Agencija za sprečavanje korupcije (ASK) ocijenila je da predloženi amandmani grupe poslanika na izmjene Zakona o lokalnoj samoupravi isključuju pravo na pravni lijek, koje se ne može ograničiti, čime se eliminiše dvostepenost i, kako su ocijenili, u krajnjem podriva javni interes.
ASK je danas objavila mišljenje na Predlog izmjena Zakona o lokalnoj samoupravi, koji je na dnevnom redu Skupštine, i, kada su u pitanju amandmani, pozvala donosioca propisa da ima u vidu da je ključna riječ u oba predložena amandmana „konačni rezultati izbora“, a što je definisano, razrađeno i utvrđeno kroz članove Zakona o izboru odbornika i poslanika, gdje zaštitu biračkog prava obezbjeđuju izborne komisije, Ustavni sud i nadležni sudovi, te gdje se razrađuju i utvrđuju nadležni organi i mehanizmi postupanja nadležnih kako po prigovorima, tako i po žalbi.
"Zbog svega navedenog, Agencija je mišljenja da predloženi amandmani isključuju pravo na pravni lijek, koje se ne može ograničiti, čime se eliminiše dvostepenost, što u krajnjem podriva javni interes", navedeno je u mišljenju.
Amandmane su juče predali potpredsjednica Skupštine i funkcionerka Pokreta za promjene (PzP) Branka Bošnjak i poslanici Demokrata Danilo Šaranović i Građanskog pokreta URA Miloš Konatar.
Povezani članci
Amandmanima je predviđeno da, ako nadležna izborna komisija ne objavi konačne rezultate izbora u roku od 60 dana od njihovog održavanja, aktuelnom sazivu lokalnog parlamenta mandat prestaje po sili zakona.
Šaranović je juče na konferenciji za novinare rekao da taj rok od 60 dana u Podgorici ističe danas.
Agencija apeluje da Skupština Crne Gore, kao zakonodavna grana vlasti obezbijedi da donesena zakonska rješenja budu dobra i pravedna, jer se jedino tako zakonski sistem može učiniti nezavisnim i jakim.
ASK u mišljenju navodi da, imajući u vidu značaj Zakona o lokalnoj samoupravi, kao zakona koji sistemski uređuje način upravljanja i odlučivanja građana u lokalnoj zajednici koji odlučuju neposredno ili posredno preko biranih predstavnika, poželjno je i neophodno da sve izmjene navedenog propisa budu donesene uz konsultovanje zainteresovane i stručne javnosti, uz posebno obezbjeđivanje učešča Ministarstva javne uprave, jedinica lokalne samouprave i Zajednice Opština Crne Gore u svim fazama ovog zakonodavnog postupka.
"Dodatno, a imajući u vidu ključne vrijednosti reforme javne uprave, koje su prepoznate Strategijom reforme javne uprave 2022-2026, sa Akcionim planom 2022-2024, a posebno aktivnosti planirane kroz Operativni cilj 1.3 (Jačanje funkcionalnih i finansijski nezavisnih opština radi obezbijeđivanja ravnomjernijeg razvoja svih jedinica lokalne samouprave), treba obezbjediti da normativna rješenja u ovoj oblasti korespondiraju navedenim strateškim dokumentima", poručuju iz ASK.
Kad je u pitanju član 2 i 3 Predloga izmjenama i dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi, a kojima se predlaže da se sekretar skupštine imenuje na period od četiri godine bez javnog konkursa, u odnosu na važeće rješenje po kome mu madat traje pet godina i bira se na osnovu javnog konkursa, kao i da se brišu stavi 2, 3 i 4 člana 51 Zakona, a koji se tiču načina i procedura za raspisivanje javnog konkursa za izbog sekretara Skupštine, ASK smatra da je u suprotnosti sa osnovnim princima antikorupcijske procjene zakona predlaganje ovakvih izmjena.
Objašnjavaju da je odsustvo kriterijuma i procedura za izbor vršiova javne funkcije jedan od razloga za nastanak korupcijskih rizika u normi, čime se u krajnjem ne doprinosti transparentnosti samog postupka izbora, izboru najboljih i najkvalitetnijih kandidata, a samim tim ostavlja se prostor za različite vrste zloupotreba i trgovinu uticajem kao jednim od koruptivnih oblika ponašanja, na šta je Agencija u svim svojim mišljenjima u više navrata apelovala.
"Zbog svega navedenog, Agencija poziva predlagače da postojeća rješenja iz Zakona o lokalnoj samoupravi, a koja se odnose na način izbora sekretara skupštine zadrže, na način kako je predviđeno članom 51 stav 2, 3 i 4 kako bi bili zadovoljeni osnovni uslovi da izbor ovog lica na javnu funkciju bude transparentan, te kako bi bili svoreni uslovi da najbolji kandidat bude izabran u postupku koji je rasterećen od bilo kakvih nezakonitih uticaja".
Iz ASK-a navode da kada je u pitanju dužina trajanja mandata na koji se imenuje sekretar, navedenu normu potrebno je razmotriti, kako bi se zadržalo postojeće rješenje iz Zakona o lokalnoj samoupravi i kako bi bila obezbijeđena svojevrsna „institucionalna memorija“, te kako ovaj mandat ne bi bio vezan za mandat koji je predviđen za predsjednika, odnosno skupštinu, posebno imajući u vidu da sekretar skupštine organizuje i stara se o obavljanju stručnih, administrativnih i drugih poslova za skupštinu i njena radna tijela i vrši druge poslove utvrđene statutom i drugim aktima skupštine, a kako je predviđeno članom 52 Zakona o lokalnoj samoupravi.
"Iako se u obrazloženju Predloga zakona navodi da je intencija predlagača da se uslovi koji se odnose na radno iskustvo za određena zvanja upodobe sa uslovima koje predviđa Zakon o državnim službenicima i namještenicima, a kako predlagač navodi da su uslovi u Zakonu o lokalnoj samoupravi strožiji za sticanje zvanja, odnosno vršenje funkcija na lokalnom nivou, Agencija apeluje na predlagača da sa posebnim oprezom 'odmjeri uslove' za obavljanje određenih poslova na nivou lokalne samouprave, a posebno onih predviđenih za visoko-rukovodni kadar i ekspertsko-rukovodni kadar, na šta je na isti način ukazivala i u mišljenju donijetom na Predlog izmjenai dopuna Zakona o državnim službenicima i namještenicima".
ASK, u odnosu na izmjene koje se odnose na smanjenje godina radnog iskustva kao uslova za zasnivanje radnog odnosa, a posebno u odnosu na visoko-rukovodni kadar i ekspertsko-rukovodni kadar, smatra da su one u direktnoj suprotnosti zahtijevu za stvaranjem jake administracije sačinjene od visoko profesionalnih kadrova.
"Agencija je mišljenja da određivanje dužine trajanja radnog iskustva za odgovarajuća zvanja treba da bude plod posebno osmišljenih kriterijuma, koji će biti značajni kad je u pitanju gradiranje samih zvanja u okviru postojećih kategorija i nivoa, a samim tim i jedan od elemenata neophodnih za napredovanje po zaslugama što predstavlja jasan stimulans i podstrek za zalaganje zaposlenih u okviru lokalne uprave, te utiče na unapređenje kvaliteta rada cijelokupnog sistema, na ovom nivou".
Kad je u pitanju predložena izmjena koja se odnosi na otvaranje mogućnosti da se za vršioca dužnosti može odrediti osoba van tog organa, odnosno službe koje ispunjava uslove propisane za glavnog administratora, odnosno za radno mjesto visokog rukovodnog kadra za koje se određuje, kao pravilo, a ne kao izuzetak, Agencija je mišljenja da je treba posebno voditi računa da je vršilac dužnosti osoba koje se privremeno određuje za predmetnu poziciju. Zbog toga je, smatraju, prirodno rješenje da ove osobe prioritetno dolaze iz redova zaposlenih tog organa, kao svojevrsno "prelazno rješenje“, a samo izuzetno, ako zaposleni u tom organu ne ispunjavaju uslove, bude određena osoba van tog organa, odnosno službe, koja ispunjava propisane uslove.
Kad su u pitanju rješenja data kroz amandmane Gencija Nimanbegua (Forca), Agencija poziva nadležne skupštinske odbore, kao i poslanike da razmotre potrebu i opravdanost uvođenja posebnih zvanja, konkretno zvanja savjetnika predsjednika Skupštine i zvanja savjetnika predsjednika Opštine, imajući u vidu da je Zakonom već uvedeno više pozicija koje direktno doprinose radu organa opštine, kao i da u predloženim zakonskim rješenjima nedostaje kriterijuma na osnovu kojih bi se procjenjivala opravdanost za uvođenjem ove kategorije zaposlenih u konkretnim opštinama i broj istih.
Bonus video:
