava od Evrope. Niko nam neće pomoći - ni Evropska unija (EU) ni zapad, ako sami sebi ne pomognemo”, smatra Božović.
On je kazao da prograđanske snage regiona treba da se konsoliduju, solidarišu, bolje organizuju i uzvrate snažan udarac narastućoj fašizaciji društava u regionu.
Izvršna direktorka CGO-a Daliborka Uljarević ocijenila je da je priča o evropeizaciji u Crnoj Gori, u posljednje dvije godine, marginalizovana temama koje su izraz retrogradnih i impotentnih politika.
Prema riječima Uljarević, to je državu dovelo u poziciju regresije u samom pregovaračkom procesu.
„Na ovakvo stanje u državi ponajviše su uticali eksterni akteri i političari nerezistentni na te uticaje, a koji su došli u poziciju da donose odluke”, navela je Uljarević.
Ona je poručila da vjeruje da društvo ima progresivni potencijal i kapacitet za odgovor na desni ekstremizam, klerikalizaciju i razarajuću polarizaciju.
“Vjerujem da u tome veliku ulogu imaju nevladine ogranizacije, slobomisleći pojedinci, mediji, ali i one političke partije koje insistiraju na vrijednostima, ili makar u ovim okolnostima razumiju značaj vrijednosti,” istakla je Uljarević.
Izvršna direktorka Centra za ženska prava Maja Raičević je kazala da se svjedoči sve učestalijem govoru mržnje i nasilju prema ženama u javnom i političkom životu.
Ona je naevla da se time pokušava smanjiti uticaj žena na politiku i javnu raspravu, što te napade može svrstati u oblike političkog nasilja.
“Ono pogađa mnogo više žena od onih koje su mu neposredno izložene i šalje im poruku da se klone javnog života”, kazala je Raičević.
Ona je istakla da, u poređenju sa muškarcima, žene doživljavaju javno nasilje nesrazmjerno više i sa težim posledicama, posebno usljed zadiranja u privatni život i moral, koji u tradicionalnim sredinama, imaju ogroman značaj za društveni i profesionalni ugled žena.
„Osim toga, ova vrsta nasilja često uključuje seksualno uznemiravanje, uvrede seksualne prirode i seksizam kakav nije svojstven napadima na muškarce u javnom životu”, navela je Raičević.
Izvršni direktor Evropskog instituta za politiku sa Kosova, Demuš Šaša, ukazao je da današnji trend razmišljanja u regionu više podsjeća na period devedesetih nego na razvijene demokratije.
„Za stvaranje takvog okruženja odgovorna je politička elita koja se od tada do danas ne mijenja. Nemoguće je graditi budućnost sa ovim još uvijek prisutim elitama”, rekao je Šaša.
On je kazao da su privatni interesi tih političkih aktera umreženi sa državnim i da onemogućavaju državi da se pokrene unaprijed.
Šaša smatra da još ima puno posla na putu do EU.
„Cinično je govoriti o visokim ekološkim standardima, vještačkoj inteligenciji u ovakvom okruženju. Takođe, rad instucija i političkih partija se ne može nadomjestiti ni radom nevladinih organizacija koje su glasne u mnogim oblastima", zaključio je Šaša.
Savjetnica u Vladi Sjeverne Makedonije, Kalinka Gaber, navela je da nacionalizam, fašizam, mizoginija u javnoj sferi, ali i generalno govor mržnje u javnoj komunikaciji, proizilazi i iz pogrešne političke korektnosti koja nije antipod govora mržnje, već elementarnog kućnog vaspitanja. „To je nešto čemu se svi kao društvo trebamo suprotstaviti i to mora biti glavni filter jer se iza govora mržnje krije elementarno neznanje i nevaspitanje”, kazala je Gaber.
Kako se navodi u saopštenju, „Podgorički plenum – Quo Vadis Balkan?“ ima za cilj osnaživanje progresivnih snaga u regionu kroz okupljanje i razgovore o modalitetima odgovora na rastući desni ekstremizam u regionu.
Iz CGO-a su rekli da je plenum okupio oko 50 učesnika iz političkih stranaka, nevladinih organizacija, medija, institucija, akademske zajednice i diplomatskog kora, uz poštovanje epidemioloških mjera.
Oni su najavili da danas slijede još dva panela.
Bonus video:
